فرهنگ ایرانی ترکیبی از سه فرهنگ ملی، اسلامی و مدرن

به گزارش شهر بورس، فیروز راد؛ استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه فرهنگ ایرانی ترکیبی از سه فرهنگ ملی، اسلامی و مدرن است، گفت: سازگاری و توافق و هم‌خوانی از این سه فرهنگ آویزان است.

راد اظهار کرد: دو مقوله نوروز و توسعه، هرکدام دریایی از ظرایف بوده که چهره‌های زیادی در هر دوی آن‌ها نهفته است، در نگاه اول به‌نظر می‌رسد که چندان نسبتی بین دو معقوله وجود ندارد، با این حال اگر با نظر دقیق و تیزبین این رابطه را بشکافیم، یقینا چندین و چند رشته این دو معقوله را برهم گره می‌زنند.

این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه سرمایه‌ی اجتماعی یعنی جمع سه عنصر، اعتماد، مشارکت و انسجام اجتماعی، اضافه کرد: اگر در جامعه‌ای اعتماد بوجود آید مردم را به مشارکت تشویق کرده و اگر اعتماد و مشارکت در یک جامعه حاکم باشد مردم آن جامعه به انسجام می‌رسند.

وی گفت: اگر این سرمایه‌‌ی اجتماعی با شهرت و افتخار آمیخته شود، تبدیل به سرمایه‌‌ی‌ پنجم یعنی سرمایه‌ی نمادین می‌شود، این سرمایه‌ی نمادی می‌تواند افراد، اشیا، بناهای و یا رویدادهای تاریخی باشند.

خبر مرتبط

بررسی مشکلات زنجیره تولید گندم و نان در نشست شورای گفتگوی آذربایجان‌شرقی

جلسه کارگروه شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی استان آذربایجان‌شرقی، با محوریت «بررسی چالش‌های زنجیره گندم، آرد و نان استان و ارائه راهکار مناسب برای حل مشکلات این حوزه»، با حضور نمایندگانی از معاونت هماهنگی امور اقتصادی استانداری، سازمان جهاد کشاورزی استان، اداره کل صنعت، معدن و تجارت استان، اداره کل استاندارد استان، اداره کل غله استان، معاونت غذا و دارو علوم پزشکی استان، انجمن آرد استان، شرکت ارس مهر؛ شرکت آرد تبریز کار، شرکت حمل‌ونقل بین‌المللی خلیج فارس و اتحادیه نانوایان تبریز در محل اتاق بازرگانی تبریز برگزار شد.

راد اضافه کرد: افرادی مانند فردوسی، سعدی، حافظ، مولانا و‌فارابی و یا کتاب‌هایی چون شاهنامه، مثنوی، قرآن و…. بناهای تاریخی چون مسجد کبود و… رخدادهایی تاریخی چون عیاد، مراسمات، عاشورا، چهارشنبه سوری و… از جمله سرمایه‌های نمادین است.

وی با اشاره به اینکه نوروز یکی از سرمایه‌های باارزش و نمادین است، افزود: فرهنگ ایرانی ترکیبی از سه فرهنگ ملی، اسلامی و مدرن است، از هر سه فرهنگ خوشه‌هایی از سرمایه‌ی نمادین آویزان است که نوروز یکی از این سرمایه‌ها که از فرهنگ باستانی ما به جا مانده است.

راد توضیح داد: سازگاری و توافق و هم‌خوانی از این سه فرهنگ آویزان است، فرهنگ ایرانی چه بخواهیم چه نه متنوع و‌متعدد است و ما باید این تنوع و‌تکثر فرهنگی جامعه را به رسمیت بشناسیم.

وی با اشاره به اینکه نوروز، مظهر صلح، آشتی، آرامش و قرار و امنیت است، خاطرنشان کرد: در جامعه اگر صلح و آرامش وجود نداشته باشد و فرهنگ‌ها همدیگر را نشناسند، هزینه‌های فرهنگی بالا رفته و‌ضریب امنیت اجتماعی کاهش پیدا می‌کند.

راد گفت: نیاکان ما به تناسب نیازهایی که داشتند این آیین را شکل دادند و چون پاسخگوی نیازهای جامعه بوده تاکنون ادامه داشته است که ما باید این موضوع را ارج دهیم.

وی اضافه کرد: کشورهای دیگر خود را می‌کشند که برای خود یک برنامه‌ی مصنوعی پیدا کرده و‌روی آن مانور رسانه‌ای دهند، دریغ که در جامعه‌‌ی ما نوروزی که این گونه قدمت دارد مورد هجمه قرار می‌گیرد این یعنی مقابله با سرمایه‌ی نمادی، ما ریشه در تاریخ داریم.

این استاد دانشگاه با تاکید براینکه اگر بخواهیم خودآگاه شویم، باید به ریشه‌های تاریخی خود دست پیدا کنیم، تاکید کرد: ما باید منابع فرهنگی خود از جمله نوروز را استخراج کنیم تا نیازهای فرهنگی و ارزشی خود را برآورده کنیم، بشریت امروز به شدت درگیر دوکار ضروری پیشینه‌کاوی و آینده پژوهی است، دوکاری که به شدت در کرسی دانشگاه‌های خارجی و پیشرفته‌ نیز انجام می‌گیرد.

وی با تاکید بر اینکه بعداز ۴۸ سال تحریم، فشار و … مردم ما لایق بازگشت به شادی و نشاط نوروز است، تشریح کرد: نوروز یک نوع حج فرهنگی و ایرانی است، ما در جامعه شناسی دو‌نوع تحلیل تببین علمی و کارکردی را داریم، بنده ۲۵ کارکرد و دلالت برای نوروز اندیشیده‌ام که‌ به چند مورد از آن‌ها اشاره خواهم کرد.

راد اضافه کرد: اولین کارکرد نوروز، کارکرد جشن و سرور و شادی و نشاط است، کارکرد بعدی، کارکرد خیزش و ریزش و شکوفایی است، طبیعت و انسان‌ها همپای هم شکوفا می‌‌شوند، نوروز ربط وسیع و دقیقی با توسعه دارد، توسعه براساس ایده‌ها و اندیشه‌های نو و به ویژه در راس این ایده‌ها ایده‌های آینده باوری و انسان باوری دارد.

وی با بیان اینکه اگر بخواهیم توسعه را کالبد شکافی کنیم، توسعه سه بعد بیشتر ندارد، توضیح داد: نوروز در این سه بعد با توسعه ربط پیدا می‌کند، بعد اول وجه مادی بوده؛ یعنی بتوانیم جامعه را در ابعاد مادی نوسازی کنیم.

استاد دانشگاه بیان کرد: وجه مادی توسعه رابطه‌‌ای است بین انسان و طبیعیت که نتیجه‌ی این وجه رفاه است، بعد دوم توسعه اخلاقی، ارزشی و فرهنگی توسعه که رابطه‌ی انسان را با انسان‌ها دیگر تامیی می‌کند، عدالت، نشاط، نظم شایسته سالاری، اعتماد، انسجام و وفاق از جمله مصادیق این وجه توسعه است که حاصل و نتیجه‌ی این بعد توسعه رضایت است، بعد سوم از توسعه نیز معناداری است که نتیجه‌ی آن نیز دستیابی به معنا و معناداری است که مولانا نیز از آن به نام قرار یاد می‌کند.

نوروز هوش اجتماعی ایرانیان است

نعمت الله فاضلی، استاد دانشگاه با اشاره به اینکه نوروز هوش اجتماعی ایرانیان است، گفت: ایرانیان در فضای اجتماعی نوروز خلاق می‌شوند.

وی بیان کرد: ما سه نوروز باستانی، اسلامی و  معاصر را داریم که عین هم نیستند اما با یکدیگر همپا هستند.

وی توضیح داد: کسانی که تاریخ ایران و‌ نوروز نو را بشناسند، می‌دانند که نوروز اسلامی همان نوروز باستانی نیست، همانگونه که نوروز امروز مانند نوروز اسلامی و باستانی نیست.

فاضلی با اشاره به اینکه نه تنها در جغرافیای زیبای گربه‌ی ایران بلکه در ۱۳ کشور دنیا همه زیر چتر نظریه‌ی نوروز هستیم، اضافه کرد: در کتاب خود نیز مطرح کرده‌ام که نوروز نظریه است، نظریه‌ای که جامعه آن را آفریده نه دانشمندان، نوروز نظریه‌ی ایران فرهنگی است که ما از تاریخ جهان آفریده‌ایم.

استاد دانشگاه با اشاره به اینکه نوروز جشن گرفتن برای بی‌خیالی نبوده، بلکه یک نوع شادی هدفمند است، بیان کرد: عید برای درنگ کردن است، برای این است که از تفرط خارج شویم، نوروز برای باهم بودن ایرانی‌هاست تا بتوانند زندگی کنند، نوروز آیین و فضای فکری و عاطفی و … است تا ما بتوانیم باهم باشیم چرا که اجتماعی بودن در کیفیت زندگی انسان‌ها موثر است.

وی با بیان اینکه قانون موجودات زنده نیاز به باهم بودن است، تاکید کرد: نوروز نظریه‌ی برای باهم بودن و دور از تفرط بودن است همه‌ی این‌ها برای چیزی بزرگتر است، نوروز نظریه‌‌ای برای پویایی در عین تدوام است، این پویایی باید با سرعتی انجام گیرد که چیزی له نشود، نوروز معاصر هیچ شباهتی به نوروز اسلامی و باستانی نداشته و شهر و کلان‌شهری است.

فاضلی با اشاره به اینکه نوروز هوش اجتماعی ایرانیان است، گفت: ایرانیان در فضای اجتماعی نوروز خلاق می‌شوند، در نتیجه‌ی چتر بزرگی که نوروز در ذهن و زبان ما باز می‌کند انرژی‌های و عاطفی و خلاقانه‌‌ی ما فوران می‌کند.

وی افزود: هیچ‌ آیینی جز نوروز نداریم که تمامی اقوام ایران بدون هیچ‌گونه تعصب و… برای آن بجوشند، آن چه امروز در ایران همه را باهم کنار هم سرپا نگه داشته نوروز است، توسعه یعنی همین، چیزی که گذشته، حال و آینده را بهم اتصال می‌دهد، نوروز است، تخیل نوروزی مومن و نامومن ندارد و همه شهروندان فرهنگ نوروز هستیم بی‌آنکه برخی بر دیگری برتری داشته باشند، در نوروز تبعیض، کفر ایمان و حق و باطل نداریم.

استاد دانشگاه با بیان اینکه جامعه‌ای توسعه یافته است که تبدیل یک سرمایه به سرمایه دیگر تبدیل آسان باشد، خاطرنشان کرد:  زندگی همانند نوروز برپایه‌ی یادگیری و یادوآوری است.