تابلوخوانی؛ از اعداد و ارقام بورسی سر در آورید

تابلوخوانی بورس چیست؟

به گزارش شهر بورس، تابلوخوانی مهارتی است که به شما کمک می‌کند که آمار و اطلاعات مختلفی که در تابلوی بورس و سایت مدیریت فناوری بورس تهران بیان شده است را متوجه شوید. همچنین بدانید که هر یک از بخش‌های این سایت بیانگر چیست.

برای تابلوخوانی از سایت مدیریت فناوری بورس تهران یا TSETMC به آدرس www.tsetmc.com استفاده می‌­شود. سایت مدیریت فناوری بورس تهران از سایت­‌های مهم و پرکابردی است که اطلاعات جامعی از معاملات روزانه سهام شرکت­‌ها را نمایش می­‌دهد و معامله­‌گران و سرمایه­‌گذاران برای تصمیم‌گیری درباره خرید و فروش سهام از این سایت استفاده می­‌کنند.

• بیشتر بخوانید: سامانه کدال چیست؟ کلید شفافیت مالی بازار سرمایه

نحوه نمایش اطلاعات سهام در این سایت به این شکل است که سهام هر شرکت دارای نماد است. هر سهم با نماد مخصوص به خود نشان داده می‌شود. در تابلوخوانی، میزان خرید و فروش، میزان عرضه و تقاضای سهامداران حقیقی و حقوقی و اطلاعات دیگری از این دست از مواردی هستند که مورد توجه و استفاده معامله‌­گران قرار می‌­گیرند. با توجه به این اطلاعات می‌توان وضعیت سهم در کوتاه‌مدت و میان‌مدت را بررسی کرد.

تابلوخوانی صفحه نمادهای بورسی

جهت استفاده از سایت TSETMC می‌­توانید نماد سهم مورد نظر را جستجو کرده و سوابق و اطلاعات آن را مشاهده نمایید.

با جستجوی نماد سهم، برای مثال برکت (داروسازی برکت) می‌­توانید اطلاعات سهم را مشاهده کنید.

قسمت­‌های شماره‌­گذاری شده در تصویر هر یک نشان­‌دهنده اطلاعات خاصی از سهم هستند که در ادامه به توضیح آن‌­ها خواهیم پرداخت.

قسمت اول – قیمت سهم در حال حاضر

در سطر اول بهترین قیمت سفارش نمایش داده می‌­شود. آخرین قیمتی که سهم روی آن قیمت معامله شده است، قیمت معامله سهم است.

قیمت اولین: اولین قیمتی است که سهم روی آن قیمت معامله شده است.

قیمت پایانی: میانگین قیمت معامله شده سهم در روز معاملاتی است که با توجه به حجم معاملات این سهام تعیین می­‌شود. قیمت پایانی تعیین کننده قیمت سهم در روز معاملاتی بعد است.

قیمت دیروز: قیمت پایانی سهم در روز معاملاتی گذشته است. قیمت فروش نیز همانند قیمت خرید و به همین ترتیب است.

در صورتی که قیمت آخرین معامله از قیمت پایانی بالاتر باشد، به این معنا است که استقبال سهامداران از این سهم رو به افزایش است و به احتمال زیاد در روز معاملاتی بعد روند سهم مثبت خواهد بود. بالعکس اگر قیمت پایانی بیش از قیمت آخرین معامله باشد، احتمالا در روز معاملاتی بعد تقاضا برای سهم کاهش می‌­یابد.

حجم مبنا و تعداد سهام معامله شده نیز بر قیمت پایانی سهم تاثیر گذار است. به این صورت که اگر تعداد سهام معامله شده در روز از حجم مبنا خیلی پایین‌­تر باشد، قیمت پایانی تقریبا به صفر نزدیک می‌­شود. بنابراین در روز معاملاتی بعد، قیمت نیز به قیمت معامله امروز نزدیک‌­تر است.

قسمت دوم – بازه قیمتی و دامنه نوسان سهم

منظور از بازه قیمت، حداقل و حداکثر قیمتی است که سهم شرکت می­‌تواند در طی روند معاملات روزانه معامله شود. این بازه تغییرات به صورت روزانه، هفتگی و سالیانه هستند.

همانطور که از اسم بازه‌­های زمانی مشخص است، بازه روزانه، دامنه نوسان در طی یک روز معاملاتی و بازه هفتگی نوسان قیمت سهم در یک هفته اخیر را نمایش می‌­دهد. بازه سالیانه نیز نشان‌دهنده قیمت سهم در یک سال اخیر است. مثلا اگر امروز ۲۸ خرداد ماه باشد، قیمت سهم از ۲۸ خرداد ۹۹ تا ۲۸ خراد ۹۸ نمایش داده می‌شود.

برای مثال دامنه نوسان برای سهم برکت (گروه دارویی برکت) در روز معاملاتی ۲۸ تیر ماه ۹۸، بین ۲۶۰۰۰ و ۲۶۵۳۰ ریال بوده است. در ساعت ۹:۰۰ که شروع معاملات است، اولین سهم در قیمت ۲۶۰۰۰ ریال معامله شده است و پس از آن به دلیل افزایش تقاضایی که برای سهم به وجود آمده تا قیمت ۲۶۵۳۰ ریال نیز افزایش یافته و تا پایان روز معاملاتی در همین محدوده قیمت (۲۶۵۳۰ ریال) معامله شده است.

قسمت سوم – خرید و فروش حقیقی و حقوقی

در بازار دو گروه سرمایه‌گذار وجود دارند؛ سرمایه­‌گذاران حقیقی وسرمایه ‌گذاران حقوقی.

منظور از سرمایه­ گذاران حقوقی آن دسته از افرادی هستند که برای خرید و فروش سهام کد معاملاتی دریافت کرده‌­اند. اما سرمایه­‌گذاران حقوقی، سرمایه‌گذارانی هستند که از طریق کد شرکت برای خرید و فروش سهام اقدام کرده‌اند. به عبارت دیگر؛ سرمایه­‌گذاران حقوقی شرکت‌های ثبت شده‌­ای هستند مانند شرکت های سرمایه‌گذاری، سبدگردانی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و… که سرمایه­‌گذاران حقوقی با استفاده از کد معاملاتی شرکت اقدام به خرید و فروش سهام می­‌کنند.

تعداد خریداران و فروشندگان، میزان خرید و فروش حقیقی‌ها و حقوقی‌ها و حجم معاملات انجام شده در این قسمت نشان داده می­‌شود که یکی از قسمت­‌های مهم سایت TSETMC است. با توجه به این بخش می‌­توان به تجزیه­ و تحلیل سهم پرداخت.

در تصویر بالا، سمت چپ مربوط به فروشنده‌ها و سمت راست مربوط به خریداران است که خرید و فروش‌­های این دو گروه به تفکیک نشان داده شده است.

قسمت چهارم – معاملات

حجم معاملات نشان‌­دهنده تعداد سهام شرکت است که طی روز بین خریدار و فروشنده معامله می‌شود. همانطور که از عنوان مشخص است، تعداد معاملات مربوط به حجم معاملات است.

ارزش معامله: سهام شرکت­های مختلف در طول روز معاملاتی با قیمت‌­ها و حجم­‌های مختلف معامله می‌شوند. اگر ارزش کل معاملات انجام شده در طول یک روز معاملاتی برای یک سهم را جمع کنیم، ارزش معامله آن سهم به دست می‌­آید. با ضرب تعداد کل سهام شرکت در قیمت پایانی سهم، ارزش بازار محاسبه می‌­شود.

برای مثال: ارزش ۵۰۰ سهم ۱۰۰۰ تومانی ۵۰۰۰۰۰ تومان می‌­شود. ارزش ۶۰۰ سهم ۱۰۵۰ تومانی (قیمت هر سهم خریداری شده) برابر با ۶۳۰۰۰۰ تومان می­‌شود که ارزش معامله سهم است.

علاوه بر تحلیل تکنیکال، از مقایسه میزان حجم معاملات با میانگین حجم ماه می‌­توان جهت بررسی ورود یا خروج از سهم استفاده کرد.

قسمت پنجم – حجم مبنا

به تعداد سهامی که مورد معامله قرار می­‌گیرد، تعداد سهام گفته می‌­شود. به عبارتی تعداد سهام بر حجم مبنا و قیمت پایانی روز بعد سهم تاثیرگذار است و از قسمت‌های مهم در تابلوخوانی است.

حجم مبنا: به حداقل تعداد سهامی که در طول روز معاملاتی باید معامله شود تا قیمت پایانی سهم بتواند حداقل و حداکثر نوسان مجاز خود را داشته باشد، حجم مبنا گفته می‌شود.

• بیشتر بخوانید: حجم مبنا چیست و چه تاثیری در معاملات بورس دارد؟

قیمت سهام در سال ۱۳۸۲ با ۱۵ درصد از کل سهام یک شرکت طی یک سال تصویب گردید که حجم مبنا ۰/۰۰۰۶ (شش ده هزارم) کل سهام شرکت تعیین شد.

در سال ۱۳۸۳ با تغییر این میزان به ۲۰ درصد، حجم مبنا نیز به ۰/۰۰۰۸ (هشت ده هزارم) افزایش یافت. از سال ۱۳۹۳ به ۱۰ درصد کاهش یافت اما اواخر سال ۱۳۹۸ مجدد این قانون تغییر کرد و در حال حاضر بر اساس میزان معاملات سهم و قیمت پایانی آن و به‌ صورت شناور محاسبه می‌شود.

سهم شناور: به درصدی از سهام شرکت که در اختیار عموم افراد قرار دارد، درصد شناور سهم گفته می­‌شود. به دلیل آنکه عرضه و تقاضا تعیین کننده قیمت است، هر چه میزان درصد شناوری سهم بیش­تر باشد، به این معنا است که میزان سفته بازی و کنترل قیمت سهام هم در سهام شرکت کم­تر رخ می­‌دهد؛ پس واقعی‌­تر قیمت‌گذاری می‌­شود.

برای مثال درصد شناوری سهم برکت، ۱۲ درصد است. یعنی ۱۲ درصد از این شرکت در دست مردم است.

قسمت ششم – EPS و P/E

منظور از EPS، سود خالص هر سهم شرکت است. EPS از تقسیم قیمت به درآمد هر سهم به دست می­‌آید. برای محاسبه EPS از صورت سود و زیان باید استفاده کرد. صورت سود و زیان عملکرد شرکت را در یک دوره سه ماهه مورد بررسی قرار می­‌دهد. صورت سود و زیان یکی از انواع صورت‌های مالی شرکت‌ها است.

اگر سود خالص پس از کسر مالیات را بر تعداد سهام شرکت تقسیم کنید، EPS یا همان سود هر سهم شرکت محاسبه می‌­شود که حاوی اطلاعات مهمی است. هر چه مقدار EPS بالاتر باشد یعنی یا قیمت سهم بالا است یا سود شرکت کم محاسبه شده است.

EPS منفی به معنای زیان‌ده بودن شرکت و کمتر بودن قیمت سهم از سود سهم است.

برای محاسبه ارزش ذاتی سهم به روش P/E، قیمت جاری سهم را بر سود هر سهم تقسیم می‌کنیم. این روش برای تحلیل­گران ابزار بسیار مناسبی است.

قسمت هفتم – خرید و فروش

در قسمت خرید و فروش سهم، شما می‌­توانید روند کلی سهم را مشاهده کنید.

سه حالت برای یک سهم وجود دارد.

• صف خرید: یعنی تقاضا بیش از عرضه باشد.
• صف فروش: تعداد عرضه­‌ها بیش از میزان تقاضا باشد.
• خرید و فروش به صورت متعادل: روند عرضه و تقاضا به صورت متعادل در حال انجام باشد.

سطر اول در قسمت تقاضا درخواست خرید ۷۴۲۴ نفر در حجم ۳۲۶۷۵۲۶۱ سهم در قیمت ۲۶۵۳۰ ریال وجود دارد یا ۳۳ نفر در حجم ۳۰۲۵۹ در قیمت ۲۶۵۱۰ قصد خرید سهم را دارند. تفاوت و اهمیت این سطرها به این خاطر است که هر چه قیمت تقاضای خرید بالاتر و بیشتر باشد، سفارش در اواویت قرار خواهد داشت.

درخواست‌های خرید از بالاترین قیمت به پایین‌ترین قیمت اولویت‌بندی می‌شود. برعکس در قسمت عرضه یا فروش، رتبه‌بندی بر اساس کمترین قیمت به بیشترین قیمت انجام می­‌شود. اولویت‌بندی اشخاص نیز بر اساس زمان ثبت درخواست مشخص می‌­شود که اینکار به طور اتومات توسط سیستم انجام می­‌گیرد.

زمانی خرید یا فروش سهام انجام می‌­گیرد که قیمت درخواست خرید با قیمت درخواست فروش یکسان و برابر باشد. در این زمان به طور خودکار و بلافاصله سهم خریداری یا فروخته می­‌شود و سپس از سامانه معاملاتی حذف می‌­شود.

قسمت هشتم – نمودار قیمت و حجم

نمودار قیمت و حجم نشان‌هنده دامنه نوسان و قیمت معاملاتی سهم است.

جمع‌بندی

در این مقاله به بررسی تابلوخوانی پرداخته شد. سپس قسمت­‌های مختلف صفحه نمادها در سایت مدیریت فناوری بورس تهران را بررسی کردیم و شرح دادیم. برای آن که بتوانیم معامله خوبی انجام دهیم، باید علاوه بر تحلیل تکنیکال و بنیادی،  رفتارشناسی و تابلوخوانی را بیاموزیم تا بتوانیم وضعیت فعلی و آینده سهم را پیش‌­بینی کنیم.

اتفاقاتی از قبیل کد به کد کردن، معاملات بلوکی و موارد متعدد دیگر صرفا از طریق سایت TSETMC و تابلوخوانی پیشرفته و حرفه‌ای قابل بررسی است و از طریق این مهارت قادر به رصد معاملات روزانه حتی بعد از پایان معاملات خواهیم بود.

منبع: اخبار بورس