به گزارش شهر بورس، با تصویب قانون برنامه هفتم توسعه، گام مهمی در اصلاح نظام بازنشستگی کشور برداشته شده است.
آیین‌نامه اجرایی افزایش سن بازنشستگی که روز گذشته از سوی معاون اول رئیس‌جمهور به سازمان اداری و استخدامی کشور و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ابلاغ شد، هدف اصلی خود را کاهش ناترازی صندوق‌های بازنشستگی و بهبود توان مالی این نهادها در مواجهه با چالش‌های آتی قرار داده است.
بر اساس آمارهای جمعیتی منتشر شده، در سال ۱۳۹۴ تنها حدود ۱۰ درصد از جمعیت ایران بالای ۶۰ سال سن داشته‌اند؛ اما پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد تا سال ۱۴۲۹ (۲۰۵۰ میلادی) نسبت افراد سالخورده به ۳۳ درصد افزایش یابد.
این تغییرات جمعیتی، همراه با کاهش منابع ورودی و افزایش تعهدات پرداخت مستمری، موجب فشارهای مالی فزاینده بر صندوق‌های بازنشستگی شده است.
در همین راستا، برخی از کشورها مانند آلمان، اسپانیا، کره جنوبی، فرانسه و یونان با افزایش سن بازنشستگی توانسته‌اند هزینه‌های مالی را کاهش دهند؛ امری که در اصلاحات جدید کشور نیز بازتاب یافته است.
جزئیات تغییرات و ساختار سنوات الزامی بیمه‌پردازی
اصلاحات مندرج در ماده ۲۹ قانون برنامه هفتم توسعه، به تفکیک میزان سابقه بیمه‌پردازی، ساختار سنوات الزامی برای بازنشستگی را به شرح زیر تنظیم می‌کند:
- بیش از ۲۸ سال سابقه: سنوات الزامی بیمه‌پردازی بدون تغییر باقی می‌ماند.
- سابقه ۲۵ تا ۲۸ سال: به ازای هر سال باقی‌مانده تا زمان بازنشستگی، دو ماه به سنوات الزامی افزوده می‌شود.
- سابقه ۲۰ تا ۲۵ سال: برای هر سال کار اضافی، سه ماه به سنوات مورد نیاز اضافه می‌گردد.
- سابقه ۱۵ تا ۲۰ سال: هر سال کاری در این گروه، معادل چهار ماه به سنوات الزامی افزوده می‌شود.
- کمتر از ۱۵ سال سابقه: در این شرایط، به صورت کلی پنج سال به سنوات الزامی بیمه‌پردازی اضافه می‌شود.
همچنین، سابقه بیمه‌پردازی کمتر از یک سال نیز به نسبت مورد محاسبه قرار می‌گیرد؛ بدین ترتیب، در مواردی که بیمه‌پرداز قبل از تکمیل سنوات مورد نیاز تقاضای بازنشستگی نماید، حقوق بازنشستگی متناسب با نسبت سنوات واقعی به سنوات الزامی محاسبه می‌شود.
اجرای این اصلاحات مشروط بر رعایت محدودیت‌های سنی است؛ به گونه‌ای که:
- سن بازنشستگی برای مردان نباید از ۶۲ سال و برای زنان از ۵۵ سال تجاوز کند؛
- سقف سنوات الزامی بیمه‌پردازی برای بازنشستگی به ۳۵ سال برای مردان و ۳۰ سال برای زنان محدود شده است.
تبصره‌ها و استثناهای ویژه قانون افزایش سن بازنشستگی
قانون مذکور تبصره‌های ویژه‌ای نیز در نظر گرفته است که شامل موارد زیر می‌شود:
- صندوق‌هایی که سابقه الزامی بیمه‌پردازی آن‌ها از ارقام مذکور بیشتر است، مشمول این تغییرات نخواهند بود؛
- ایثارگران، معلولان و شاغلین در مشاغل سخت و زیان‌آور طبق قوانین خاص خود مورد ارزیابی قرار می‌گیرند؛
- افراد با رضایت خود و با موافقت دستگاه‌های ذی‌ربط می‌توانند علاوه بر سنوات تعیین شده، تا سقف سن مقرر در قوانین مربوط، به ادامه اشتغال و بیمه‌پردازی اقدام نمایند؛
- در صورت عدم نیاز سازمانی، امکان صدور احکام بازنشستگی بدون لحاظ افزایش سنوات مذکور نیز وجود دارد.
این اصلاحات با هدف ایجاد پایداری در سیستم تامین اجتماعی و کاهش بحران صندوق‌های بازنشستگی طراحی شده‌اند. افزایش سنوات بیمه‌پردازی و تنظیم دقیق شرایط بازنشستگی می‌تواند:
- بار مالی صندوق‌ها را کاهش دهد؛
- سطح رفاه سالمندان را در بلندمدت بهبود بخشد؛
- سیستم بازنشستگی را همگام با تجارب موفق کشورهای پیشرفته در حوزه تامین اجتماعی قرار دهد.
اصلاحات جدید قانون برنامه هفتم توسعه با بازنگری جامع در اصول تعیین سن و سنوات الزامی بیمه‌پردازی، پاسخگوی چالش‌های ناشی از تغییرات جمعیتی و اقتصادی در ایران است.
با اجرای دقیق این آیین‌نامه اجرایی، انتظار می‌رود صندوق‌های بازنشستگی بتوانند شرایط مالی بهبود یافته‌ای را تجربه کرده و سیستم تأمین اجتماعی، موجبات ثبات اقتصادی و اجتماعی در آینده نزدیک و دور را فراهم آورد.
این تحول اساسی، نه تنها چشم‌انداز نظام بازنشستگی را متحول می‌کند، بلکه زمینه‌ساز ارتقاء سطح زندگی سالمندان و ایجاد تعادل مالی در کشور خواهد بود.
منبع: ایسنا
