حد ضرر در سرمایه‌گذاری به چه معناست؟

به گزارش پایگاه خبری شهر بورس، حفظ سرمایه و دارایی در بورس اولویت بیشتری نسبت به کسب سود دارد. از همین رو علاوه بر انتخاب سهم مناسب باید یک محدوده ضرر و زیان نیز برای معاملات خود در نظر بگیریم.

اهمیت رعایت حد ضرر

ضرر کردن در معامله امری بدیهی است. افرادی که در بازارهای مالی مشغول فعالیت هستند، حتما تا کنون ضرر و زیان را نیز تجربه کرده‌اند. برخی مواقع پیش می‌آید که سهمی را خریداری می‌کنیم اما با کاهش قیمت مواجه می‌شود. سوالی که در این جا مطرح می‌شود این است که تا چه موقعی باید سهم را نگه‌داری کرد؟ یا در چه قیمتی باید آن را فروخت؟ سوالاتی این‌چنین در مشخص کردن حد ضرر تعیین‌کننده خواهند بود.

همه قبول داریم که انسان اشتباه می‌کند؛ اشتباه کردن در معاملات نیز بخشی از طبیعت انسانی است.‌ تمام بازارهای مالی محیطی پویا و متغیر دارند. شرایط اقتصادی و سیاسی هر لحظه در حال تغییر است. مسئله مهم در این خصوص، نحوه برخورد افراد در شرایط نامطلوب است، نه تعداد معاملاتی که هر یک ممکن است با ضرر و زیان انجام داده باشند. پایبندی به اصول معاملاتی و قبول و پذیرش خطاها و اشتباهات است که از اهمیت برخوردار است.

زمانی که قیمت‌ها در جهتی مخالف آن‌چه در نظر داشتیم حرکت می‌کنند، باید در فرصت مناسب از سهم خارج شویم. به این ترتیب از بیشتر شدن ضرر جلوگیری کرده‌ایم و در حفظ سرمایه اقدامی مناسب انجام داده‌ایم. اما در این میان برخی از معامله‌گران تازه‌کار احساسات را در تصمیم‌گیری‌های خود دخیل می‌کنند. آن‌ها در اقدامات خود قواعد معامله‌گری موفق را از یاد می‌برند. از همین رو اصلا زیان را نمی‌پذیرند و آن را باور ندارند. آن‌ها سعی در توجیه کار اشتباه خود دارند. این امر منجر به افزایش ضرر و زیان می‌شود. در نتیجه افراد احساس ناامیدی، شکست و سرخوردگی را همواره با خود خواهند داشت.

اما سوال مهم این‌جاست: اگر سهمی را خریداری کردیم و با کاهش قیمت مواجه شد، تا چه زمانی باید آن‌ را نگه‌داری کنیم؟ حد ضرر برای این سهم در چه محدوده‌ای است؟

استراتژی‌های افراد در مواجهه با زیان

اگر می‌خواهیم قیمت و زمان مناسب را برای فروش سهام تعیین کنیم، باید از تجربه و اطلاعات کافی برخوردار باشیم. به منظور حفظ سرمایه و سودآوری،‌ لازم است پیش از خرید در مورد روند سهم، نقاط حمایت و مقاومت و شرایط بنیادی سهم اطلاعاتی کسب کنیم. ممکن است با تکیه بر این موارد و انجام تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی به نتایج خوبی برسیم. یعنی اگر به کمک این ابزار به نتیجه رسیدیم که سهمی رشد قیمت خواهد داشت، آن را خریداری می‌کنیم. اما اگر شرایط به گونه‌ای دیگر رقم بخورد که قیمت سهم کاهش پیدا کند‌، چند احتمال وجود دارد؛ یا محاسبات ما اشتباه بوده است، یا برخلاف روند بازار وارد سهم شده‌ایم و تحلیل‌مان نادرست بوده است. در چنین شرایطی دو راه پیش پای ما قرار دارد:

1. منتظر بمانیم تا سهم پس از اصلاح و کاهش قیمت، مجددا به قیمت مورد نظر ما برسد.
2. به محض مشاهده روند نزولی از سهم خارج شویم.

ماندن در سهامی که در حال کاهش قیمت است نیازمند برنامه است. این‌که بدون هیچ برنامه‌ای منتظر بمانیم تا سهم به قیمت موردنظر ما برسد، عملی پر از ریسک است. چرا که از دست دادن بخش زیادی از سرمایه در چنین حالتی بسیار محتمل است. در این میان راه‌حل دوم منطقی‌تر به نظر می‌رسد. یعنی به محض مشاهده روند نزولی از سهم خارج شویم.

تعیین حد ضرر پیش از ورود به سهم

یک سرمایه‌گذار مجرب و حرفه‌ای زمانی که سهمی را خریداری می‌کند، حد سود و حد ضرر را نیز تعیین می‌کند. اگر به سودی که مدنظرش بود دست پیدا کرد یا اگر سهم به نقطه مقاومت رسید، از سهم خارج می‌شود. به این ترتیب اقدام مناسبی در راستای حفظ سرمایه خود انجام داده است.

بدیهی است که هیچ سهمی همیشه حالت صعودی ندارد و دچار افت قیمت نیز خواهد بود. اما اگر به جای رشد و افزایش قیمت، حد ضرر فعال شود، این نقطه‌ای است که در آن باید از سهم خارج شد. اگر بازار بورس به طور کلی روندی نزولی داشته باشد، باید حد ضرر برای کل بازار در نظر گرفته شود. اگر در این شرایط حد ضرر فعال شود، باید از بازار خارج شد و تا زمانی که شرایط به حالت طبیعی برگردد تنها باید نظاره‌گر بود. در حقیقت به خاطر روند نزولی بازار، حتی از سهامی که هنوز به حد ضرر نرسیده نیز باید خارج شد.

افرادی که با شناخت کامل و با مطالعه و هم‌چنین با توجه به میزان سرمایه خود اقدام به سرمایه‌گذاری و سهام‌داری می‌کنند، قطعا اهداف قیمتی نیز در سر دارند. این اهداف قیمتی موارد مختلفی را در بر می‌گیرد؛ مواردی مانند قیمت خرید،‌ قیمت فروش، حد سود و حد ضرر. برای این‌که در بورس سرمایه‌گذاری کنیم، در آغاز باید تعریف درستی از انتظارات خود داشته باشیم. باید ابتدا از خود بپرسیم چه زمانی برای ورود به یک سهم یا خروج از آن مناسب است؟ حد سود مورد انتظارمان در چه محدوده‌ای است؟ چه میزان حد ضرر را باید برای سهم تعریف و به آن عمل کنیم؟

زمان مناسب خروج از سهم

باید این نکته را مدنظر قرار دهیم که اگر معامله‌ای موفق انجام دادیم، چه زمانی باید از سهم خارج شویم. هم‌چنین اگر به هر دلیل در معامله خود ناکام شدیم، چه میزانی از ضرر را باید تحمل کنیم. حد ضرر یکی از ابزارهای مهم و قابل توجه در بازارهای مالی است. سرمایه‌گذاران به کمک این ابزار می‌توانند در صورت عدم تحقق انتظاراتشان از سهام مورد نظر، از پیشروی زیان و از دست رفتن اصل سرمایه جلوگیری کنند.

عدم تعیین حد ضرر یعنی سهام‌داری تا مدت‌زمان نامشخص. این فرآیند ممکن است تا جایی ادامه داشته باشد که سرمایه‌گذار حتی نیمی از سرمایه اولیه خود و یا بیشتر را از دست بدهد. نکته‌ای که در این‌جا وجود دارد این است که به هر حال ممکن است هر لحظه سهم روند صعودی پیدا کند. به همین دلیل است که برخی گمان می‌کنند، بهتر است حد سود و یا حد ضرر تعیین نشود.

عدم تعیین حد سود و حد ضرر یعنی فقدان برنامه‌ریزی مناسب برای سرمایه‌گذاری؛ یعنی بی‌توجهی به مدیریت سرمایه و پذیرش ریسک بالا. برای حفظ سرمایه باید پیش از این که معامله‌ای انجام بدهیم حد ضرر مناسب را مشخص کنیم. البته تنها تعیین این میزان مهم نیست؛ بلکه مهم آن است که به این مسئله عمل کنیم. پایبندی به حد ضرر به این معناست که در صورت رسیدن قیمت به آن نقطه، بدون هیچ‌گونه تردید و اقدام اضافه‌ای، پرونده آن معامله را ببندیم. سرمایه‌گذار موفق کسی است که اگر سود نکرد، جلوی زیان را نیز در جایی بگیرد که میزان ضرر حداقل باشد.

واکنش معامله‌گر حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای در مواجهه با زیان‌های معاملاتی

یکی از مشخص‌ترین تفاوت‌های این دو گروه، نحوه برخورد آن‌ها با شرایط نامساعد و ناخوشایند بازار است. هنگامی که قیمت سهم بر خلاف انتظارات ما در جهتی معکوس حرکت می‌کند، باید چه کرد؟‌ در این شرایط خروج به موقع از بازار و جلوگیری از افزایش زیان به حفظ سرمایه کمک می‌کند.

تفاوت دیگر میان معامله‌گران حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای در اقدامات پس از خروج از سهم است. معامله‌گر غیرحرفه‌ای پس از رسیدن به حد ضرر اگر ببیند که قیمت سهم افزایش پیدا کرده؛ از عمل خود پشیمان می‌شود. اما معامله‌گر حرفه‌ای به دنبال اصلاح استراتژی معاملاتی و یافتن نقاط ضعف خود می‌گردد.

فواید و مزایای تعیین حد ضرر

اجازه دهید بحث را با یک مثال دنبال کنیم. فرض کنید که سهمی را خریده‌اید و با افت قیمت مواجه شده است. اگر قیمت سهم پس از یک سال به محدوده‌ای برگردد که مد نظر شما بوده است، از نقطه نظر معاملاتی شما زیانی نکرده‌اید. چرا که اصل سرمایه را هنوز در دست دارید. اما از منظر سرمایه‌گذاری شما متضرر شده‌اید. چرا که در این یک سال هزینه‌ فرصت سرمایه‌گذاری برای شما ایجاد شده است. این جمله به آن معناست که فرصت‌های سرمایه‌گذاری در سهم‌های دیگر را در این مدت زمان از دست داده‌اید. پس بر همین اساس یکی از مزایای اصلی تعیین حد ضرر، علاوه بر جلوگیری از بیشتر شدن ضرر و زیان، جلوگیری از خوب سرمایه است.

حد ضرر در یک نگاه

در این مطلب تلاش کردیم تا مفهوم حد ضرر را بیان کنیم. سپس از اهمیت و کاربرد‌های آن در سرمایه‌گذاری صحبت کردیم. هم‌چنین تفاوت افراد حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای را در مواجهه با زیان بررسی کردیم. بار دیگر تاکید می‌کنیم که سرمایه‌گذار موفق کسی نیست که همیشه سود می‌کند؛‌ بلکه فردی که از زیان‌های بیشتر جلوگیری می‌کند از سایرین جلوتر است.

منبع: اخبار بورس

‌

بیشتر بخوانید: بورس هفته بعد چه می‌شود؟ / شاخص هم‌وزن بهبود می‌یابد