تاریخچه بانکداری در ایران | اولین بانک ایرانی کدام بانک است؟

به گزارش شهر بورس، تاریخچه بانکداری در ایران شاید به دوران هخامنشیان و نخستین ضرب سکه باز می‌گردد. پیش از هخامنشیان مردم پول‌های خود را به معابد و شاهزادگان می‌سپردند.

سرآغاز بانکداری در ایران مربوط به بانک‌های خصوصی مانند “اگیبی و پسران” است که موسس آن یک فرد یهودی بوده و این بانک به کارهایی مانند اعطای وام و قبول سپرده، ایجاد حساب بانکی و صدور چک می‌پرداخت.

شاید نخستین بانک به شکل جدید را می‌توان “بانک جدید شرق” نام برد که در سال 1266 با شش شعبه در شهرهای مختلف احداث شد اما مجوزی از دولت ایران نداشت. بعد از سه سال و با تاسیس بانک شاهنشاهی کلیه اموال این بانک به بانک شاهنشاهی واگذار شد. بانک شاهنشاهی در سال 1267 توسط بارون جولیوس دو رویترز تاسیس شد اما در سال 1269 آغاز به کار کرد و به دلیل نزدیکی به ناصرالدین شاه توانست حق انحصاری چاپ اسکناس را دریافت کند.

بعد از بانک شاهی امتیاز تاسیس بانک‌ها به دست اتباع خارجی بود و مدتی بعد مجوز تاسیس بانک به یک روس به مدت 75 سال واگذار شد که وی بانکی با نام ” بانک استقراضی ایران” تاسیس کرد. این بانک در سال 1270 آغاز به کار کرد اما در سال 1301 بر اساس توافق ایران و شوروی به دولت ایران واگذار شد.

بیشتر بخوانید: تاریخچه پیدایش بانک ها در دنیا | نخستین بانک دنیا در کجا تاسیس شد؟

در سال 1304 نخستین بانک ایرانی تاسیس شد و سپس در سال 1305با استفاده از وجوه صندوق بازنشستگی کشور، “موسسه رهنی ایران ” تاسیس شد. این موسسه در ابتدا تحت نظارت وزارت دارایی فعالیت می‌کرد و در مقابل اخذ وثیقه منقول، به اعطای وام به افراد با نرخ بهره پایین پرداخت. این موسسه پس از تاسیس بانک ملی در سال 1307 به این بانک واگذار شد.

مهمترین اقدام بانک ملی لغو امتیاز انتشار اسکناس توسط بانک شاهنشاهی بود. نخستین بانک خصوصی ایران “بانک بازرگانی ایران” نام داشت که تا اواسط سال 1331 پنج بانک‌ خصوصی دیگر به نام‌های عمران، صادرات، تهران، بیمه بازرگانی و پارس تاسیس شدند.

سرانجام دولت یک سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی یعنی در سال 1358 به منظور حفظ حقوق سپرده‌گذاران و سرمایه‌های ملی، ‌بانک‌های ایران را ملی اعلام کرد. پس از ملی شدن بانک‌ها ادغام آن‌ها به منظور حفظ سرمایه صورت گرفت به عنوان مثال بانک تجارت از ادغام یازده بانک و بانک ایران و روس به وجود آمد. در نهایت بانک‌ها پس از ادغام 37 بانک به 6 بانک تجاری شامل بانک صادرات ایران، بانک تجارت، بانک رفاه، بانک ملی ایران، بانک ملت و بانک سپه و 3 بانک تخصصی شامل بانک کشاورزی، بانک مسکن و بانک صنعت و معدن بخش‌بندی شدند.