شاخص کل مهم تر است یا شاخص کل هم وزن؟

اینکه معامله­‌گران کدام یک از شاخص­‌ها را باید مبنای معاملات خود قرار دهند، سوال مهمی است. یکی از معیارهای سنجش شاخص کل، بزرگی شرکت­‌های پذیرفته شده در بورس است.

در واقع ما نمی‌توانیم با مشاهده وضعیت شاخص کل به وضعیت کلی بازار پی ببریم. زیرا به دفعات در بازار دیده شده است که معاملات بلوکی روی تابلو اصلی در سهام شاخص‌ساز به جهت‌­دهی شاخص کل منجر شده‌اند.

به همین خاطر برای آنکه افراد بتوانند با دقت بیشتری نسبت به ورود و خروج نقدینگی و وضعیت کلی بازار تصمیم‌گیری کنند، از سال ۱۳۹۳ شاخص هم وزن در اختیار فعالان بازار سرمایه قرار گرفت. اما چه تفاوتی میان شاخص کل و شاخص کل هم وزن وجود دارد؟

آشنایی با شاخص کل

همانطور که گفته شد، یکی از معیارهای سنجش شاخص کل، بزرگی شرکت­‌های پذیرفته شده در بورس است که از تقسیم «ارزش جاری سهام منتشره شرکت‌های پذیرفته شده در بورس» به «ارزش پایه سهام منتشره شرکت‌های پذیرفته شده در بورس» محاسبه می‌­شود.

به­ طور مثال اگر شرکتی ۲۰ سال پیش سهامش وارد بازار بورس شده و قیمتی که بازار در آن زمان به آن اختصاص داده است، ۲۰۰ تومان (۲۰۰۰ ريال) بوده، ارزش پایه سهم منتشر شده شرکت ۲۰۰ تومان است. از ضرب ۲۰۰ تومان در تعداد سهام منتشر شده در آن زمان، ارزش پایه سهام منتشر شده محاسبه می­‌شود.

از حاصل ­ضرب قیمت حال حاضر سهم در تعداد سهمی که اکنون شرکت در اختیار دارد (بعد از افزایش سرمایه‌­هایی که داده است)، ارزش جاری سهام منتشر شده شرکت محاسبه می­‌شود.

اگر ارزش فعلی تمام سهام موجود در بازار را جمع کنیم و در صورت قرار دهیم و ارزش پایه سهام کل بازار را در مخرج کسر قرار دهیم و ضربدر ۱۰۰ کنیم، میزان شاخص کل در حال حاضر محاسبه می‌­شود.

سابقه محاسبه شاخص کل با این فرمول از اول فروردین ماه سال ۱۳۶۹ انجام شده است و مبنای اولیه آن ۱۰۰ واحد بوده است. به این معنا که شاخص کل از سال ۱۳۶۹ از ۱۰۰ واحد شروع به محاسبه کرده و طی این سال‌­ها افزایش بسیار بالایی داشته است.

آشنایی با شاخص کل هم وزن

در محاسبه شاخص کل هم ­وزن بزرگی و کوچک بودن شرکت‌­ها بی‌­تاثیر است و در محاسبه این شاخص تمام شرکت‌­ها به یک میزان موثر هستند.

شرکت‌­های خیلی بزرگ مثل هلدینگ خلیج فارس با شرکت­‌های کوچک‌تر، همگی هم ­وزن هستند و درصد نوسانات سهام در روزهای معاملاتی روی این شاخص تاثیر یکسانی می‌­گذارند. این امر باعث می­‌شود که در بعضی مواقع و روزهایی که شاخص کل مثبت است اما اکثر سهام منفی هستند، شاخص هم­ وزن هم در آن روز منفی شود.

مبنای محاسبه شاخص هم ­وزن

مبنای محاسبه شاخص کل هم وزن اول فروردین ماه سال ۱۳۹۳ و ۱۰٬۰۰۰ واحد بوده است.

به طور مشخص‌­تر، این شاخص نشان‌­دهنده وضعیت کلی بازار و سهام شرکت­‌هایی است که در بازار پذیرفته شده­‌اند. به عبارتی این شاخص یک دید کلی­‌تر نسبت به بازار به ما می‌­دهد. اما شاخص کل یک دید بر اساس ارزش کل بازار به ما ارائه می‌­دهد.

در بررسی شاخص کل، زمانی که شاخص مثبت است به این معنا است که یقینا سهام شرکت‌های بزرگ­‌تر تاثیر مثبت‌­تری بر شاخص داشته‌­اند.

شاخص کل یا هم ­وزن ؟

بارها اتفاق افتاده است که در قسمت دیده­بان کلی بازار مشاهده کرده­اید که اکثر سهام در دامنه منفی معامله می­شوند و شاهد ریزش قیمت سهام بوده­ایم، در صورتی که حتی تعددا سهامی که در دامنه مثبت معامله می­شدند کم­تر از نصف سهامی بوده­اند که در وضعیت منفی بودند، اما از سوی دیگر در همان روز شاهد مثبت بودن شاخص کل بوده­اید ( یعنی اکثر سهام در دامنه منفی معامله می­شدند) در این شرایط به دلیل آنکه شرکت­های بزرگ بازار به طور مثبت معامله می­شدند، باعث مثبت بودن شاخص کل شده بود اما به دلیل آنکه اکثر سهام منفی بودند به منفی شذن شاخص هم­وزن منجر شده بود و افراد نمی­دانند که به هرحال کدام یک از شاخص­ها را باید در نظر داشته باشند.

پیشنهاد می­شود، افراد شاخص هم­وزن را جدی­تر بگیرند و  بیش­تر بر تحلیل شاخص هم­وزن تمرکز نمایند زیرا جو روانی که در بازار صوت می­گیرد خودش را روی شاخص هم­وزن بهتر نشان می­دهد و همچنین شاخص هم­وزن، تاثیر معاملات بلوکی را هم در خود نمی­بیند.

قبلا چندین مرتبه اتفاق افتاده است که شاخص مثبت بوده است اما وضعیت بازار، وضعیت جالبی نبوده است و شاهد خروج نقدینگی بوده­ایم، اما شاخص کل به لطف معاملات بلوکی مثبت شده بوده که مزیت شاخص هم­وزن نسبت به شاخص کل  این می­باشد که معاملات بلوکی در شاخص هم­وزن خودشان را نشان نمی­دهند.

منبع: اخبار بورس

‌‌

بیشتر بخوانید: پیش گشایش در بورس چه مفهومی دارد؟