به گزارش شهر بورس، وقتی صحبت از فرصت‌های مطمئن برای ورود به بورس می‌شود، عرضه اولیه معمولا اولین گزینه‌ای است که به ذهن سرمایه‌گذاران می‌رسد. عرضه اولیه فرصتی است تا بخشی از سهام یک شرکت برای نخستین بار در بازار سرمایه عرضه شود و افراد بتوانند در مالکیت آن سهیم شوند.
اغلب افراد، اولین تجربه سودآور خود در بورس را از طریق عرضه‌های اولیه به دست می‌آورند، چرا که قیمت عرضه معمولا پایین‌تر از ارزش واقعی سهم تعیین می‌شود و همین موضوع جذابیت بالایی برای خریداران ایجاد می‌کند.
در این مقاله، قصد داریم به زبان ساده و گام‌به‌گام توضیح دهیم که عرضه اولیه چیست، چه شرایطی دارد، چگونه می‌توان در آن شرکت کرد و آیا همیشه سودآور است یا خیر. با ما همراه باشید تا تمام نکات و روش‌های شرکت در عرضه اولیه در سال ۱۴۰۴ را به طور کامل یاد بگیرید.
عرضه اولیه چیست؟
عرضه اولیه سهام (IPO یا Initial Public Offering) به معنای عرضه بخشی از سهام یک شرکت برای نخستین بار در بازار بورس است. به زبان ساده، شرکت‌هایی که تا پیش از این در بورس حضور نداشته‌اند، بخشی از سهام خود را برای جذب سرمایه و ورود به بازار سرمایه به فروش می‌گذارند.
در این فرآیند، قیمت سهام معمولا پایین‌تر از ارزش واقعی شرکت تعیین می‌شود تا سرمایه‌گذاران تشویق به خرید شوند. به همین دلیل است که اغلب عرضه‌های اولیه در روزهای ابتدایی با استقبال گسترده مواجه می‌شوند و معمولا رشد قیمتی را تجربه می‌کنند.
هدف اصلی از عرضه اولیه، تامین سرمایه برای شرکت، افزایش شفافیت مالی و گسترش مالکیت بین عموم مردم است. این فرآیند همچنین فرصتی برای سرمایه‌گذاران، به‌ویژه تازه‌واردان بازار، فراهم می‌کند تا با ریسک کمتر و سود احتمالی بیشتر وارد دنیای بورس شوند.
چرا خرید عرضه اولیه در بورس محبوب است؟
خرید عرضه اولیه یکی از جذاب‌ترین و پرطرفدارترین روش‌های سرمایه‌گذاری در بورس است. استقبال گسترده سرمایه‌گذاران از این نوع سهام به دلایل مختلفی برمی‌گردد که در ادامه به مهم‌ترین آنها می‌پردازیم:
- اغلب عرضه‌های اولیه در روزهای نخست پس از ورود به بازار، رشد قیمتی قابل توجهی دارند. این بازده سریع، فرصت مناسبی برای سرمایه‌گذاران تازه‌وارد و حرفه‌ای فراهم می‌کند تا سود اولیه خود را با ریسک نسبتا کم تجربه کنند.
- یکی از دلایل اصلی محبوبیت عرضه اولیه، قیمت پایین‌تر آن نسبت به ارزش ذاتی شرکت است. این موضوع باعث می‌شود خرید عرضه اولیه برای سرمایه‌گذاران جذاب باشد و احتمال کسب سود کوتاه‌مدت افزایش یابد.
- با توجه به استقبال بالای خریداران و مکانیزم تخصیص سهام، عرضه اولیه معمولا ریسک کمتری نسبت به خرید سهام عادی دارد. البته باید توجه داشت که این به معنی تضمین سود نیست و بررسی شرایط شرکت و بازار همچنان ضروری است.
- برای خرید عرضه اولیه، سرمایه بالا یا دانش تخصصی عمیق لازم نیست. هر فرد با داشتن کد بورسی و مبلغ مورد نیاز می‌تواند در این فرآیند شرکت کند و به مالکیت بخشی از سهام شرکت جدید برسد.
- خرید عرضه اولیه فرصتی است برای تازه‌واردان که با سرمایه کم، تجربه‌ای نسبتاً امن از بازار بورس کسب کنند و اعتماد به نفس لازم برای سرمایه‌گذاری‌های بعدی را به دست آورند.
نحوه اطلاع از عرضه اولیه جدید
برای شرکت در عرضه اولیه، اولین قدم آگاهی از زمان و جزئیات آن است. اطلاع‌رسانی صحیح و به موقع، شانس شما برای خرید سهم را افزایش می‌دهد. روش‌های مختلفی برای مطلع شدن از عرضه‌های اولیه وجود دارد:
بررسی اطلاعیه‌های رسمی سازمان بورس و فرابورس
سازمان بورس و شرکت فرابورس ایران، چند روز قبل از عرضه اولیه، اطلاعیه‌های رسمی منتشر می‌کنند. این اطلاعیه‌ها شامل اطلاعات مهمی مانند:
- نام شرکت و نماد معاملاتی
- تاریخ عرضه اولیه
- تعداد سهام قابل خرید برای هر کد بورسی
- بازه قیمتی پیشنهادی
استفاده از سامانه کدال
سامانه کدال محلی است که شرکت‌ها اطلاعات مالی و اطلاعیه‌های خود از جمله عرضه اولیه را منتشر می‌کنند. مراجعه منظم به کدال، کمک می‌کند هیچ فرصت خریدی را از دست ندهید.
پیگیری از طریق کارگزاری‌ها و اپلیکیشن‌های معاملاتی
بیشتر کارگزاری‌ها مانند مفید، آگاه و فارابی، زمان دقیق عرضه اولیه را در بخش اطلاعیه‌ها یا نوتیفیکیشن‌های اپلیکیشن خود اعلام می‌کنند. این روش سریع و مطمئن برای دریافت اطلاعیه‌ها است.
روش خرید عرضه اولیه در سال ۱۴۰۴
تمامی عرضه‌های اولیه بورس و فرابورس ایران در سال ۱۴۰۴ به روش بوک‌بیلدینگ (ثبت سفارش) انجام می‌شوند. در این روش، سرمایه‌گذاران سفارش خود را با قیمتی که مایل به پرداخت هستند ثبت می‌کنند و تخصیص سهام بر اساس بیشترین قیمت پیشنهادی انجام می‌شود. روش بوک‌بیلدینگ مزایای زیادی دارد و برای تازه‌واردان بازار بورس ساده و قابل فهم است.
اطمینان از داشتن کد بورسی و حساب فعال
قبل از هر چیز، لازم است کد بورسی و حساب معاملاتی فعال داشته باشید. بدون کد بورسی، امکان ثبت سفارش عرضه اولیه وجود ندارد. اگر هنوز کد بورسی ندارید، می‌توانید آن را از طریق کارگزاری‌ها یا سامانه سجام دریافت کنید.
بررسی اطلاعیه عرضه اولیه
قبل از روز عرضه، اطلاعیه رسمی شرکت را مطالعه کنید. این اطلاعیه شامل اطلاعات مهمی مانند:
- تعداد سهام قابل خرید برای هر کد بورسی
- بازه قیمتی تعیین‌شده برای خرید
- زمان دقیق ثبت سفارش
تعیین بودجه موردنظر
سرمایه لازم برای خرید عرضه اولیه را از قبل آماده کنید. افزایش موجودی در حساب کارگزاری پیش از روز عرضه، از بروز مشکلات در پرداخت جلوگیری می‌کند و شانس شما برای دریافت سهم را بالا می‌برد.
ثبت سفارش در بازه قیمتی تعیین‌شده
برای افزایش شانس تخصیص سهام، بهتر است سفارش خود را در سقف بازه قیمتی ثبت کنید. در روش بوک‌بیلدینگ، اولویت زمانی ثبت سفارش اهمیت ندارد؛ بنابراین، مهم‌ترین عامل، قیمت سفارش است.
انتظار برای تخصیص سهام
پس از پایان بازه زمانی ثبت سفارش، تعداد سهام تخصیص یافته به هر کد بورسی مشخص می‌شود. شما می‌توانید سهام خود را در پرتفوی کارگزاری مشاهده کنید و آماده باشید تا در روزهای بعد روند سهم را دنبال کنید.
نکات مهم برای خرید عرضه اولیه
- همیشه از اطلاعات رسمی سازمان بورس و کارگزاری برای ثبت سفارش استفاده کنید.
- افزایش سرمایه در حساب کاربری قبل از روز عرضه، از بروز مشکلات در پرداخت جلوگیری می‌کند.
- ثبت سفارش با قیمت کمتر از سقف بازه ممکن است باعث شود سهمی به شما تخصیص نیابد.
- مطالعه تحلیل‌ها و گزارش‌های عرضه‌های اولیه پیشین، دید بهتری نسبت به روند سوددهی و میزان مشارکت ارائه می‌دهد.
جمع‌بندی و نکات نهایی
عرضه اولیه سهام یکی از جذاب‌ترین فرصت‌های ورود به بازار بورس است که هم برای تازه‌واردها و هم سرمایه‌گذاران حرفه‌ای می‌تواند سودآور باشد. با این حال، موفقیت در خرید عرضه اولیه وابسته به آگاهی کامل از قوانین، اطلاعیه‌ها و آماده‌سازی سرمایه است.
نکات کلیدی که همیشه باید در نظر داشته باشید
- عرضه اولیه همیشه سود تضمین‌شده ندارد: بررسی وضعیت شرکت، صنعتی که در آن فعالیت می‌کند و شرایط کلی بازار ضروری است.
- ثبت سفارش در سقف بازه قیمتی، شانس دریافت سهم را افزایش می‌دهد: در روش بوک‌بیلدینگ، اولویت قیمت از اولویت زمان مهم‌تر است.
- سرمایه لازم را از قبل آماده کنید: افزایش موجودی در حساب کارگزاری قبل از روز عرضه از بروز مشکلات بانکی جلوگیری می‌کند.
- مطالعه تحلیل‌ها و گزارش‌های عرضه‌های اولیه پیشین: این کار دید بهتری نسبت به روند سوددهی، میزان مشارکت و رفتار سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهد.
- استفاده از منابع معتبر: سایت بورس، فرابورس و رسانه‌های تخصصی مانند شهر بورس بهترین منابع برای دریافت اطلاعیه‌ها و تحلیل‌های دقیق هستند.
با رعایت این نکات، می‌توانید تجربه‌ای سودآور و کم‌ریسک از سرمایه‌گذاری در عرضه اولیه‌ها داشته باشید و ورود خود به بازار بورس را با اعتماد و دانش بیشتر آغاز کنید.
