تفاوت روش مستقیم و غیرمستقیم آزادسازی سهام عدالت

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی شهر بورس، به بهانه تمدید مجدد بازه زمانی انتخاب روش سهامداری، در سهام عدالت تصمیم گرفتیم تا بر اساس آخرین اطلاعات منتشر شده در زمینه آزادسازی این سهام و انواع روش‌های فروش در نظر گرفته شده برای آن،به مقایسه روش مستقیم و غیر مستقیم در آزاد سازی سهام عدالت بپردازیم و تفاوت روش مستقیم و غیرمستقیم آزادسازی سهام عدالت را بررسی می‌کنیم، در ادامه با بررسی کامل این دو روش با ما همراه باشید.

آزاد سازی سهام عدالت به چه معناست؟

پس از گذشت نزدیک به 14 سال از صدور سهام عدالت و اختصاص آن به اقشار مختلف مردم، از 8 اردیبهشت 99 و با توجه به بیانات مقام معظم رهبری در این زمینه، فرآیند آزادسازی سهام عدالت آغاز شده است.

آزادسازی سهام عدالت به این معناست که بعد از این تاریخ مشمولان سهام عدالت که در زمان شروع ثبت نام این طرح، این سهام به آن‌ها اختصاص پیدا کرده است این امکان را خواهند داشت که در مورد نگهداری یا فروش سهام خود تصمیم بگیرند و عملاً، دارایی های خود در سهام عدالت را مدیریت کنند. با توجه به افزایش چشمگیر ارزش سهام موجود در این طرح تا نزدیک به 16 برابر، این آزادی انتخاب برای اکثریت مشولان قابل توجه خواهد بود.

بر اساس تصمیمات گرفته شده توسط سازمان خصوصی‌سازی، مشمولان برای انجام فرآیند آزاد سازی سهام عدالت دو انتخاب دارند: “روش مستقیم” در مدیریت سهام عدالت و “روش غیر مستقیم“؛ که در ادامه به بررسی دقیقتر این دو روش می‌پردازیم:

روش مستقیم مدیریت سهام عدالت

برای انتخاب روش مدیریت مستقیم سهام عدالت هر مشمول می‌تواند با مراجعه با سایت سامانه آزاد سازی سهام عدالت که توسط سازمان خصوصی سازی فعال شده است اقدام به انتخاب این روش کند.

توجه داشته باشید که انتخاب روش مدیریت فقط یکبار قابل انجام خواهد بود و ویرایش آن ممکن نیست

در این روش با توجه به دارایی هر فرد از سهام عدالت؛ که در سامانه سهام عدالت مشخص شده است؛ تعدادی از سهام 36 شرکت فعال در بورس به متقاضی داده می‌شود. توجه داشته باشید این موضوع که چه تعداد سهم از هر شرکت به متقاضی‌ها داده خواهد شد بر اساس دارایی این افراد متفاوت است و نمی‌توان عدد دقیقی برای آن مشخص کرد.
پس از انتخاب آزاد سازی سهام عدالت به روش مستقیم، کاربر به دو روش می‌تواند سهام عدالت خود را بفروشد.

روش های فروش سهام عدالت در روش مستقیم کدامند؟

در صورت انتخاب روش مدیریت مستقیم برای سهام عدالت، سهام یاد شده به کد بورسی در نظر گرفته شده برای هر متقاضی منتقل می‌شود. در نتیجه از این لحظه به بعد مدیریت خرید، فروش و نگهداری این سهام بر عهده شخص متقاضی است. حال با توجه به دستورالعمل‌های منتشر شده در این زمینه افرادی که این روش مدیریت را انتخاب کرده‌اند می‌توانند در اولین گام نسبت به فروش 30% از دارایی‌های خود اقدام کنند.

باقیمانده این دارایی هم به مرور و براساس تصمیم شورای عالی بورس قابل معامله خواهد شد. مکانیزم در نظر گرفته شده برای فروش سهام عدالت به این صورت است که افراد متقاضی می‌توانند به یکی از دو روش مراجعه به بانک؛ یا استفاده از سامانه های فروش آنلاین کارگزاران بورس، اقدام به فروش سهام عدالت خود کنند.برای استفاده از روش اول فرد متقاضی باید به بانکی که حساب آن، در سامانه سهام عدالت ثبت شده و سود سهام به آن واریز می شده، مراجعه کند و فرم‌های مربوط به فروش یکجای 30% از سهام عدالت خود را امضا کند. در این روش فرد متقاضی نیازی به ثبت نام در سایت سجام و دریافت کد معاملاتی ندارد.

همچنین توجه داشته باشید که در صورت استفاده از این روش انتخاب سهم جهت فروش و قیمت آن در اختیار بانک عامل خواهد بود و بر اساس ضوابط تعیین شده توسط سازمان بورس معاملات انجام خواهد شد.

در روش دوم؛ یعنی استفاده از سامانه‌های آنلاین کارگزاری‌ها و اپلیکشن‌های طرف قرارداد سازمان، فرد متقاضی ضمن ورود به این سامانه‌ها می‌تواند به انتخاب خود همه یا بخشی از 30% از دارایی سهام عدالت خود را بفروش برساند. در این روش همچنان مسئول انجام فرآیند فروش کارگزاری‌ها هستند و فرد نمی‌تواند به صورت مستقیم معامله کند اما بر خلاف روش قبلی، انتخاب سهام برای فروش و تعداد آن برعهده متقاضی قرار گرفته است.

تفاوت دیگر بین این دو روش در این است که فرد می‌تواند به هرکدام از کارگزاری های مجاز مراجعه و درخواست خود را ثبت کند و خود کارگزار مبالغ حاصل از فروش را به حساب ثبت شده در سامانه سهام عدالت واریز خواهد کرد. همچنین در این روش نیازی به داشتن کد معاملاتی از کارگزار مورد استفاده نیست و افراد می‌توانند از خدمات کارگزارانی که حتی نزد آن ها کد معاملاتی ندارند نیز استفاده کنند. البته باید توجه داشته باشید که برای استفاده از سامانه‌های معاملاتی کارگزارها باید شماره همراه ثبت شده در سامانه سهام عدالت به نام متقاضی باشد و در غیر اینصورت متقاضی امکان ورود به این سامانه‌ها را نخواهد داشت.

یکی از نکات دیگری که مشمولان سهام عدالت قبل از انتخاب روش مدیریت سهام خود باید در نظر داشته باشند این موضوع است که سود سهام آن‌ها تا پایان سال مالی 97 به همه افراد پرداخت شده است و در مواردی که این پرداخت به هر دلیلی تا این لحظه انجام نشده، این سود در اولین فرصت تمام و کمال پرداخت می‌شود اما سود سهام سال 98 تنها بعد از برگزاری مجمع تمام شرکت ها قابل پرداخت است و به افرادی تعلق می‌گیرد که در روز مجمع مالک سهام این شرکت بوده‌اند. در نتیجه در صورتی که سهام عدالت خود را قبل از برگزاری مجمع هر کدام از این شرکت‌ها به فروش برسانید، سود سهام همان شرکت (و نه سایر شرکت ها) به شما تعلق نمی‌گیرد. نکته دیگر آنست که در روش مستقیم بعد از انتقال سهام به افراد مسئولیت جمع آوری سود سهام نیز بر عهده شخص متقاضی خواهد بود.

همانطور که مشاهده کردید تا حد امکان تلاش شده است تا نیاز متقاضیان به آشنایی با بورس و تحلیل بازار در صورت انتخاب روش مدیریت مستقیم کاهش پیدا کند اما با این وجود همچنان این روش برای افرادی که با این بازار آشنا هستند و زمان کافی برای بررسی و تحلیل آن را در اختیار دارند مناسب تر است.

همچنین در نظر داشته باشید که انتخاب روش مدیریت مستقیم الزامی به فروش سهام ایجاد نمی‌کند و افراد می‌توانند با نگهداری سهام خود از مزایایی نظر سود سالیانه شرکت‌ها و افزایش قیمت سهام در طول زمان بهره‌مند شوند.

روش غیر مستقیم مدیریت سهام عدالت

دومین روش در نظر گرفته شده برای مشمولان سهام عدالت؛ آزاد سازی سهام به روش غیر مستقیم است. در این روش بر خلاف روش مستقیم خود سهام به فرد داده نمی‌شود بلکه سهام وی به شرکت سرمایه‌گذاری استانی منتقل و به هر مشمول به اندازه دارایی وی از سهام این شرکت ها داده خواهد شد.

روش مدیریت غیر مستقیم به صورت پیش فرض برای همه مشمولان در نظر گرفته شده است و در نتیجه هیچ نیازی به انجام کارخاصی برای انتخاب این روش وجود ندارد

در زمینه فروش سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی تا این لحظه محدودیتی در نظر گرفته نشده است و در نتیجه افرادی که این روش را انتخاب کرده باشند می‌توانند هر درصدی از سهام خود را بفروش برسانند. با این وجود این فرآیند تا زمانی که سرمایه این شرکت ها ثبت و به روزرسانی شود قابل انجام نخواهد بود. فرآیند ثبت سرمایه و ورود شرکت های سرمایه‌گذاری به بورس بلافاصله بعد از پایان مهلت انتخاب روش مدیریت؛ شروع خواهد شد که با توجه به تمدید این بازه تا 29 خردادماه، شروع این فرآیند از اوایل تیرماه خواهد بود.

کسانی که این روش آزادسازی را انتخاب کنند برای دریافت سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی، نیازی به دریافت کد بورسی، ثبت نام سجام و انجام هر کار دیگری ندارند و روند واریز سود سهام آن‌ها مانند گذشته انجام می شود. با این وجود در صورت تمایل به فروش سهام، این افراد نیز باید درسامانه سجام ثبت نام کنند و کد معاملاتی بگیرند.

در زمینه ارزش دارایی‌ها این نکته را باید در نظر داشته باشید که ارزش سهام در نظر گرفته شده از شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی معادل با ارزش سهام عدالت آزاد سازی شده به روش مستقیم برای سایر مشمولان خواهد بود و از این نظر همه مشمولان برابر هستند.

استفاده از این شرکت های سرمایه‌گذاری برای افرادی که دانش یا وقت کافی برای استفاده از بازار بورس را ندارند می‌تواند بسیار مفید باشد چرا که در این صندوق‌ها مدیریت سهام و ریسک معاملات، توسط مدیران سرمایه گذاری انجام می‌شود و در نتیجه ریسک کلی سرمایه گذاری توسط این فرآیند کاهش پیدا می‌کند.