فرزانه خطیبی در گفت‌وگو با شهر بورس، درباره معاملات بورس کالا، اظهار داشت:معاملات در بورس کالا به دلیل فرآیندهای سازمان یافته و متمرکز خود، دارای وجه و اعتبار خاصی است. معاملات در این بازار از طریق سامانه‌های معاملاتی بورس کالا صورت گرفته که از ضوابط و مقررات معاملات تبعیت می‌کند.
وی افزود: این معاملات از حیث ساماندهی فرآیندها و تضامین، نسبت به معاملات خارج از بورس برتری دارد. خریدار و فروشنده به طور شفاف و با اطمینان از شرایط معامله نسبت به خرید و فروش اقدام کرده و هر دو طرف تضامینی به منظور اطمینان از صحت معامله طرفین نزد بورس کالا نگه می‌دارند.
مدیر عملیات بورس کالایی، مشتقه و انرژی کارگزاری بانک ملی ایران ادامه داد: همچنین به دلیل تعدد خریدار و فروشنده و فرصت برابر برای همه مشتریان در سامانه‌ها و مکانیزم دقیق بورس کالا امکان کشف نرخ عادلانه و شفاف وجود دارد. عمق بازار و تعدد خریدار و فروشنده، افزایش شناخت خریداران و فروشندگان از امتیازات و نقص‌های طرفین را در پی خواهد داشت.
بیشتر بخوانید: هر آنچه که باید درباره بورس کالا بدانید
رسالت اصلی بورس جلوگیری از رانت است
خطیبی در پاسخ به این سؤال که «بورس کالا چه محدودیت‌هایی دارد؟»، گفت: خرید با مجوزهای مشخصه صورت می‌پذیرد و حداقل‌ها و در برخی موارد حداکثرهای خرید مشتریان مشخص و در یک جلسه معاملاتی غیرقابل تغییر است. از آنجا که همه فرایندهای بورس کالا شفاف، دقیق و تحت نظارت مراجع ذیصلاح قرار دارد. این موضوع، ممکن است برای گروهی از مشتریان یا فروشندگان خوشایند نباشد. شفافیت و کشف نرخ عادلانه در بورس کالا از مسائلی است که در مقابل رانت و استفاده از اطلاعات نهانی قد علم کرده است.
وی با بیان اینکه «بورس کالا یکی از عوامل جلوگیری از رانت به شمار می‌آید»، گفت: هرچه بازار بورس کالا به سمت بازار کارا پیش برود و فرایندهای بازار شفاف‌تر و در دسترس تر باشد، استفاده از رانت کم‌رنگ‌تر و محدودتر خواهد شد. این موضوع رسالت اصلی بورس کالاست. از آنجا که هر بنگاه اقتصادی با هدف حداکثر کردن سود برنامه‌های خود را پیش می‌برد و عدم همسویی منافع و تضاد منافع بین خریدار و فروشنده عامل اصلی عدم شفافیت در بازارها به شمار می‌آید، این موضوع در بورس کالا با قوانین و مقررات دقیق و بعضاً سختگیرانه به حداقل خود رسیده است.
دلیل ناموفقت عرضه خودرو در بورس کالا
این کارشناس بازار سرمایه در مورد موانع عرضه خودرو در بورس کالا، یادآور شد: مهم‌ترین دلیل عدم عرضه خودرو در بورس کالا، عدم شکل‌گیری ساختار و سامانه‌های معاملاتی و فرایندهای مناسب برای عرضه خودرو است. از آنجا که پیش‌بینی می‌شود هر فرد دارای گواهینامه رانندگی می‌تواند در بورس کالا برای خرید خودرو اقدام کند، می‌بایست ابتدا زیرساخت‌های مناسب برای معاملات با این گستردگی و پراکندگی مشتری طرح‌ریزی شود.
خطیبی ادامه داد: ایجاد مقدمات خرید، انجام خرید، تسویه و تحویل خودرو مستلزم سامانه‌های جامع و فراگیر در بورس کالا، مراکز تحویل خودرو، نصب پلاک و … است که قطعاً با معاملات عادی خودرو خارج از بورس کالا فرآیند متفاوتی خواهد داشت.
بیشتر بخوانید: دو دلیل عدم موفقیت عرضه خودرو در بورس کالا
وی به تشریح وضعیت بورس پرداخت و گفت: با توجه به اینکه بورس‌ها نبض تپنده اقتصاد کشورها هستند، انتظار می‌رود هرگونه توسعه، رشد و گسترش در فعالیت بورس به بهبود اقتصاد کمک کند. البته نباید فراموش کرد که بورس کالا به طور خاص نمایشگر رکود یا رونق در اقتصاد بوده و آنچه در بورس کالا شاهد آن هستیم، ریشه در حال و هوای صنایع پایین‌دستی و بالادستی کشور دارد
مدیر عملیات بورس کالایی، مشتقه و انرژی کارگزاری بانک ملی ایران در پایان عنوان کرد: اقتصاد در سال ۱۴۰۱ با اما و اگرهای زیادی مواجه است و ما پیش از این نیز شاهد تردیدها و پیش‌شرط‌ها بوده‌ایم. برای پیش‌بینی درباره اقتصاد، باید متغیرهای فراوانی را ثابت و قابل تخمین فرض کنیم.
