به گزارش شهر بورس، 1091 روز شاید در نگاه اول دوران چندان زیادی نباشد، اما باید در این دو سال و 11 ماه و 27 روز فعالیت اقتصادی انجام داده باشید تا با پوست و گوشت و استخوان درک کنید که طی این روزها چه بر سر فعالان اقتصادی در حوزه‌های مختلف آمد. فعالان اقتصادی در این مدت با مشکلات و چالش‌های زیادی روبه‌رو بودند که ناشی از تصمیمات نادرست و سیاست‌های ناکارآمد دولت سیزدهم بود.
فردا (یکشنبه 7 مرداد 1403) آخرین روز کاری دولت سیزدهم است و با برگزاری مراسم تنفیذ حکم ریاست جمهوری، مسعود پزشکیان رسماً کار خود را به عنوان رئیس جمهور جدید آغاز خواهد کرد. این تغییر و تحول در شرایطی صورت می‌گیرد که بسیاری از کارشناسان و مردم از عملکرد دولت سیزدهم به شدت انتقاد دارند.
عملکرد اقتصادی دولت سیزدهم
دوران دولت سیزدهم با افزایش شدید قیمت‌ها و کاهش قدرت خرید مردم همراه بود. بررسی آمارها نشان می‌دهد که قیمت دلار از زمان آغاز تا پایان دولت به ۵۷ هزار تومان رسیده که این افزایش دو برابری در کمتر از چهار سال، فشار زیادی بر اقشار مختلف جامعه وارد کرد.
در این دوران، قیمت گوشت به ۷۰۰ هزار تومان رسید که نسبت به ابتدای دولت هفت برابر شده است. همچنین، قیمت مرغ به ۱۰۰ هزار تومان و تخم مرغ به ۹۰ هزار تومان افزایش یافت که به ترتیب پنج و سه برابر افزایش داشته‌اند.
در بازار خودرو، قیمت پراید به ۴۰۰ میلیون تومان رسید که 10 برابر قیمت اولیه بود. مسکن نیز با افزایش دو برابری، هر متر مربع به ۸۰ میلیون تومان رسید. سکه نیز با سه برابر افزایش به ۴۰ میلیون تومان رسید.
البته در حوزه کنترل تورم، دولت مرحوم ابراهیم رئیسی توانست اقدامات موثری انجام بدهد. اگرچه این کنترل تورم به قیمت رکود شدید در تولید رقم خورد، اما به هر حال حرکتی بود که دولت سیزدهم از آن به عنوان یک دستاورد برای خود یاد می‌کند.
شاهکارهای دولت سیزدهم
در این دوره، تصمیمات بحث‌برانگیزی اتخاذ شد که ایجاد این مشکلات مستقیماً توسط دولت ابراهیم رئیسی به وجود آمد و به زیان اقتصاد کشور تمام شد. از جمله این اقدامات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
خروج عرضه خودرو از بورس کالا: این اقدام باعث افزایش قیمت خودروها و کاهش شفافیت در بازار خودرو شد.
تغییر فراقانونی فرمول خوراک: این تصمیمات ناپایدار منجر به ایجاد ناترازی و بی‌ثباتی در بازارهای انرژی و مواد اولیه شد.
وضع تعرفه غیرنرمال برای واردات گوشی آیفون: این تصمیم، بازار موبایل را تحت تاثیر قرار داد و باعث افزایش قیمت گوشی‌های آیفون شد.
عدم بازارگردانی اوراق دولتی و اسناد خزانه اسلامی: این اقدام باعث کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران و ایجاد ناترازی در بازار اوراق بهادار را در پی داشت.
عدم نظارت بر ابزارهای اهرمی و ایجاد ناترازی در نرخ بهره ابزارهای مالی: این تصمیمات افزایش ریسک در بازارهای مالی و بی‌ثباتی در نرخ بهره شد.
انتشار اوراق 30 درصدی بدون منشا حمایت از تولید: این اقدام باعث افزایش بدهی‌های دولت و کاهش سرمایه‌گذاری در بخش تولید شد.
فروش ربع سکه با دلار 100 هزار تومانی: این تصمیم باعث ایجاد نوسانات شدید در بازار ارز و افزایش نرخ تورم شد.
تاسیس غیرقانونی بازار متشکل ارزی: این اقدام بدون پایه قانونی و شفافیت مناسب، بازار ارز را دچار نوسانات بیشتری کرد.
مشکلات ادامه‌دار و تصمیمات نادرست
علاوه بر این اقدامات، مشکلات دیگری نیز در حوزه اقتصادی وجود داشت که دولت سیزدهم نه تنها نتوانست با اتخاذ تصمیمات درست آنها را برطرف کند، بلکه در مواردی با تصمیمات نادرست به آنها دامن زد:
تداوم قیمت‌گذاری دستوری: این سیاست باعث اختلال در بازارها و کاهش انگیزه تولیدکنندگان شد.
رشد بهره مالکانه: افزایش بهره مالکانه فشار زیادی بر صنایع معدنی و استخراجی وارد کرد.
عدم پرداخت مطالبات نیروگاه‌ها: این موضوع باعث کاهش توان تولیدی نیروگاه‌ها و مشکلات در تامین برق شد.
عدم تسویه بدهی بانک‌ها: این مسئله منجر به کاهش نقدینگی و افزایش مشکلات بانکی شد.
عدم قیمت‌گذاری محصولات لبنیات و شوینده متناسب با تورم: این سیاست‌ها باعث کاهش توان خرید مردم و مشکلات در تامین این محصولات شد.
قیمت‌گذاری دستوری تخم‌مرغ و گوشت: این تصمیمات باعث افزایش قیمت‌ها و کاهش دسترسی مردم به این محصولات شد.
توزیع قیر رایگان: این سیاست بدون برنامه‌ریزی مناسب منجر به هدررفت منابع شد.
سرکوب دلار نیما: این سیاست باعث ایجاد ناترازی در بازار ارز و مشکلات برای صادرکنندگان شد.
وضع عوارض مغایر با صادرات: این تصمیمات منجر به کاهش توان رقابتی صادرکنندگان و مشکلات در بازارهای بین‌المللی شد.
امید به آینده با دولت جدید
با شروع کار دولت جدید به ریاست مسعود پزشکیان، بسیاری از مردم و کارشناسان امیدوارند که وضعیت اقتصادی کشور بهبود یابد. توسعه روابط بین‌المللی و استفاده از ظرفیت‌های داخلی می‌تواند به خروج از بحران فعلی کمک کند.
دولت جدید با اتخاذ سیاست‌های مناسب و گسترش روابط با کشورهای دیگر، می‌تواند شرایط بهتری را برای کشور فراهم کند تا از مشکلات اقتصادی کاسته شود. افزایش تولید داخلی، بهبود وضعیت صادرات و واردات، و کنترل تورم از جمله اقداماتی است که انتظار می‌رود دولت جدید به آنها توجه ویژه‌ای داشته باشد.
با تغییرات جدید و آغاز به کار دولت مسعود پزشکیان، امید به بهبود وضعیت اقتصادی و کاهش مشکلات مردم وجود دارد. بهبود روابط بین‌المللی و اجرای سیاست‌های درست می‌تواند کشور را از بحران فعلی نجات دهد و آینده‌ای روشن‌تر را رقم بزند.
گزارش از فریده توپچی پور
