سیاست یک بام و دو هوای عقلای بانک مرکزی؛ رونق بازار غیررسمی!

به گزارش شهر بورس، اسفندماه سال گذشته بود که معاملات شمش طلا در بازار مالی و مشتقه بورس کالای ایران با حضور معاون اول رئیس جمهور، وزیر اقتصاد و رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی افتتاح شد.

موضوعی که با استقبال و تعریف و تمجید مسئولان آغاز به کار کرد و نزدیک به یک سال هم معاملات شمش طلا در این بازار صورت گرفت  و حتی هفته گذشته مدیرعامل مرکز مبادله ارز و طلای ایران مطرح کرد که برای ارز شمش در بورس کالا موازی کاری وجود ندارد و این بازار برای عرضه شمش مناسب است.

اما صبح امروز بانک مرکزی بخشنامه‌ای ابلاغ کرد که در آن عنوان شده است بانک‌ها حق ارائه گواهی سپرده به مشتریان در قبال دریافت شمش و مسکوکات طلا را ندارند! این یعنی باید جلوی بازاری که سال گذشته توسط معاون اول رئیس جمهور  افتتاح شده بود، گرفته شود!

حسن کاظم زاده، کارشناس بازارهای مالی درباره این تصمیم نوشته:

«بانک مرکزی معتقد است که بازار طلا باید کامل در کنترلش باشد. از طرف دیگر 3950 میلیارد تومان پول پرداخت کرده اند و یک ساختمان بزرگ و خالی برای مرکز مبادله خریداری کرده اند. به همین دلیل ایده ی تاسیس بورس طلا (مرکز مبادله) به ذهنشان رسیده. اوه چه ایده ی نابی. یه ساختمان خالی دارم و با بورس طلا پرش می کنم و بازار طلا را هم می‌گیرم دستم.

این بخشنامه هم در راستای همین دعواست. در حالی که معاملات طلا در بورس کالا هم سابقه طولانی دارد و هم زیرساخت مناسب و لازم ساخته شده است، بانک مرکزی به دنبال راه کارهایی است تا کل طلاها را در اختیار بگیرد.

همه‌ی مجوزهای انبار طلا در بورس کالا توسط بانک ها اخذ شده است، حالا برای اینکه بانک مرکزی به بورس کالا فشار بیاورد، بخشنامه داده بدون مجوز من هیچ بانکی نمی‍تواند نقش انبارداری را ایفا کند.

یک ساختمان خالی و یک مدیر که به دنبال راه اندازی بورس جدید و پر کردن این ساختمان است.»

همایون دارابی مدیرعامل سبدگردان داریوش هم در واکنش به ابلاغیه بانک مرکزی نوشت:

«بانک مرکزی در ادامه اشتباهات زنجیره‌ای خود در بازار طلا و ارز در صدد انتقال معاملات طلا از بازار شفاف بورس کالا به زیر زمین سبزه میدان و کوچه پس کوچه های میدان محمدیه است.

برای اولین بار در تاریخ مالی بخش نامه بانک مرکزی مدعی ارزش ذاتی برای شمش و مسکوکات طلا و تفاوت آن با ارز مبادلاتی شده است.»

منشا افزایش قیمت‌ها کجاست؟

در راستای ابلاغیه جنجالی بانک مرکزی، مصطفی قمری وفا رئیس روابط عمومی بانک مرکزی هم در توئیتی مدعی شد که صدور این نوع گواهی سپرده که امکان معامله با سازوکارهای بورس کالا را دارد موجب ایجاد سفته بازی، افزایش قیمت‌ها به صورت کاذب و غیرواقعی و حبابی شده است و باید متوقف شود.

این درحالی است که پیشتر درباره عرضه خودرو در بورس کالا هم چنین ادعایی صورت گرفته بود اما زمانی که گفته شد مکانیزم بورس کالا، منجر به افزایش قیمت‌ها می‌شود، قیمت خودرویی مانند تارا در بورس کالا بین 475 میلیون تا 531 میلیون معامله می‌شد و امروز قیمت آن به بالای یک میلیارد تومان رسیده است!

سیاست یک بام و دو هوای عقلای بانک مرکزی

این ابلاغیه و تصمیمات خلق الساعه در شرایطی گرفته می‌شود که بازار دلار و طلا مدت‌ها در آرامش بوده و در طی یک هفته اخیر با افزایش قیمت دلار، قیمت‌ها در بازار طلا هم افزایش پیدا کرده است و ظاهرا این تصمیمات در همین راستا گرفته است! این در حالی است که عقلای بانک مرکزی در ادوار مختلف بارها و بارها با تصمیمات این چنینی تلاش کرده‌اند که رشد طلا را متوقف کنند اما تصمیماتشان اثرساز نبوده است.

جالب است که خود بانک مرکزی دو ماه پیش از افتتاح بازار معاملات شمش در نامه‌ای به سازمان بورس درخواست ایجاد این بازار را کرده بود و حالا بعد از یک سال خواستار توقف معاملات در این بازار شده است!

 فقط بازار غیر رسمی را رونق می‌دهید 

مجتبی سلطانی فعال بازارهای مالی هم در گفت‌وگو با شهر بورس درباره ابلاغیه جدید بانک مرکزی مبنی بر ممنوعیت معاملات شمش در بورس کالا اظهار داشت: جمع کردن این بازار هیچ کمکی به بازار طلا و کاهش قیمت‌های آن نخواهد کرد و بازار غیر رسمی و غیرشفاف را رونق می‌دهد.

وی ادامه داد: بعد از انقلاب بیش از 70 میلیون سکه بهار آزادی ضرب شده که بیشتر از 40 میلیون آن از سال 86 به بعد بوده و چندین مرتبه هم بانک مرکزی فروش سنگین طلا و سکه را داشته که منجر به افزایش قیمت‌های وحشتناک شده است.

این فعال بازارهای مالی تصریح کرد: به گفته بورس کالا، تعداد گواهی طلا 700 هزار سکه است که این را باید با 70 میلیون سکه‌ای که در بازار وجود دارد مقایسه کرد که یک درصد سکه است و در بازار شمش هم اینگونه است.

گزارش از علیرضا حسابی