نماد شرکت قند ارومیه در حالی امروز پس از 2 سال بازگشایی شد که ناظر بازار رشد 19 میلیون درصدی این نماد را تایید کرد؛ حال این سوال برای فعالان بازار سرمایه پیش می آید که چه کسانی از رشد قاروم سود کردند؟
سهام شرکت پالایش نفت تبریز با نماد «شبریز» امروز بازگشایی شد، اما معاملات آن توسط ناظر ابطال شد. با این حال، دلیل ابطال معاملات شبریز چه بود؟
زهرا هادی، کارشناس بازار سرمایه در اعتراض به شیوه بازگشایی نماد بورس، گفت: ناظر بازار درباره عدم شفافیت در بازگشایی‌ها توضیح دهد
برخی از نمادهای بازار از ابتدای معاملات امروز به حالت «ممنوع-متوقف» درآمده‌اند و این در حالی است که توضیحی در این خصوص داده نشده است.
با تصویب قانون جدید در سال 1384، نهادی بنام سازمان بورس و اوراق بهادار تشکیل شد و زیر نظر شورای عالی بورس شروع به فعالیت کرد. وظایف این سازمان نظارت بر اجرای قوانین و مقررات، تنظیم و تدوین مقررات و سایر وظایف مرتبط به بازار سرمایه می‌باشد. با تغییرات جدید مقام ناظر بازار اوراق بهادار ایران به دو نهاد شورای عالی بورس و سازمان بورس و اوراق بهادار تقسیم گردید، بنابراین بر اساس تعاریف و قوانین مذکور، سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان ناظر بازار سرمایه شروع به فعالیت کرد.
شرکت‌هایی که در بازار سرمایه فعالیت می‌کنند، به عنوان شرکت‌های سهامی عام شناخته می‌شوند. شرکت‌های پذیرفته شده در بازار بورس و فرابورس بعد از درج نماد می‌بایست بر یک سری از قوانین عمل نمایند. یکی از این قوانین نشر تمامی اطلاعات بااهمیت شرکت برای دسترسی عموم، خصوصاً سهامداران و استفاده کنندگان اصلی است.
بدین منظور سامانه‌ای بنام کدال برای بارگذاری و نشر این اطلاعات طراحی شده است. این اطلاعات شامل اطلاعیه‌های مهم اعم از اطلاعیه مجامع و همچنین صورت‌های مالی بااهمیت شرکت‌ها می‌باشد.
بعد از نشر این اطلاعات ناظر بازار که سازمان بورس این وظیفه را بر عهده دارد، صحت اطلاعات منتشرشده را بررسی می‌نماید، و درصورتیکه با قوانین وضع شده در بازار سرمایه مغایرتی نداشته باشند، اجازه استفاده دیگران از اطلاعات را خواهد داد.
بنابراین اگر این اطلاعات مغایر با قوانین باشد و یا اطلاعات نادرستی را منتقل کند، ناظر بازار جلوی انتشار آن را خواهد گرفت و نماد شرکت تا زمان رفع مغایرت‌ها بسته خواهد ماند. البته باز و بسته شدن نماد شرکت‌ها توسط ناظر به اطلاع همه خواهد رسید.
شاید این سؤال برای شما پیش خواهد آمد که پیام های ناظر را کجا می‌توان مشاهده نمود؟ شما این اطلاعات را می‌توانید در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به آدرس tsetmc.com در قسمت مربوط به هر نماد مشاهده نمایید. البته اگر شما در کارگزاری ثبت نام کرده باشید و در سامانه معاملاتی نیز عضو باشید، پیام های ناظر به صورت خودکار برای شما به نمایش در خواهد آمد.
نماد های بورسی علاوه بر دلیلی که ذکر شد، به علل دیگر نیز می‌توانند متوقف شوند. دلایل و مفهوم هرکدام از آن‌ها را برای شما شرح خواهیم داد:
در این حالت نماد شرکت‌ها به صورت موقت برای یک یا دو روز معاملاتی متوقف می‌شوند و بعد از زمان مشخص شده توسط ناظر بازار به وسیله حراج قیمتی و بدون دامنه نوسان مجدداً گشوده خواهد شد. این اطلاعات شامل موارد زیر خواهد بود:
تعلیق یا توقف تمام یا بخشی از فعالیت شرکت، شروع مجدد فعالیت متوقف یا تعلیق شده، بهره‌برداری از طرح‌ها و پروژه‌های جدید، اعلام اعسار یا ورشکستگی شرکت، نتایج برگزاری مناقصه یا مزایده، نتایج شرکت در مناقصه یا مزایده، انعقاد، فسخ و یا تغییرات اساسی در قراردادهای مهم، کشف منابع و یا ذخایر قابل توجه، هر نوع ترکیب، تجزیه، ادغام و اکتساب و نقل و انتقال دارایی‌های ثابت شرکت
تحصیل سهام شرکت دیگر در هر یک از موارد ذیل:
مبلغ خرید بیش از ۵ درصد دارایی‌های شرکت در صورت‌های مالی سال قبل باشد
ناشر بیش از ۵ درصد سهام شرکت (بورسی یا فرابورسی) دیگر را خریداری نماید
واگذاری سهام شرکت دیگر در هر یک از موارد ذیل:
ساز و کار این پیام نیز مانند گروه الف می‌باشد، تفاوت آن در این است که معمولاً در این افشا دامنه نوسان دارای محدودیت است و توقف نماد از 60 دقیقه تا یک روز توسط ناظر بازار به طول می‌انجامد.
افشای اطلاعات بااهمیت گروه ب شامل موارد زیر است:
برگزاری مناقصه یا مزایده، شرکت در مناقصه یا مزایده، افشای معاملات موضوع ماده ۱۲۹ اصلاحیه قانون تجارت یا معاملات با سایر اشخاص وابسته، پذیرش تعهدات جدید یا اتمام تعهدات قبلی، دعاوی مهم مطروحه له یا علیه شرکت، تغییرات در ترکیب تولید یا فروش محصولات، تغییر وضعیت مشتریان یا عرضه کنندگان عمده شرکت، برنامه انتشار اوراق بدهی، پیشنهاد پرداخت سود یا تغییر سیاست تقسیم سود، توثیق یا فک رهن دارایی‌ها، ایجاد، یا منتفی شدن بدهی احتمالی، تغییر حسابرس، تصمیم هیئت مدیره برای بازخرید سهم یا فروش سهام خزانه
توثیق، مسدود کردن، آزادسازی یا فک رهن سهام ناشر متعلق به سهامدار عمده که عضو هیئت مدیره است
یکی دیگر از دلایل توقف نمادهای بورسی توسط ناظر بازار تغییرات مثبت یا منفی در سهم به مقدار بیش از 20 درصد می‌باشد. که معمولاً موجب توقف به 60 دقیقه‌ای نماد می‌شود.
دلیل دیگر جهت توقف نماد نوسانات 50 درصدی می‌باشد ، که به موجب آن شرکت‌ها را ملزم به برگزاری کنفرانس اطلاع رسانی در سامانه‌ای بنام تدان می‌کند . نمادها در این‌گونه توقف‌ها بعد از برگزاری کنفرانس بازگشایی خواهد شد. دامنه نوسان بعد از بازگشایی معمولاً بدون محدودیت خواهد بود.
دیگر توقف‌ها شامل برگزاری انواع مجامع عمومی از قبیل مجمع عمومی سالانه و مجمع عمومی فوق‌العاده خواهد بود.
همچنین اصطلاحاتی راجع به پیام ناظر وجود دارد که در زیر به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
مجاز: سهامداران شرکت بدون مشکل می‌توانند معاملات خود را انجام دهند.
مجاز – محفوظ: نماد مورد نظر شما در وضعیت مجاز است و به طور موقت شما قادر به انجام معامله نخواهید بود. اما مدت این توقف بسیار کوتاه خواهد. همچنین شما در این وضعیت قادر به ارسال سفارش خود به هسته معاملات خواهید بود.
مجاز – متوقف: نماد شرکت در این وضعیت مشکلی بابت معامله نخواهد داشت ، اما ناظر بازار به دلایل مشخصی معامله در این نماد را متوقف نموده است. معمولاً این گونه توقف‌ها در میانه تایم بازار اتفاق می‌افتد.
ممنوع: این وضعیت در واقع ممنوعیت موقتی است که در نماد اعمال شده و امکان دارد مدت آن بیش از یک روز معاملاتی به طول بینجامد.
