نیاز دولت به تقویت بازار سرمایه

به گزارش شهر بورس، بازار سرمایه به عنوان یک بازار اقتصادی همواره کارشناسان مختلفی به خود دیده که سال‌های سال در این حوزه فعالیت داشته و به آموزش این حوزه می‌پردازند اما در همین بازار هستند جوانانی که به‌واسطه علاقه و تحصیلات دانشگاهی از سنین پایین در این بازار فعالیت داشته و آموزش دیده‌اند و آموخته‌های خود را نیز با عموم جامعه در میان می‌گذارند.

محمد راوند یکی از فعالان بازار سرمایه است که پس از سال‌ها آموزش در سال‌های اخیر تلاش کرده تا آموزش‌هایی به افراد تازه‌وارد بدهد و حتی کلاس‌های آموزشی نیز در مساجد و مؤسسات مختلف برگزار کرده تا این‌گونه اقشار مختلف جامعه را با بورس آشنا کند. گفت‌وگویی با این جوان فعال بازار سرمایه داشتیم که در ادامه می‌خوانید.

*شهر بورس: در حال حاضر وضعیت بازار چگونه است؟

در حال حاضر یک شوک وارد بازار سرمایه شده و اعتماد تقریباً از بین رفته است. نمی‌توان گفت پول به‌طور کامل از بازار خارج‌شده، اما پولی که به بازار آمده، قفل‌شده است. الآن اکثر افراد با ضررهای بزرگ در بازار مانده و به جبران ضرر خود امیدوارند که این موضوع نشان‌دهنده عدم خروج کامل پول از بازار است. بااین‌حال، احتمال خروج پول از بازار وجود دارد.

در مقطع کنونی، حقوقی‌ها خریدهای خوبی انجام می‌دهند. شاید سیاست دولت هم ملزم کردن حقوقی‌ها به حمایت اجباری از بازار باشد تا بازار به روند طبیعی خود بازگردد، چون در حال حاضر روند کوتاه‌مدتی و میان‌مدتی بازار جالب نیست.

*شهر بورس: پس دست‌کاری در بازار سرمایه وجود دارد؟

دست‌کاری به نظر من دست‌کاری مستقیم نیست و به شکل غیرمستقیم انجام می‌شود. به‌طور مثال وقتی قانونی تصویب می‌شود، یک نوع دست‌کاری پنهان اتفاق میافتد. همین کارها باعث شده بازار به این روز بیفتد و وزیر اقتصاد بگوید «صندوق پالایش را به سود می‌رسانیم!» این حرف در یک بازار مالی پویا یک حرف اشتباه است. در حال حاضر نگاه بازار به این حرف‌هاست و بیشتر یک جو روانی بر بازار حاکم شده است.

*شهر بورس: سیاست‌گذاری اشتباهی شروع‌شده و همچنان هم ادامه دارد. همه این اتفاق باعث شده یک عده وضعیت کنونی بازار سرمایه را با سال 92 مقایسه کنند.

باید توجه کنیم که این رشد چه رشدی بوده، آیا ارزش‌های بنیادی سهم سال 92 با الآن یکی است؟ آیا سیاست‌گذاری و تعداد کدهای بورسی و سرمایه افراد حقیقی شباهتی با سال 92 دارد؟ قطعاً که این‌طور نیست.

در بحث تکنیکال، اکثر افراد به خط و خطوط نگاه می‌کنند. شاید بتوان گفت از نظر تکنیکال، ریزش کنونی بورس مشابه سال 92 باشد، اما باید قبول کنیم که بازار صرفاً با تحلیل تکنیکالی پیش نمی‌رود و عوامل دیگری نیز دخیل است

*شهر بورس: ریشه این رشد اخیر بورس چه بود؟

باید ریشه یکی از دلایل اصلی این رشد را بودجه سال 99 در نظر بگیریم که واگذاری‌های دولتی چند برابر شده بود. دولت پیش‌ازاین نیز اعلام کرده بود که این واگذاری از طریق بورس اتفاق خواهد افتاد؛ یعنی این سیاست‌گذاری از قبل وجود داشت که بورس در میان مردم جای پیدا کند. قطعاً در سال 92 این تفکر وجود نداشت. در سال 92، تورم، قیمت دلار و تجدید ارزیابی شرکت‌ها و سودآوری و… به این شکل نبود. با کنار هم قرار دادن تمامی فاکتورها، می‌توان دریافت که شرایط فعلی بورس با آن زمان خیلی متفاوت است ولی شاید از لحاظ تکنیکالی شباهت‌هایی داشته باشند، چون پس از یک رشد شارپی، ریزش سنگینی را تجربه کرده است.

• بیشتر بخوانید: افت دلار تا ۱۵ هزار تومان دور از ذهن نیست

برای مثال در آن مقطع، صندوق‌ها حدود ا 10 روز مهلت پذیره‌نویسی داشتند یا سهام عرضه اولیه به این شکل نبود و استقبال کمی از آن‌ها می‌شد و بعضاً شرکت ضامن باقیمانده سهام را خریداری می‌کرد. الآن بازار از لحاظ بنیادی، سودآوری شرکت‌ها، سرمایه، دارایی و مقدار سرمایه موجود در بین افراد حقیقی تفاوت زیادی کرده است.

*شهر بورس: آیا روند بازار می‌تواند تغییر یابد و به یک‌روند صعودی تبدیل شود؟

اگر از لحاظ روندی بررسی کنیم، تغییر روند بازار زمان‌بر خواهد بود. همیشه یک تفکری در بین مردم و سرمایه‌گذاران وجود دارد که در اواخر کار دولت، بازار سرمایه تقویت می‌شود و الآن هم پایان دوره ریاست جمهوری حسن روحانی نزدیک است.

دولت بازار دلار را به ثبات رسانده و اگر چنین نگرشی داشته باشیم، احتمالاً بعد از نوروز 1400 و یا اواخر سال جاری، یک رشد شارپی در انتظار بورس باشد.

در فلسفه تکنیکال، تفکر جمعی باعث ایجاد یک‌روند می‌شود و بیشتر یک جو روانی است که رشد یا سقوط را در بازارهای مالی سبب می‌شود. تفکر رشد بازار سرمایه در اواخر کار دولت هم که در بین آحاد مردم وجود دارد، می‌تواند بورس را با یک رشد همراه کند.

همچنین شیوع ویروس کرونا هم کاهش پیداکرده و شرکت‌ها فعالیت خود را کام ل ادامه می‌دهند. باز شدن مسیر صادرات، به صورت‌های مالی شرکت‌ها شکل بهتری داده و وضعیت بنیادی آن‌ها را بهتر کرده است.

همچنین با کاهش بیماری کرونا در سطح جهان، قیمت‌های جهانی از جمله فلزات اساسی، نفت و مواد اولیه می‌تواند رشد کند. ایران یکی از تولیدکنندگان این مواد است و قطعاً در شرکت‌های مربوطه تأثیر خواهد گذاشت.

از لحاظ روندی، روند بلندمدتی شاخص مثبت است و با رشد شارپی می‌تواند روند میان‌مدتی و کوتاه‌مدتی بازار هم به روند صعودی بازگردد. بااین‌حال اگر شاخص به زیر 900 هزار واحد پایین بیاید، خطرناک است. در این شرایط سرمایه‌گذاران حرف ه ای و حقوقی‌ها ترجیح می‌دهند موقتاً از بازار خارج شوند. البته در حال حاضر این خطر وجود ندارد.

*شهر بورس: در رشد شارپی پیش‌بینی‌شده آیا شاخص امکان دستیابی به سقف قبلی را دارد؟

کمی سخت است ولی در حالت عادی و بدون دخالت ابزارهای جدا، شاخص نمی‌تواند سقف قبلی را ببیند، ولی اگر اتفاق خاصی رخ بدهد و در بازار حمایت خاصی شود، احتمال بازگشت شاخص به سقف قبلی در میان‌مدت یا بلندمدت وجود دارد.

*شهر بورس: با توجه به همبستگی که بین دلار و بورس وجود دارد، چگونه می‌شود که هم دلار به 15 هزار تومان برسد و هم بورس رشد شارپی بکند؟

باید در نظر گرفت که دلار و بورس رابطه کلی با یکدیگر ندارند. رشد دلار برای برخی شرکت‌های بورسی خوب و برای برخی دیگر بد است. افزایش نرخ دلار به نفع شرکت‌های صادرات محور است، اما نمی‌توان گفت که دلار بر روی بورس تأثیر مستقیم دارد. البته شاید یک تأثیر روانی بر روی مردم داشته باشد.

*شهر بورس: طی روزهای اخیر بازار یک رشد نسبی را آغاز کرده، آیا این روند می‌تواند ادامه داشته باشد یا بازار بازهم وارد یک فاز نزولی می‌شود؟

روندی که شروع‌شده زیاد پرقدرت نیست. اگر کلی نگاه کنیم، شاخص هم‌وزن نسبت به شاخص کل هم از لحاظ روندی وهم از لحاظ مقدار جبران ریزش، وضعیت بهتری دارد. شاخص هم‌وزن از سقف قبلی تا کمترین کف که دیده حدوداً،30 درصد اصلاح داشته، اما شاخص کل حدود 45 درصد افت کرده است. شاخص هم‌وزن از 30 درصد افت خود حدوداً 15 درصد را جبران کرده، اما شاخص کل عملکرد خوبی در این مورد نداشته است.

در مقطع کنونی حتی نمی‌توان گفت که «روند تغییر کرده است». اینکه روند چگونه باید بازگردد، قطعاً باید به سهم‌های بزرگ توجه شود، چون آن‌ها ریزش‌های خیلی سنگینی داشتند.

اگر از لحاظ اقتصادی نگاه کنیم، بازارهای مالی و نهادهایی که به اقتصاد کشور ارتباط دارند باید مستقل از جناح‌ها باشند؛ از بانک مرکزی گرفته تا سازمان بورس اوراق بهادار.

*شهر بورس: اخیر ا یک سری تحرکاتی از طرف دولت و مجلس دیده شد که همدیگر را دلیل ریزش بورس خطاب می‌کردند؛ نظر شما در این مورد چیست؟

نهاد بورس باید مستقل باشد که مجلس هم برای آن تلاش می‌کند و اگر موفق شود شاید اتفاقات خوبی رخ بدهد. مدرکی برای دخالت در بورس به‌صورت قطعی وجود ندارد. اگر هم باشد، دخالت پنهان است. رئیس سازمان بورس هم گله‌مند است که گاها تحت‌فشار قرار می‌گیرد. مجلس اگر بتواند بورس را مستقل کند، قطعاً به نفع مردم خواهد بود و وضعیت بورس بهبود پیدا خواهد کرد.

*شهر بورس: با توجه به اینکه در بودجه سال آینده همچنان واگذاری‌های دولتی ادامه دارد، آیا رشدی در انتظار بورس خواهد بود یا خیر؟

الآن بحث واگذاری دارا سوم و چهارم وجود دارد، اما دولت با شرایط کنونی می‌داند که کسی این صندوق‌ها را نخواهد خرید و دولت همچنان به بازار سرمایه نیازمند است. البته نمی‌توان گفت کسری بودجه از طریق بورس جبران می‌شود، چون این یک حرف غلط است و بودجه حاصل از واگذاری جزوی ا ز درآمد اصلی بودجه است.

البته دولت در حال تغییر است و شاید سیاست‌گذاری‌های دولت بعدی با دولت کنونی متفاوت باشد. احتمالاً دولت بعدی که یک دولت غیر اصلاح‌طلب است، بورس را به این صورت قبول نکند، چون ساختار کنونی کمک آن‌چنانی به تولید نمی‌کند و بازار سرمایه برای دولت یک ابزار است.

شهر بورس: رئیس‌جمهور جدید آمریکا کار خود را آغاز کرده؛ این موضوع چه تأثیری بر روند کوتاه‌مدت و میان‌مدت بازار خواهد داشت؟

من شخصاً به مذاکره با دولت آمریکا امیدوار نیستم و این اخبار تنها ایجاد یک جو روانی برای کاهش قیمت دلار بود. در حال حاضر اموال بلوکه‌شده ایران آزاد نشده و فقط می‌تواند یک تأثیر روانی بر روی بازار دلار داشته باشد. پیش‌بینی می‌شود که ازاین‌پس دلار بیشتر یک‌روند نوسانی را طی کند.

*شهر بورس: روند دلار را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

بر اساس چیزی که در لایحه بودجه نوشته‌شده، دولت 4 نرخ برای دلار تعیین کرده است که 11 هزار و 500 تومان و 17 هزار و 500 تومان بخشی از این نرخ‌هاست. به نظر من، دلار 15 هزارتومانی محقق نمی‌شود. البته شاید یک یا دو روز به این محدوده برسد، اما اگر دلار در حوالی 15 هزار تومان تثبیت شود، به اقتصاد کشور لطمه می‌زند.

*شهر بورس: از قرار معلوم طی سال‌های گذشته اقدام به ایجاد یک مجموعه آموزشی کردید تا عموم مردم را با بورس و بازار سرمایه آشنا کنید. فلسفه تأسیس این مجموعه چه بود؟

سازمان بورس جلوی آن‌هایی را که در جهت کمک به سهامداران گام برمی‌دارند را گرفته و مانع کار آن‌ها می‌شود. اگر از این ظرفیت‌های مردمی در جهت آگاهی دادن به جامعه استفاده شود، تأثیر خوبی بر بازار خواهد گذاشت.

در سال 92 که بازار رشد کرد، افراد زیادی وارد بازار شدند و وقتی اصلاح آغاز شد، همه از بازار نرفتند. همین موضوع، بین سال‌های 93 تا 95 یک بازار فرسایشی را ایجاد کرد و در ادامه، رشد بازار سرمایه را رقم زد.

الآن قدیمی‌ها در بازار ماندنی هستند و بخشی از تازه‌واردها هم قطعاً در بازار می‌مانند. باید به این افراد آگاهی داده شود تا شاید در سال‌های آینده به موفقیت خوبی برسند.

نهادهای مردمی و مجوز دار باید ازاین‌جهت سهامداران را حمایت کنند تا سطح اطلاعات بورسی آن‌ها بالا برود که این اقدام باعث بهبود وضعیت اقتصاد جامعه نیز خواهد شد.

مجموعه ما هم  (رونق سرمایه) از بُعدِ آموزشی و هم از بعد اخبار، اطلاعات و تحلیل، مطالبی را در اختیار مخاطب قرار می‌دهد تا با واقعیت‌های بازار آشنا شوند.

*شهر بورس: و صحبت پایانی؟

برخی افراد می‌گویند ما ضرر کرده‌ایم و باید سهام خود را نگه داریم تا به سود برسیم، اما این افراد بدانند برخی سهم‌ها می‌توانند یکی دو سال هم هیچ رشدی نکنند. بهتر است مردم روی سهام خود مطالعه کنند و از اینجا به بعد سنجیده رفتار کنند.