بورس در سال 1402 چه می شود؟/ صعود رویایی در راه است؟

شهر بورس – امیر توپچی پور، در سال 1401 بورس تهران روزهای پرنوسانی را پشت سر گذاشت و عوامل مختلفی بر روی آن تاثیر گذاشتند، اما بورس در سال 1402 چه می شود؟

روند بازار سرمایه در سال 1401

در این دوره، بورس تهران شاهد تحولاتی ناشی از تحریم‌های اقتصادی بین‌المللی، افزایش نرخ تورم و افزایش نرخ دلار بود.

یکی دیگر از عواملی که در سال 1401 بر روی بازار سرمایه تاثیر گذاشت، موضوع عرضه خودرو در بورس کالا بود.

در این دوره، بازدهی بسیار بالایی برای بعضی از شاخص‌های بورس تهران ثبت شد، اما در عین حال، بسیاری از شاخص‌ها نیز با افت و نوسان شدید مواجه شدند.

با وجود اینکه در اوایل سال 1401، بعضی از سهم‌ها به دلیل تقاضای زیاد سرمایه‌گذاران، رشد خوبی داشتند، اما در پایان سال، بورس تهران با افت نسبی مواجه شد.

در کل، شرایط بورس تهران در سال 1401 پر نوسان بود، اما برخی نماد در این دوره با بازدهی مناسبی همراه بودند.

عوامل تاثیرگذار بر بورس در 1401

عوامل متعددی بر بازار بورس در سال 1401 تأثیر گذاشتند. برخی از این عوامل عبارتند از:

تحریم‌های اقتصادی: ادامه تحریم‌های اقتصادی بین‌المللی ناجوانمردانه علیه ایران باعث کاهش دسترسی به منابع مالی برای شرکت‌ها شد. این امر، افزایش هزینه‌های تولید و کاهش درآمد شرکت‌ها را در پی داشت.

افزایش نرخ تورم: افزایش نرخ تورم باعث کاهش ارزش پول ملی، افزایش هزینه‌های تولید و خدمات شد.

افزایش نرخ دلار: جهش یک باره نرخ دلار در بازار که از اواخر سال آغاز و به تغییر رئیس کل بانک مرکزی منجر شد، یکی از عوامل آخرین رشد بورس در 1401 بود. افزایش نرخ دلار در 1401 باعث رشد شاخص کل و ورود آن به کانال یک میلیون و 800 هزار واحد شد.

تحولات سیاسی و اجتماعی: تحولات سیاسی و اجتماعی در داخل کشور و منطقه نیز تأثیرگذار بر بازار بورس بودند

گروه‌های برتر بازار سرمایه در 1401

در سال 1401، در بازار سرمایه ایران گروه‌های مختلفی به دلیل شرایط مختلفی بازدهی بیشتری داشتند. در زیر به برخی از این گروه‌ها و بازدهی آنها اشاره می‌شود:

گروه خودرو: با توجه به رشد قابل توجه در فروش خودرو در سال 1401 که از طریق بورس کالا انجام گرفت، بازدهی خوبی داشت.

صنایع فلزی: یکی از گروه‌هایی که در سال 1401 بازدهی بیشتری نسبت به سایر گروه‌ها داشتند، صنایع فلزی بودند. این گروه با افزایش قیمت فلزات، بازدهی بالایی را به دست آوردند.

معدنی‌ها: گروه معدنی‌ها نیز با افزایش قیمت فلزات و بازدهی بالای شرکت‌های استخراج، بازدهی بالایی داشتند.

صنایع شیمیایی: با توجه به افزایش قیمت مواد اولیه و ارزش افزوده بالای شرکت‌های صنایع شیمیایی، این گروه نیز بازدهی مناسبی داشت.

حواشی عرضه خودرو در بورس کالا

یکی از اصلی‌ترین مواردی که در سال 1401 بازار سهام را دستخوش نوسانات مختلفی کرد، موضوع عرضه خودرو در بورس کالا بود.

عرضه خودرو در بورس کالا یکی از پرحاشیه‌ترین اتفاقات رخ داده بود. در آن مقطع، رشد بورس با لیدری نمادهای گروه خودرویی اتفاق افتاد. سنگ‌اندازی‌‌های صورت گرفته نیز منجر به افت بورس شد.

بورس کالا یکی از مراکز تجاری مهم در ایران است که به فروش و خرید کالاهای مختلف از جمله خودرو می‌پردازد. از طریق این بورس، شرکت‌هایی که تولید کننده خودرو هستند می‌توانند خودروهای خود را به فروش برسانند.

عرضه خودرو در بورس کالا به معنای قرار دادن خودرو در لیست کالاهای موجود در این بورس است.

بدین ترتیب، فروشندگان می‌توانستند خودروهای خود را در این بورس به فروش برسانند و خریداران نیز می‌توانند از این بورس برای خرید خودرو استفاده کنند.

بورس کالا برای فروشندگان و خریداران خودرویی که به صورت عمده به فروش می‌رسد، یک فضای مناسب برای ارتباط و تبادل داده‌ها فراهم می‌کند.

در کل، عرضه خودرو در بورس کالا برای فروشندگان و خریداران یک فرصت مناسب برای انجام معاملات است و می‌تواند بهبود فرایند خرید و فروش خودرو در کشور کمک شایانی کند.

بورس در سال 1402 چه می شود؟

یکی از سوالاتی که برای سهامداران ایجاد شده، این است که بورس در سال 1402 چه می شود؟

در این راستا، شهر بورس به سراغ کارشناسان بازار سرمایه رفته و نظرات آنها را در این مورد جویا شده است.

فردین آقابزرگی، پیام الیاس کردی، ایمان رئیسی، سینا رهبر شهلان، مهدی ساسانی، مهرناز سلطانی، جواد فلاحیان و حسین مرید سادات؛ هشت کارشناسی هستند که به سوال خبرنگار شهر بورس پیرامون اینکه «بورس در سال 1402 چه می شود؟»، پاسخ داده‌اند.

یادآور می‌‎شود اسامی کارشناسان به ترتیب حروف الفبا قید شده است.

فردین آقابزرگی

نکاتی همچون وضعیت اقتصاد دنیا، نرخ کامودیتی‌ها، قیمت نفت، جایگاه صنایع ما در سرعرصه بین الملل و سایر نکات بنیادی بسیار اهمیت دارند؛ لیکن تمرکز و تحلیل بر هرکدام از این مؤلفه‌ها منتهی به اختلاف در دیدگاه‌ها، نظرات کارشناسی و نتیجتأ تغییر در قیمت است.

هدف در دولت از وضع مالیات و یا عوارض یا کسب درآمد یا تنظیم گری است.

در پاسخ به این سوال که بورس در سال 1402 چه می شود باید گفت که بزرگ‌ترین چالش، وضعیت ناپایداری و ابهام درآمد دولت خواهد بود.

کسری بودجه مستمر دولت بدون توجه به لزوم انضباط مالی، کوچک سازی دولت و استفاده از ظرفیت‎ها و سرمایه‌‎های بخش خصوصی یکی از بزرگترین زمینه‎های ایجاد تغییرات در متغیرهای اقتصاد در داخل کشور به حساب می‎آید.

مقایسه سودآوری برخی شرکت‌ها و صنایع و همچنین درآمد آنها در یک بازه زمانی 5 تا 10 ساله نشان می‌دهد نظام قیمت گذاری تنها در کوتاه مدت اثر مخرب و سوء در سودآوری شرکت ها دارد.

بورس تهران بزرگ ترین شاخص دنیا

به دلیل تورم، شاخص کل بورس تهران بزرگ‌ترین شاخص دنیا به حساب می‌آید.

در بیست و هشتم دی ماه سال 1401، شاخص هم وزن به رکورد تاریخی 15 مردادماه 1399 رسید و نزدیکی‌های سطح 531 هزار واحد را لمس کرد.

انتظار می‌رود با توجه به وضعیت مقایسه‌ای سایر بازارها، نرخ ارز، رشد نقدینگی، محدودیت دسترسی به منابع ارزی و حادث شدن تورم مانند کشورهای ترکیه و آرژانتین، شاخص کل بورس تهران نیز در کوتاه مدت از رکورد قبلی خود در کانال دو میلیون واحد عبور کند.

هر چند شاخص کل به دلایلی کنترل می‌شود و مولفه مناسبی برای بررسی میزان بازدهی بازار نیست.

کشورهایی مانند آرژانتین و ترکیه که با تورم دست و پنجه نرم می‌کنند، با روند افزایش شدید شاخص بورس نیز مواجه هستند.

به دلیل تداوم در ناترازی دولت و کسری بودجه، روند افزایشی رشد و حجم نقدینگی، عدم دسترسی دولت به منابع ارزی و تداوم در کاهش ارزش پول ملی، بازماندگی و نه عقب ماندگی بازدهی بازار سرمایه از سایر بازارها، آینده بورس مثبت و توام با رشدی همسو با تورم خواهد بود.

از فروردین 1390 تا دی ماه 1401 سطح عمومی قیمت‌ها 120 برابر (انحراف از برابری قدرت خرید را نشان می‌دهد) و حجم نقدینگی 18 برابر که دلار نیز 36 برابر شده است.

سفته بازی و قیمت گذاری دستوری ارز باعث ایجاد انگیزه فرار و خروج سرمایه از کشور شده و با معیارهای مورد اشاره تطبیق ندارد.

بزرگ‌ترین ریسک بازار ناپایدار بودن قوانین و تغیرات در مقررات است.

پیام الیاس کردی

به بازار سرمایه در سال ۱۴۰۲ خیلی امیدوارم. اگر به واکنش‌های دلار و بازار سرمایه از سال ۱۴۰۰ نگاه کنیم تاخیری که در این دو نمودار داشتیم به شدت کاهش یافته است.

فکر می‌کنم در ۱۴۰۲ هم نه تنها این اتفاق رخ دهد بلکه تاخیر زمانی هم از بین برود.

در بازار سرمایه ۱۴۰۲ افزایش‌های عجیب و غریب نخواهیم داشت و در قیمت دلار هم همین اتفاق رخ می‌دهد.

در نهایت به نظرم در بلندمدت قیمت ارز وابسته به تورم و نقدینگی است. بازار هم خودش را مثل همه بازارها با این موضوع وفق می‌دهد.

فرق بازار سرمایه با سایر بازارها فرصت‌هایی است که در آن وجود دارد.

در برخی مقاطع ممکن است از دلار جا بماند و در برخی اوقات از دلار جلو بزند که این حالت نوسانی بازار می‌تواند کمک زیادی بکند که سال آینده نه تنها رشد بازار را داشته باشیم بلکه این بالا و پایین‌ها را هم تجربه کنیم.

در پاسخ به این سوال که بورس در سال 1402 چه می شود باید گفت که روند کلی بازار برای سال آینده صعودی پیش‌بینی می‌شود.

به نظر می‎رسد قیمت ارز به دلیل مباحثی مانند تورم، نقدینگی، تبدیل شبه پول به پول و…باز هم صعودی باشد و بازار سرمایه هم از آن پیروی کند.

هرقدر که ریسک‌ها کاهش پیدا کند و به سمت توافق برویم، بازار سرمایه می‌تواند از این ابهام خلاص شود، اطمینان سرمایه گذار به بازار و شرکت‌ها بیشتر خواهد شد.

توصیه می‌کنم افرادی در سال آینده می‌خواهند کاری در بازار سرمایه انجام دهند، سنگ محکی به نام دلار داشته باشند.

از سال ۱۳۹۹ واکنش‌های بازار بسیار سریع شده و اگر کسی بتواند با سنگ محکی مانند دلار حرکت کند، می‌تواند نتایج خوبی را به دست بیاورد.

ایمان رئیسی

نیمه اول سال گذشته نگرانی‌هایی از جمله کاهش نرخ دلار و کاهش قیمت‌های جهانی وجود داشت که با حرکت‌هایی که دلار داشت، ریسکی که برای کاهش نرخ دلار حتی در صورت احیای برجام و توافقات سیاسی وجود داشت برطرف شد.

انتظاری که در سال جدید برای بازارهای مالی جهانی وجود دارد، کمرنگ شدن ریسک‌هاست.

انتظار افت چندانی در بازارهای جهانی نداریم؛ پیش‌بینی که برای تورم سال آینده وجود دارد، ۵۰ درصد است.

با توجه به مفروضاتی مثل نرخ ارز، پایه پولی، تورم و قیمت‌های جهانی، در صورتی که شرایط سیاسی به همین صورت طی شود که نه خیلی ارتباطات گسترده داشته باشیم و نه خیلی در تنگنا باشیم، بازار بورس و مسکن پیشتاز خواهند بود. طلا و دلار در رده‌های بعد از تورم قرار خواهند گرفت.

وضعیت بازار بورس به شرایط بسیار سیاسی بستگی دارد؛ یعنی عمده‌ترین عاملی که بر شاخص بورس تاثیرگذار خواهد بود و انتظارات روانی فعالان بازار را برآورده می‌کند، جریان مذاکرات هسته‌ای و ارتباطاتی است که در حال حاضر مقداری بهبود پیدا کرده و تاثیرش بر بازار سرمایه را هم می‌بینیم.

البته این به آن معنا نیست که از وضعیت شرکت‌های بازار سرمایه غافل شویم.

بازار بورس علی‌رغم صورت‌های مالی شرکت‌ها که افزایش سودآوری چشمگیری داشتند، رشد چندانی نکرده است.

وقتی تولید و فروش شرکت‌های را نگاه می‌کنیم نوید این داده می‌شود که سال آینده بورس و البته مسکن دو بازار پیشتازی باشند که از تورم رشد بالاتری را تجربه کنند. رشد بازار خودرو هم در کنار طلا و دلار پایین‌تر از نرخ تورم خواهند بود.

سینا رهبر شهلان

با کنار رفتن پرده ها و آشکار شدن حقایق مبتنی بر ناکارآمدی سیاست خارجی و سیاست های نامناسب اقتصادی، دلار رشد افسار گسیخته و شارپی تا ۶۰ هزار تومان را تجربه کرد.

این روزها نرخ ارز حوالی ۴۷ هزار است، اما اثرات رشد شارپی نرخ ارز در میان‌مدت در همه بازارهای کالایی خود را بیشتر از قبل نشان خواهد داد.

در پاسخ به این سوال که بورس در سال 1402 چه می شود باید گفت که در سال ۱۴۰۲ انتظار بازدهی بزرگی از کلیت بازار سرمایه داریم.

صنایع دلاری علی الخصوص فلزات رنگی و لوله سازان بازدهی‌های بزرگی در دل خود دارند.

با دلار نیمای ۴۰ هزار تومانی، همه صورت‌های مالی شرکت‌ها و نرخ‌های فروش تحولات جالبی خواهند داشت.

گروه‌های پیمان کاری، فلزی، دارویی و خودرویی در سال 1402 می‌توانند بازدهی بالاتری نسبت به سایر بازار داشته باشند. همچنین انتظار بازدهی رویایی برای برخی تک سهم‌ها هم دور از ذهن نیست.

مهدی ساسانی

با توجه به اینکه بازارهای دیگر در چند ماه گذشته رشد خوبی را داشته‌اند اما بازار سرمایه در دو سال گذشته نتوانسته رشد کند، به نظر می‌رسد فنر بازار سرمایه برای سال آینده کمی فشرده‌تر از قبل شده است.

اتفاقاتی در چند ماه اخیر رخ داد که می‌تواند پتانسیل‌های بازار سرمایه را در سال ۱۴۰۲ بیشتر از سایر بازارها افزایش دهد.

یکی از این موضوعات افزایش نرخ دلار توافقی برای شرکت‌های صادرات محور است. این موضوع می‌تواند افزایش ۳۰ تا ۳۵ درصدی سود ریالی این شرکت‌ها از این محل را در پی داشته باشد.

این اتفاق مثبت در گزارش‌های آتی شرکت‌ها نمود خود را نشان می‌دهد.

از آنجایی که حجم نقدینگی سرگردان در بازارهای مختلف که به عدد بالایی رسیده به دنبال بازاری برای کسب درآمد است.

اگر قرار باشد بازارهای سکه و دلار در محدوده فعلی بمانند، بازار سرمایه می‌تواند جایی برای بخشی از این نقدینگی‌ها باشد. اگر مدیریت خوبی صورت بگیرد صرف تولید و افزایش سرمایه‌ شرکت‌ها و صنایع شود.

از آنجایی که بازار سرمایه یک بازار پرریسک محسوب می‌شود وقتی ریسک‌های سیاسی و اقتصادی کمتر می‌شود، حاشیه امنیت بیشتری به خود می‌بیند.

به همین دلیل انتظار می‌رود در سال جدید با کمتر شدن تنش‌های سیاسی بازار سرمایه بتواند با اطمینان بیشتری سرمایه افراد در جامعه را جذب کند.

آنچه در سال ۱۴۰۱ رخ داد با وجود دشواری‌های مختلف سودسازی بسیار خوب برخی شرکت‌ها بود.

در پاسخ به این سوال که بورس در سال 1402 چه می شود باید گفت که این چشم انداز برای سال آینده هم تداوم یا افزایش سود است.

با توجه به اینکه حجم نقدینگی در بازار سرمایه یک عدد مشخصی است، افزایش این حجم می‌تواند باعث افزایش رشد قیمت‌ها در ماه‌های آینده شود.

نقدینگی چرخشی می شود

در پاسخ به این سوال که بورس در سال 1402 چه می شود باید گفت که اتفاقات بسیاری زیادی می‌تواند سود صنایع در سال آینده را دستخوش تغییرات کند.

اتفاقات بازارهای جهانی می‌تواند بر شرکت‌های واردکننده و صادرکننده اثرگذار باشد.

تصمیماتی که توسط مجلس به عهده دولت گذاشته شده و دولت در سال آینده در هر زمانی که بخواهد این تصمیمات را اتخاذ کند، می‌تواند روی شرکت‌ها تاثیر بگذارد. مانند نرخ خوراک پتروشیمی‌ها که می‌تواند سود صنایع را زیاد یا کم کند.

در پاسخ به این سوال که بورس در سال 1402 چه می شود باید گفت که انتظار این است که سال آینده نقدینگی به صورت چرخشی در بازار حرکت کند.

همین مسئله باعث می‌شود صرفا گروه خاصی رشد نکند و یک بازار متعادل را شاهد باشیم.

شاخص نمی‌تواند معیار خوبی برای سرمایه گذاری باشد. شاخص یک معیار سمبلیک است، اما از نظر عددی احتمالا شاخص دو میلیون و ۱۰۰ هزار واحد را رد کند.

اینکه همه سهامداران یک اندازه و به اندازه میزان رشد شاخص سود کنند بستگی به هنر آنها در تشخیص سهام‌ سودآور دارد.

مهرناز سلطانی

به نظر می‌رسد سال پیش 1402 از گنگ‌ترین و پیچیده‌‎ترین سال‌های مقابل بازار باشد.

از سمتی، تورم شدید در سالی که گذشت، اوضاع آشوب‌ناک سیاسی کشور، حواشی عرضه خودرو در بورس کالا، افزایش قیمت دلار و … را در سال گذشته داشتیم.

از سمت دیگر، بورس عقب مانده ترین بازار است.

البته گشایش‌های سیاسی آخر سال باعث شد تا امید مجدد به اردوی معامله گران بازگردد. البته در عمل چندان پیش‌بینی دقیقی را با ابهامات فعلی نمی‌توان در مورد بازار ارائه داد.

یکی از اصلی‌ترین ابهامات و چالش‌های مقابل بازار سرمایه نرخ بهره و سود بین بانکی است که در چند ماه گذشته شاهد افزایش نرخ بهره بودیم.

از آنجایی که در گذشته تصمیمات عجیب و خلق الساعه توسط آقای فرزین بوده‌ایم، افزایش شدید نرخ بهره و سرکوب بورس هم دور از ذهن نیست.

در پاسخ به این سوال که بورس در سال 1402 چه می شود باید گفت که شرایط تکنیکال بازار خبر از یک رشد بزرگ در سال آتی می‌دهد.

به نظر می‌رسد طبق تحلیل زمانی، احتمالا یک رشد را در اردیبهشت‌ماه پیش‌رو داشته باشیم. همچنین یک رشد بزرگ‌تر و اساسی در نیمه دوم سال 1402 نیز دور از ذهن نیست.

دلایل بنیادی این رشدها با توجه به تحولات سیاسی آخر سال می‌تواند احیای برجام، مذاکرات و توافقات اساسی باشد.

پیش‌بینی دقیق از بازار نمی‌توان ارائه داد. بازار خود تصمیم می‌گیرد که به کدام سمت حرکت کند. تنها کاری که از ما ساخته خواهد بود، این است که سناریوهای مختلفی را پیشبینی کرده و برای هرکدام راهکاری داشته باشیم.

جواد فلاحیان

بازارهای مالی در سال ۱۴۰۲ را از سه بُعد می‌توان آن را بررسی کرد؛ اول در خصوص بحث سیاست خارجی، دوم در بخش اقتصاد جهانی و بخش سوم اقتصاد داخلی و رشد نقدینگی کشور است.

با اتفاقاتی که در روزهای پایانی ۱۴۰۱ رخ داد و مذاکرات ایران و عربستان، انتظار می‌رود که سیاست‌های کشور در مقابل همسایگان به ویژه آنهایی که تنش داشته‌اند تغییر کرده و به سمت و سوی تمایل و دوستی برود.

مهم‌تر از این مسئله، بحث تحریم‌هایی است که به کشور تحمیل شده است.

بحث برجام و توافقات احتمالی باعث می‌شود وضعیت صادرات نفت افزایش و تحریم‌ها کاهش پیدا کند و مراودات مالی با کشورهای دور و نزدیک بهتر شود.

این مورد یکی از آیتم‌های مهمی است که اگر در سال آینده رخ دهد و می‌تواند بر روی وضعیت اقتصادی کشور و جامعه تاثیر داشته باشد.

با توجه به مفروضاتی مانند اینکه توافقی رخ نداده و احتمالا به طول بیانجامد به نظر می‌رسد که شرایط بهتری در سیاست خارجی داشته باشیم. پس در پارامتر اول مفروضات این است که وضعیت سیاسی به شرایط حال حاضر است ولی با تنش‌های کمتر.

اما در خصوص اقتصاد جهانی در اواخر سال ۱۴۰۱ شاهد ورشکستگی چندین بانک بزرگ در آمریکا بودیم که تبعات آن به برخی بانک‌های سوئیس هم منتقل شد.

ترس و بیم این وجود دارد که مانند سال ۲۰۰۸ یک رکود اقتصادی بر جهان حاکم شود. طبیعتا وقتی شاهد رکود در اقتصاد جهانی هستیم تقاضا برای کالاهای کامودیتی مثل روی، مس، سنگ آهن و… کاهش پیدا می‌کند.

تاثیر کامودیتی ها بر بورس

از طرف دیگر چون بازار و اقتصاد ما به ویژه بورس به کامودیتی‌ها بسیار وابسته است، انتظار می‌رود با کاهش تقاضا و ریزش قیمت‌های جهانی بازار بورس هم از این جهت آسیب ببیند.

چون این شرکت‌های کامودیتی محور معمولا شرکت‌های صادرات محور هستند و با نرخ دلار سودی آوری آنها بیشتر می‌شود با توجه به قیمت دلاری که در حال حاضر در کشور وجود دارد، انتظار روند صعودی هم در آن دور از ذهن نیست.

این پیش‌بینی وجود دارد که بخشی از بحران‌های جهانی توسط قیمت دلار پوشش داده شود.

در خصوص اقتصاد جهانی می‌توان این موضوع را عنوان کرد که فعلا شروع رکود و پیش‌بینی آن کار سختی است اما علائمی که از نرخ تورم ایالات متحده آمریکا و همچنین شاخص قیمت مصرف کننده منتشر شده است، این بیم و ترس از ورود به رکود اقتصاد جهانی وجود دارد.

با این رکود همچنین که تقاضا برای کامودیتی‌ها کاهش پیدا می‌کند تقاضا برای کالاهای ایمن‌تر مانند طلا افزایش پیدا می‌کند. در این راستا ممکن است شاهد روند صعودی قدرتمندی در اونس جهانی باشیم و از ۲۰۰۰ دلار عبور کند.

از بعد اقتصاد داخلی می‌توانیم از این دیدگاه بررسی داشته باشیم که از نیمه دوم سال ۱۴۰۱ شاهد التهاباتی در بازار دلار، طلا و سکه بودیم.

این التهابات باعث شد دلار ۶۰ درصد و سکه بیش از ۱۰۰ درصد رشد کند.

اگر بخواهیم نرخ رشد نقدینگی در ۵ سال گذشته را بررسی کنیم، روند صعودی نقدینگی وجود داشته که در آن سالی ۳۰ درصد به میزان نقدینگی کشور اضافه شده است.

طبق گزارشی که در آبان ماه توسط بانک مرکزی منتشره شده، نقدینگی به بیش از ۵ هزار و ۸۰۰ همت رسیده است.

زنگ خطر برای اقتصاد کشور

با توجه به نرخ رشدی که نقدینگی در سال‌های اخیر داشته پیش‌بینی می‌شود نقدینگی در سال ۱۴۰۲ به بالای ۷ هزار و ۵۰۰ همت برسد که زنگ خطری برای اقتصاد کشور است.

از طرف دیگر پنج سال است که درگیر رکود اقتصادی هستیم و رشد اقتصادی نداشته‌ایم.

عمده رشد اقتصادی ما مربوط به نفت است و تحریم‌های تحمیل شده به کشور باعث شده GDP به شدت کاهش پیدا کند. یعنی نه تنها رشد اقتصادی نداشتیم، بلکه در رکود کامل بودیم که در ۴۰ سال گذشته بی سابقه است.

نرخ دلار این روزها در محدوده ۴۵ هزار تومان است که به نظر می‌رسد کف دلار در همین محدوده باقی می‌ماند.

هر عددی پایین‌تر از ۴۵ هزار تومان افزایش تقاضا در بازار ایجاد می‌کند.

با توجه به رشد نقدینگی و قیمت دلار در حاضر به نظر می‌رسد در سال ۱۴۰۲ در صورتی که سیاست‌های اقتصادی و خارجی به همین منوال باشد دلار به راحتی می‌تواند از محدوده ۶۰ هزار تومان عبور و حتی تا محدوده ۸۰ هزار تومان برسد.

پس سال ۱۴۰۲ سالی است که قطعا تورم نسبتا سنگینی خواهیم داشت. همچنین نرخ تورم با توجه به میانگین پنج سال گذشته در سال آینده بالای ۴۰ درصد خواهد بود.

این موضوع می‌تواند برای کشور و افرادی که پس اندازی دارند زنگ خطری به دلیل کاهش ارزش پول ملی باشد.

با توجه به این مسائل از دو جهت انتظار رشد در بازار سرمایه وجود دارد.

اول اینکه زمانی که انتظارات تورمی در کشور افزایش پیدا کند، باعث می‌شود با یک تاخیر زمانی پس از دلار، سکه و طلا؛ بورس هم رشد کند.

اگر بخواهیم از این منظر نگاه کنیم یعنی با توجه به تورم و افزایش قیمت‌ها در بازار موازی می‌بینیم که بازار بورس نسبت به سایر بازارها رشدی نداشته و به طور میانگین ۳۵ درصد رشد داشته است.

این یک عقب ماندگی نسبت به دیگر بازارهاست و احتمالا این این اتفاقات باعث می‌شود بازار بورس در سال ۱۴۰۲ بازدهی نسبتا بهتری را در مقایسه با دیگر بازارها داشته باشد.

یکی از موضوعات دیگر که باعث رشد بازار می‌شود بحث عملیاتی و بنیادی شرکت‌هاست.

یعنی به عبارتی میزان سودآوری و تغییر تحولات باعث می‌شود که تغییر در قیمت سهام رخ دهد.

تاثیر برجام بر بورس

با فرض اینکه اتفاقاتی در سیاست خارجی رخ داده، برجام احیا شود و وضعیت مراودات مالی با خارج از کشور بهبود یابد، انتظار می‌رود که در سال ۱۴۰۲ سودآوری شرکت‌ها بیشتر شود.

این اتفاق عملا باعث می‌شود بازار بورس از جهت بنیادی هم یک بازدهی نسبتا بهتری به دیگر بازارها داشته باشد.

در پاسخ به این سوال که بورس در سال 1402 چه می شود باید گفت که همواره ریسک‌هایی در بازار بورس وجود دارد؛ ریسک اول بحث قیمت گذاری دستوری است.

زمانی که ما شاهد تورم سنگین هستیم، قطعا دولت برای کنترل قیمت‌ها وارد گود می‌شود و با قیمت گذاری دستوری سعی در کنترل قیمت‌ها دارد.

این سیاست در بلند مدت شکسته خورده اما در کوتاه مدت توانسته قیمت‌ها را کنترل کند هرچند آسیب زیادی به شرکت‌ها وارد می‌کند.

بحث دیگر نرخ خوراک پتروشیمی‌هاست که در حال حاضر به دولت واگذار شده و به نظر می‌رسد این نرخ در محدوده پنج هزار تومان تصویب شود.

موضوع دیگر بحث انتشار اوراق در بازار است که دولت با کسری بودجه نسبتا زیادی مواجه شده و در سال ۱۴۰۲ ممکن است اوراق بسیار زیادی را منتشر کند.

موضوع دیگر قیمت ارز است که اگر شاهد رشد قیمت دلار در بازار باشیم ممکن است دولت مجددا یک قیمت ثابت تصویب کند و مبادله آن در مرکز تبادلات ارزی باعث شود که شرکت‌های صادراتی نتوانند ارز خود را با قیمت واقعی به فروش برسانند.

همین موضوع باعث کاهش سودآوری شرکت‌ها می‌شود.

حسین مریدسادات

پس از ریزش شدیدی که در سال 1399 اتفاق افتاد، شاهد یک بازار کاملاً خبر محور در سال 1401 بودیم.

حمایت از بازار، ارزنده بودن بورس، ظلم صورت گرفته در حق سهامداران و رشد بازارهای موازی؛ باعث شد تا همه به این نتیجه برسند که «بورس مظلوم‌ترین و ارزنده‌ترین بازار است»

در اوایل سال 1401، موضوع اخذ مالیاتی از صادرات محصولات فولادی و در اواخر این سال، موضوع شورای رقابت باعث اصلاح در بازار شد.

بازار بورس هنوز هم که هنوز است، جزو ارزان‌ترین بازارها به حساب می‌آید. بورس نسبت به بازارهای دیگر عقب‌تر است و می‌تواند در سال 1402، ققنوسی باشد که از خاکستر بلند خواهد شد.

در حال حاضر گشایش‌هایی در سطح منطقه اتفاق می‌افتد که اگر منجر به احیای برجام شود، بر روی صنایع دلاری بورس اثر منفی خواهد گذاشت، اما در میان مدت این شرکت‌ها سودهای به مراتب بیشتری خواهند ساخت.

گروه بانکی با اختلاف عقب‌مانده‌ترین گروه بازار است. ریسک سنگینی پیش‌روی بورس نیست. فنر بورس در سال 1402 رها خواهد شد.

در پاسخ به این سوال که بورس در سال 1402 چه می شود باید گفت که فعالان بازار فقط و فقط کف‌های جدید برای بازار شناسایی کنند و سقفی برای آن متصور نباشند.