روند بورس صعودی می‌شود

به گزارش شهر بورس، بازار سرمایه روزهای سرخی پشت سر می‌گذارد و شاهد افت قیمت سهام هستیم. در همین راستا گفت‌و‌گویی با داود نظری کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه داشتیم تا پیرامون وضعیت فعلی بازار سرمایه و روند پیش روی آن، دعوای دولت و مجلس بر سر بورس، تغییرات در سازمان بورس و بودجه 1400 صحبت‌هایی داشته باشیم که در ادامه می‌خوانید:

شهر بورس: در حال حاضر روند بازار سرمایه را چگونه ارزیابی می‌کنید و سؤالی که برای بسیاری از سهامداران مطرح است، این است که ریزش‌ها تا کی ادامه پیدا می‌کنند؟

ذات بازار نزولی و صعودی است، این قاعده بازی است و برای تشخیص روند بازار باید به خصوصیات بازار نگاه کنیم. در ایران با یک بازار ناکارا طرف حساب هستیم و در مورد بازار ناکارا نمی‌توان گفت که روند قطعاً صعودی خواهد بود یا نزولی یا تا چه زمانی نزولی پیش می‌رود. اگر بازار کارا باشد با انتشار اطلاعات و اخبار صنعت فوراً تحت تأثیر قرار می‌گیرد ولی بازار ناکارا این‌چنین نیست.

در بازار ناکارا وقتی تغییراتی رخ می‌دهد 20 روز طول می‌کشد تا این تأثیر بر بازار لحاظ شود، به همین دلیل نمی‌شود گفت که فردا بازار سیر نزولی پیدا می‌کند یا خیر. ولی در مورد کلیت بازار باید گفت که این روند نزولی پایان یافته و روند صعودی بازخواهد گشت. ولی این بازگشت زمان‌بر خواهد بود و زمان دقیق برگشت بازار مشخص نیست.

شهر بورس: افت‌وخیز عجیب بازار در سال جاری انتظارات خاصی در بین سهامداران ایجاد کرد. دلیل این انتظارات بالا چیست؟

متأسفانه رشد خیره‌کننده بازار انتظارات کاذبی ایجاد کرد و سهامداران انتظار داشتند از معاملات کوتاه‌مدتی خود سودهای کلانی دریافت کنند درحالی‌که اگر ما اقدام به خرید مسکن کنیم شاید تا سال‌ها پیگیر قیمت آن نباشیم اما در بازار هیجانی ما انتظارات بالا رفت و با هر منفی صدای سهامداران درآمد. در بازارهای این‌چنینی کارمزدها بالا می‌رود چراکه سهامداران زیاد از این شاخه به آن شاخه می‌روند و ضررهای بیشتری نیز متحمل می‌شوند.

شهر بورس: با توجه به وضعیت بازار چه توصیه‌ای به سهامداران در مورد ادامه فعالیت یا خروج از بازار دارید؟

در شرایط کنونی بازار سرمایه ادامه فعالیت در بازار توصیه می‌شود یعنی اگر به بازارهای موازی هم بروند شاهد رشد خاصی در آن بازارها نخواهیم بود تا اینکه دولت جدیدی روی کار بیاید. ما در اواخر دولت فعلی هستیم و اگر دولت جدید بیاید ممکن است اتفاق خاصی در بازارهای موازی بیفتد ولی در حال اتفاق خاصی برای دیگر بازارها متصور نیستم و بورس تا پایان دولت فعلی بهتر از سایر بازارها خواهد بود.

شهر بورس: برخی معتقدند که در اواخر هر دولت بازار سرمایه رشد شارپی تجربه می‌کند. آیا این بار هم می‌توان انتظار یک رشد خوب از بازار داشته باشیم؟

در بازار با این وضعیت رشد شارپی نخواهیم دید ولی این را فراموش نکنیم که هیچ دولتی بازار ارزان را به دولت دیگر تحویل نمی‌دهد. در حال حاضر بازار سرمایه یک بازار مفت محسوب می‌شود، قطعاً در ادامه کار در تمامی صنایع بازار رشد معقولی خواهد داشت. انتظار رشد شارپی از بازار ندارم ولی دولت اگر نیازمند این رشد باشد، می‌تواند بازار را بالا ببرد اما اتفاقاتی در بازار رخ داد که اعتماد سهامداران خرد از بین رفته و انتظار رشد شارپی از بازار دور از ذهن است.

شهر بورس: آیا این امکان وجود دارد که بازار سرمایه به نهادی مستقل بدون وابستگی به دولت که مجلس به دنبال آن است، تبدیل شود؟

مسئله سختی است؛ بازار سرمایه ایران وابسته به سیاست است. ما در بازار همیشه صنعت را بررسی می‌کنیم ولی سیاست نیز تأثیرگذار است و تا سیاست وجود دارد قسمتی از بازار دستوری اداره می‌شود.

شهر بورس: اظهار نظرات مسئولان دولتی و وعده آن‌ها برای جبران ضرر صندوق پالایش باعث شد تا شاهد رفتارهای هیجانی در بازار باشیم.

وقتی من به‌عنوان یک سهام‌دار سهمی را بدون تحلیل از کسی خریداری می‌کنم و پشت سهام پالایشی در نوبت می‌ایستم و هیچ آگاهی ندارم چنین اتفاقاتی رخ خواهد داد. 90 درصد سرمایه‌گذاران ناآگاه‌اند و اگر آگاهی سهام‌دار افزایش یابد با هر حرفی به خرید سهم اقدام نمی‌کند. سهمی مثل صندوق پالایشی برای رشد نیازمند ورود پول‌های بزرگ است و باید اطلاعات سهامداران افزایش یابد تا شاهد رفتارهای هیجانی در بازار نباشیم.

شهر بورس: در بازار شاهدیم مردم عادی که شناخت خوبی از بازار نداشتند با توصیه دولت و مسئولان وارد بازار شده‌اند در این حالت چگونه می‌توان امیدوار بود آگاهی سهامداران افزایش یابد؟

برای افزایش آگاهی سهامداران باید بحث آموزش جدی گرفته شود ولی آموزش نیز زمان‌بر است.

شهر بورس: برای فرهنگ‌سازی در بحث آموزش چه اقداماتی باید صورت گیرد؟

اگر آموزش کارآمد باشد مردم تمایل به آموزش خواهند داشت خود سامانه آموزشی سازمان بورس که اخیراً ایجاد شده مثمر ثمر واقع خواهد شد ولی برای اینکه این آموزش بر بازار سرمایه تأثیر بگذارد یک بازه سه‌ساله نیاز است. آموزش صحیح هر زمانی اتفاق بیفتد بعد از مدت کوتاهی نتیجه می‌دهد.

آموزش صحیح مستلزم مربی خوب است که در برخی موارد نیازمند مربیان بهتری هستیم. به‌طور محض ما قادر نخواهیم بود مثلاً فقط با تحلیل تکنیکال به سوددهی برسیم بلکه روش‌های گوناگون نیازمند تلفیق با روانشناسی بازار است و اگر آموزش‌ها به‌صورت اصولی صورت نگیرد نمی‌تواند مفید واقع شود.

شهر بورس: کدام یک از تحلیل‌های تکنیکال، بنیادی و روانشناسی بازار را مؤثر می‌دانید؟

رویکرد سرمایه‌گذاری مهم است، اگر رویکرد سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت باشد باید با تکنیکال پیش رفت چون در بلندمدت اثرات تحلیل تکنیکال کاهش می‌یابد. اگر رویکرد سرمایه‌گذاری بلندمدت باشد قطعاً تحلیل بنیادی نیاز است و با این تحلیل جواب بهتری خواهیم گرفت.

شهر بورس: در روند بازار سهام بنیادی مثل فولاد، شستا و… ریزش‌های سنگینی داشتند و به نظر می‌رسد فعلاً بازار نگاهی به بنیاد سهام ندارد. آیا با این وضعیت روانی بازار، سهامدار می‌تواند نگاه بلندمدت داشته باشد یا سهامداران باید فعلاً با نگاه نوسانی به بازار به سودهای کم راضی باشند؟

در خصوص رویکرد سرمایه‌گذاری اگر نگاه بلندمدت باشد، پیشنهاد می‌کنم سهامداران به گروه فولادی و پتروشیمی توجه ویژه‌ای داشته باشند. قطعاً بازار رشد خواهد کرد و من شدیداً در خصوص گروه پتروشیمی و فلزات اساسی نظر مثبتی دارم. این گروه‌ها با دید بلندمدت حتی با ضررهایی که داشتند رشد خوبی خواهند داشت چراکه صنعت پتروشیمی ما صنعتی ارزان است و این باعث می‌شود که رشد خوبی در آینده داشته باشند.

شهر بورس: در حال حاضر از بین سهام بزرگ و کوچک شما کدام گروه را آینده دار می‌بینید؟

بازار در نقطه‌ای قرارگرفته است که سهم‌ها اگر برای کوتاه‌مدت خریداری شود سهم کوچک بهتر است و بهتر است برای خرید سهم‌های بزرگ دید بلندمدتی در نظر گرفته شود. همین الآن سهم‌های کوچکی در بازار وجود دارد که مورد توجه بازار قرار نگرفته‌اند ولی بسیار ارزشمند هستند که سهامداران باید به شناسایی این سهام بپردازند.

شهر بورس: بازار ما از نرخ دلار نیز تأثیرپذیر است. با توجه به ادعای ریاست جمهوری مبنی بر اینکه «اگر منابع ارزی ما آزاد شود دلار را به 15 هزار تومان کاهش خواهیم داد»، اگر شاهد ریزش قیمت دلار باشیم، بازار سرمایه چه تأثیری می‌پذیرد؟

من دلار زیر 20 هزار تومان را متصور نیستم چون دلار تنها مقوله‌ای است که در اقتصاد و سیاست تأثیرگذار است ولی امیدی ندارم که دلار به نرخ‌های زیر 20 هزار تومان کاهش یابد. اما قطعاً نرخ دلار بر بازار تأثیرگذار است.

بیشتر صنایع ما صادراتی هستند و وقتی مثلاً شرکت‌های پتروشیمی محصولی صادر می‌کنند اگر با دلار 20 هزارتومانی باشد قطعاً سود ارزی آن از دلار 4500 تومانی بیشتر خواهد بود. پس هرچقدر نرخ دلار بالا باشد بر بازار سرمایه تأثیر مثبتی دارد ولی شاید بر بعضی صنایع نتیجه معکوس داشته باشد.

شهر بورس: متأسفانه در ماه‌های اخیر بسیاری از سهامداران متضرر شدند و حال برای جبران آن ضرر قصد ورود به بازارهای دیگر را دارند. چه پیشنهادی برای این سرمایه‌گذاران دارید؟

در شرایط کنونی اگر کسی در بازار سرمایه، سرمایه‌گذاری کرده باشد با کمی صبر و حوصله می‌تواند ضررهای خود را تا حدودی جبران کند.

در بازارهای موازی نشانه‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهند مسکن در رکود خواهد بود چراکه قیمت اوراق مسکن کاهش زیادی داشته است. تمامی دولت‌های جدید نیز تا یک بازه زمانی قیمت مسکن را ثابت نگه می‌دارند. در مورد بازار طلا باید گفت که طلا کالایی است که به سیاست‌های کلی جهان وابسته است. اگر قیاس کلی بازارهای موازی با سرمایه را در کشور خودمان در نظر بگیریم بورس با این افت عقب‌ماند و این عقب‌ماندگی را جبران خواهد کرد.

شهر بورس: تغییر در دولت و انتخاب یک دولت اصولگرا چه تأثیری می‌تواند بر روند بازار داشته باشد؟

در اقتصاد اگر فرد فنی روی کار بیاید قطعاً اوضاع بهبود خواهد یافت. دولت بعدی چه اصولگرا و چه اصلاح‌طلب باشد، اگر فردی متخصص روی کار نباشد اتفاقات خوبی رخ نخواهد داد. برخی افراد هستند که اگر تریبونی در دست داشته باشند و اظهار نظر کنند قطعاً بازارها را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

شهر بورس: روی کار آمدن دولت بایدن و امکان بهبود روابط خارجی تا چه میزان می‌تواند بازار سرمایه را تحت تأثیر قرار دهد؟

با روی کار آمدن دولت جدید در آمریکا و در صورت بازگشت به برجام قیمت دلار کاهش پیدا می‌کند ولی صادرات شرکت‌ها نیز نیز افزایش می‌یابد. افزایش صادرات باعث بهبود بازار می‌شود بیشتر صنایع ما صادرات محور هستند و اگر صادرات افزایش پیدا کند شرایط بهبود می‌یابد.

شهر بورس: برخی معتقدند که بورس عامل تورم در جامعه است و عده‌ای نیز اعتقاد دارند که بورس به‌عنوان قلب تپنده اقتصاد کشور محسوب می‌شود. نظر شما در این راستا چیست؟

در خصوص اینکه می‌گویید اگر بورس رونق داشته باشد، اقتصاد پویا می‌شود، باید گفت که اقتصاد تمام دنیا از این به بعد وابسته به بازار سرمایه است. صنعت در کل دنیا اشباع‌شده بنابراین اقتصاد یا تکنولوژی ایجاد خواهد کرد یا وارد بازار سرمایه خواهد شد. بازارهای سرمایه در 6 سال اخیر رشد زیادی داشته‌اند و نشان‌دهنده این است که اقتصاد به بازار سرمایه وابسته است. در آینده نزدیک بازار سرمایه هر کشوری رونق داشته باشد آن کشور پیشرفت خواهد کرد.

شهر بورس: تغییرات صورت گرفته در ریاست سازمان بورس چه تأثیری می‌تواند بر روند بازار داشته باشد؟

این تغییرات آن‌طوری که بایدوشاید خوشایند بازار نبود چراکه آقای دهنوی رزومه خاصی در خصوص بازار سرمایه در کارنامه ندارند و از این لحاظ وجهه چندان خوبی هم در بازار ندارند، برخلاف دکتر قالیباف که سابقه خوبی در زمینه بازار سرمایه داشتند. این انتخاب تأثیر مثبتی بر بازار نداشت و شاید هفته پیش روی هم این تأثیر منفی ادامه داشته باشد مگر اینکه سخنرانی خاصی داشته باشند و اذهان عمومی را آرام کنند.

شهر بورس: اخیراً جلسات زیادی از سوی مسئولان با حقوقی‌های بازار برگزار می‌شود ولی نتیجه‌ای در پی ندارد. دلیل این اتفاق چیست؟

هر جلسه باید هدفی داشته باشد ولی متأسفانه هیچ‌کدام از جلسات برگزارشده با حقوقی‌های بازار هدف خاصی ندارند به همین دلیل جلسات اثربخش نیستند هرچند که از برج 5 جلساتی برگزار می‌شوند ولی کارآمد نیستند.

شهر بورس: دعوای دولت و مجلس در مورد یافتن مقصر ریزش اخیر بورس همچنان ادامه دارد. نظر شما در این راستا چیست؟

دولت مردم را به بورس دعوت کرد و شخصی مقصر است که با دعوت مردم به بورس در بازار بی‌اعتمادی ایجاد کرد و به مسئولیت اخلاقی و اجتماعی خود عمل نکرد.

شهر بورس: جداسازی معاملات حقوقی‌های بازار از معاملات خرد در صورت وقوع چه تأثیری می‌تواند بر روند بازار داشته باشد؟

اگر حقوقی‌ها با توجه به خصوصیات صنعت معامله کنند تأثیر مثبتی بر بازار خواهد داشت ولی اگر اقدام به نوسان‌گیری کند مشکلی برطرف نخواهد شد. در حال حاضر زیرساخت‌های لازم برای این اقدام وجود دارد و در صورت جداسازی معاملات حقوقی‌های بزرگ از معاملات خرد می‌توان نتایج مثبتی دریافت کرد.

شهر بورس: و به عنوان سوال آخر، پیام بودجه 1400 به بازار سرمایه چیست؟

پیامی که بودجه به بازار سرمایه دارد این است که با توجه به واگذاری‌های دولتی و حرکت اقتصادها به سمت بازار سرمایه، تحرکات مثبتی خواهیم داشت و می‌توان انتظار رشد بازار سرمایه را در سال آینده داشت.