افزایش دامنه نوسان دیگر کمکی به نقدشوندگی بازار نمی کند/ احتمال افزایش دامنه نوسان در بازار پایه زرد

میثم فدایی مدیرعامل شرکت فرابورس ایران با حضور در غرفه شهر بورس در کیش اینوکس 2022 به سؤالاتی درباره وضعیت بازار سرمایه، عرضه‌های اولیه پُرابهام و افزایش دامنه نوسان؛ صحبت‌هایی را انجام داده که مشروح این گفت‌وگو را در زیر می‌خوانید:

شهر بورس: با کیش اینوکس 2022 آغاز کنیم، نمایشگاه را چطور ارزیابی کردید.

کیش اینوکس یکی از جاهایی است که نهادهای مالی، کارگزاران، شرکت‌های سرمایه گذاری و هلدینگ‌‎ها محصولات خود را در حوزه نرم‌افزارها و ابزارهای مالی معرفی می‌کنند. همچنین بعد از بیماری کرونا یک شبکه ارتباطی خوبی بین فعالان بازار شکل گرفته است.

شهر بورس: صندوق املاک و مستغلات طی روزهای اخیر در بازار فرابورس پذیره نویسی شد، اما بسیاری از مردم اطلاعاتی در این زمینه ندارند. در این مورد صحبت می‌کنید.

یکی از دغدغه های مهم جامعه ما تورم مسکن است و خیلی از مردم توانایی وفق دادن خود با این تورم را ندارند.

در این راستا، یکی از ابزارهایی که در بازارهای سرمایه پیشرو مانند آمریکا وجود دارد صندوق‌های ریت هستند که هر فردی با هر سرمایه ای می‌تواند در این صندوق‎ها سرمایه‌گذاری کند. موضوع فعالیت این صندوق‎ها خرید و اجاره‌دهی املاک اداری و تجاری و مسکونی است.

نکته جالب توجه این صندوق بحث تقسیم سود سه ماهه است که اجاره‌های دریافتی را بین افرادی که یونیت‎های صندوق را دارند تقسیم می‌کند.

بیشتر بخوانید: شهر بورس رسانه برتر بزرگ ترین رویداد اقتصادی کشور

شهر بورس: این روزها بار دیگر بحث دامنه نوسان داغ شده است؛ با توجه به فاصله زیاد دامنه نوسان در بازارهای مختلف، آیا برنامه‌ای برای همسان‌سازی وجود دارد؟

با افزایش دامنه نوسان در بازارهای اول بورس و فرابورس هیچ صف فروش جدی نداریم، ولی سرریز مقرراتی در دامنه نوسان داشتیم که سبب شده حجم معاملات بازار پایه امسال ۳۴ درصد رشد داشته باشد. این در حالی است که حجم معاملات در کل بازار کاهش داشته است.

افزایش دامنه نوسان در بازارهای اول سبب شده برخی نمادها که دامنه نوسان کمتری دارند حجم و ارزش معاملات بالا بگیرند. برخی افراد که می‌خواهند در سهم‌هایی با دامنه نوسان کمتر حضور داشته باشند در بازار پایه فعالیت می‌کنند. بعضی شرکت‌های سودآور در این بازار هستند که یک سری سرمایه‌گذاران ریسک گریز به علت دامنه نوسان کم و محدود سراغ این نمادها می‌روند.

شهر بورس: آیا سازمان برنامه ای برای افزایش دامنه نوسان مجدد در بازارها دارد؟

شواهد حاکی از آن است که افزایش دامنه نوسان دیگر کمک خاصی به نقد شوندگی بازار نمی‌کند. ما در حال بررسی این موضوع هستیم که آیا عدم افزایش دامنه نوسان در سایر بازارها باعث چالش و افزایش ریسک بازار شده است یا خیر. همچنین آیا متوازن‌سازی دامنه نوسان در بازارهای مختلف می‌تواند به این موضوع کمک کند یا خیر.

شهر بورس: این موضوع شامل بازار پایه هم می‌شود؟

با توجه به اینکه دسته بندی شرکت‌ها در بازار پایه بر اساس افشای اطلاعات صورت می‌گیرد چالشی برای ما به حساب می‌آید. الزاماً نمادهای بازار زرد، سودآور نیستند بلکه فقط افشای اطلاعات خوبی دارند. در حال بررسی بحث افزایش دامنه نوسان در این بازار به خصوص در تابلوی زرد هستیم.

شهربورس: انتقادی که نسبت به فرابورس وجود دارد، عرضه‌های اولیه‌ای است که در روزهای بد بازار سرمایه انجام می‌گیرند و نقدینگی موجود را جذب خود می‎کنند.

چالش این روزهای عرضه‌های اولیه متأثر از سال ۹۹ است. در نیمه اول سال ۹۹ با توجه به شرایط بازار، از دو جهت فشار به هیئت پذیرش شرکت‌ها افزایش پیدا کرد؛ یکی از سمت ناشران و یکی هم از سمت نهادهای نظارتی و قانون‌گذار. سال ۹۹ فشار زیادی به بورس و فرابورس برای تسویه پذیرش شرکت‌ها آورده شد.

در سال ۹۹، هیئت پذیرش هفته‌ای دو جلسه برگزار و در هر جلسه ورود دو شرکت به بازار سرمایه را بررسی می‌کرد که شاید بیش از ۵۰ شرکت در همان سال پذیرش شد.

بیشتر بخوانید: تعویق عرضه های اولیه منتظر پاسخ سازمان بورس

یک شرکت برای ورود به بازار سه مرحله دارد؛ «پذیرش، درج و عرضه». برای هر مرحله فرصت‌هایی وجود دارد که طی این دو سال تمامی این فرصت‌ها برای خیلی از شرکت ها استفاده شده و دیگر فرصتی وجود ندارد. همین موضوع سبب شده که ما در فرابورس شرکت‎های زیادی را لغو پذیرش کنیم.

عرضه‌های اولیه به مدل بوک بیلدینگ توسط سرمایه‌گذاران نهادی کشف قیمت می‌شود که با عرضه به صندوق‌ها توانستیم بخشی از فشار عرضه‌‎های اولیه را کاهش دهیم، ولی به طور کلی از بین نرفته است.

شرکت‌های پذیرش شده در فرابورس کوچک هستند و با عرضه اولیه به سرمایه‌گذاران خرد به علت کم بودن تعداد سهام سرمایه‌گذاران و عدم عرضه توسط آنان، عدم عرضه توسط سهامدار عمده و تمام شدن سهام بازارگردان طی چند روز اول، برای سهم مشکلات از قبیل over value ایجاد شود.

ما پذیره‌نویسی‌هایی را داریم که با حضور مردم هم به تشکیل سرمایه کمک می‎کند و هم تعداد سهام خوبی به مردم می‌رسد.

شهربورس: با توجه به اینکه کارهای شرکت‌ها انجام شده و آماده عرضه هستند آیا نمی‌شود تبصره ای برای به عقب انداختن عرضه های اولیه انجام داد؟

سازمان بورس به هیئت مدیره بورس و فرابورس این اختیار را داده بود که تا ۶ ماه زمان عرضه را عقب بیندازند.

تا شهریورماه این تبصره را داشتیم و مجدداً این درخواست را به سازمان بورس دادیم که اختیاری به ما بدهد تا با تصویب هیئت مدیره بورس و فرابورس اگر عرضه‌ای عقب افتاده بود شش ماه تا یک سال عرضه آن را طولانی‌تر کنیم.

گفت‌وگو از مهدی کاظم زاده

جهت مشاهده آخرین اخبار اقتصادی اینستاگرام شهر بورس را دنبال کنید.