نقش ویژه ارزهای دیجیتال در عبور از تحریم‌ها/ چه زمانی بیت کوین بخریم؟

به گزارش شهر بورس، ارزهای دیجیتال اخیراً رشد قیمتی خیره کننده‌ای داشته و سروصدای زیادی به پا کردند که در این میان، بیت کوین بیش از سایر ارزهای دیجیتال در ایران مورد استقبال قرار گرفته است، اما آیا خرید و فروش بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال قانونی است؟ ارزهای دیجیتال چه اهدافی دارند و خرید یا استخراج آن‌ها چقدر صرفه اقتصادی دارد؟

مرتضی مختاری کارشناس حوزه بلاک‌چین و مدرس دانشگاه در گفت‌وگویی با شهر بورس، به تمامی سؤالات در خصوص ارزهای دیجیتال پاسخ داده که مشروح آن را در زیر می‌خوانید:

شهر بورس: آخرین وضعیت ارزهای دیجیتال در حال حاضر چگونه است؟

در بازار ارزهای دیجیتال، معمولاً در نزدیکی سال نو میلادی هیجانی بین سرمایه‌گذاران به وجود می‌آید. پیکِ قیمتی ارزهای دیجیتال در ژانویه معمولاً به سقف خود می‌رسد که امسال این اتفاق به شکل ویژه‌ای رخ داد که این رشد شارپی ارزهای دیجیتال چند دلیل داشت.

دلایل بنیادی و فاندامنتالی دلیل نخست این رشد قیمتی بود و دلیل دوم را نیز می‌توان پدیده «هاوینگ» دانست. نکته بعدی، شیوع بیماری کرونا است. قبول بیت کوین از سوی بانک‌های اروپایی و آمریکایی شمالی به‌عنوان وجه تضمین دیگر عامل افزایش قیمت ارزهای دیجیتال بود. آگاهی مردم دنیا و آشنایی آنها با بیت کوین را هم می‌توان جزو دیگر دلایل رشد قیمت آن دانست.

در حال حاضر، هیجان ژانویه به اتمام رسیده و اصلاح قیمت بیت کوین نیز انجام‌شده است. شاید اصلاح قیمت آن تا حدود 10 درصد دیگر نیز ادامه داشته باشد، اما در حالت کلی، پیش‌بینی می‌کنم بیت کوین در سال 2021 تا حوالی 100 هزار دلار هم رشد کند. من فردی را که در سال 2025 یک بیت کوین داشته باشد را جزو افراد ثروتمند می‌دانم.

شهر بورس: درباره پدیده هاوینگ بیشتر توضیح می‌دهید؟ 

پدیده هاوینگ به معنای نصف شدن پاداش ماینینگ ارزهای دیجیتال است که هر چهار سال یک‌بار اتفاق می‌افتد. در این شرایط، ماینرها دست از کار می‌کشند و تولید به حداقل می‌رسد. در این حالت، تقاضا افزایش‌یافته و قیمت‌ها کم‌کم بالا می‌رود. این اتفاق در این دوره از اردیبهشت‌ماه 99 آغاز شد. دنیا به سمت ارزهای دیجیتال می‌رود و حتی باشگاه‌های فوتبال نیز برای خود توکن تشکیل داده‌اند.

شهر بورس: آیا در آینده می‌توان بیت کوین را جایگزین طلا دانست؟

حجم بازار طلا 9 تریلیون دلار است؛ در حالی که حجم بازار بیت کوین 600 میلیارد دلار است و 13 برابر مانده که به طلا برسد.

در حال حاضر یک سیزدهم حجم بازار طلا فقط در بیت کوین است. زمانی که محبوبیت بیت کوین و طلا به یکدیگر برسند، این دو می‌توانند با یکدیگر برابری کنند. اگر این اتفاق رخ بدهد، قیمت بیت کوین حداقل یک میلیون دلار خواهد بود.

بیت کوین می‌تواند جای طلا را بگیرد، چون بیت کوین فیزیکی نیست و حجم مارکت‌اش اگر به 9 تریلیون دلار برسد، قیمت آن نیز یک میلیون دلار خواهد شد.

شهر بورس: اخیراً بازار سرمایه ایران یک رشد شارپی داشت، اما با ریزش آن افراد زیادی متضرر شدند. این نگرانی در حال حاضر در مورد بازار ارزهای دیجیتال نیز وجود دارد. توصیه‌تان به افرادی که می‌خواهند وارد این بازار شوند، چیست؟

در بازار ارزهای دیجیتال سه هدف کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت وجود دارد. در بلندمدت و با دید پنج ساله، افراد با هر قیمتی که ارز دیجیتال بخرند، برنده هستند، اما در کوتاه‌مدت خیر. در حوالی ماه مارس، امکان افزایش عرضه و افت قیمت ارزهای دیجیتال محتمل است، اما پس از هیجانات انتخابات آمریکا، هیجانات فروکش شده است.

بیت کوین رشد خیلی خوبی داشته و در حال حاضر ریسک بسیار بالایی متوجه خریدارانی است که با دید کوتاه‌مدت اقدام به خرید آن می‌کنند، اما ارزهای دیجیتال دیگری وجود دارد که می‌توانند 40 تا 50 برابر شوند. با این حال، بیت کوین نیز می‌تواند در بلندمدت اهداف بالایی داشته باشد.

شهر بورس: برای خیلی‌ها سؤالاتی درباره منع قانونی خرید و فروش ارزهای دیجیتال وجود دارد. آیا این کار در کشور ما ممنوع است؟

ارزهای دیجیتال، جرم انگاری نشده است و خرید و فروش آن‌ها از دو بُعدِ قانونی و شرعی قابل بررسی است. در بُعد قانونی، اگر دستگاه‌های استخراج، به‌صورت قانونی وارد کشور شده و برق تعرفه ماینر پرداخت شود، مشکلی وجود ندارد. همچنین افرادی هم که این شرایط را ندارند، می‌توانند با پرداخت مبلغی به‌عنوان جریمه، فعالیت خود را به طور قانونی دنبال کنند.

خرید و فروش هم منع قانونی ندارد؛ مگر اینکه شکایت شخص ثالث در میان باشد. پس نگه‌داری و خرید و فروش ارزهای دیجیتال هیچ منع قانونی ندارد. البته تراکنش‌های بسیار بالا در حساب بانکی می‌تواند مشکل به وجود بیاورد که آن نیز قابل حل است.

از بُعد شرعی نیز خرید، نگهداری و فروش ارزهای دیجیتال منعی ندارد.

شهر بورس: محدودیت‌هایی که برخی صرافی‌ها برای کاربران ایرانی در نظر گرفته تا چه میزان نگران‌کننده است؟

صرافی‌ها دزد نیستند و گاهاً اگر متوجه ایرانی بودن شما شوند، 48 ساعت مهلت می‌دهند که پول خود را از این بروکر خارج کنید، اما پول بلوکه نمی‌شود و اعلام می‌کند که از ارائه خدمات به اشخاص ایرانی معذور است.

تحریم‌ها برخی دردسرهایی را ایجاد می‌کند، اما در این مورد نیز مشکلی وجود ندارد و می‌توان از طریق صرافی‌هایی که با کاربران ایرانی مشکلی ندارند اقدام به خرید و فروش ارزهای دیجیتال کرد.

شهر بورس: فعالیت‌هایی که در حوزه استخراج ارزهای دیجیتال صورت می‌گیرد تا چه میزان صرفه اقتصادی دارد؟

در کشورهایی که هزینه انرژی در آنها پایین است، کار استخراج ارزهای دیجیتال رونق خاصی دارد. در کشور ما نیز ظرفیت وجود دارد، اما فعالیت ماینینگ (استخراج ارزهای دیجیتال) بسیار زیاد صورت می‌گیرد.

شهر بورس: ماین با برق خانگی چطور؟ آیا صرفه اقتصادی دارد؟

این کار را به چند دلیل توصیه نمی‌کنم. اولاً هزینه برق خانگی به‌صورت تصاعدی افزایش می‌یابد و از این نظر صرفه اقتصادی ندارد. دوماً صدای این دستگاه‌ها بسیار آزاردهنده است.

شهر بورس: در مورد آی سی او ها (ICO) چه توصیه‌ای دارید؟

من به این موضوع اعتقادی ندارم چون کلاه‌برداری‌های زیادی در آن انجام می‌شود. من 80 درصد آی سی او ها را موفق نمی‌دانم، مگر اینکه white paper (شناسنامه) آن را به‌طور کامل بخوانیم و پشتوانه آنها را بدانیم. در حالت کلی، آی سی او ها را مخصوصاً در ایران اصلاً موفق نمی‌دانم.

من داستانی واقعی در این خصوص شنیدم. در یکی از کشورها، زوجی که قصد ازدواج داشتند، برای تأمین هزینه‌های ازدواج اقدام به تشکیل یک آی سی او کردند که این آی سی او با استقبال خوبی همراه شد، در حالی که در پشت پرده هیچ اتفاق خاصی وجود نداشت. این زوج پس از به دست آوردن ثروتی هنگفت، رستوران‌های زنجیرهای در نقاط مختلف تأسیس کردند. آنها 70 درصد درآمدشان را به امور خیریه اختصاص دادند تا کلاه‌برداری که انجام داده بودند، برایشان دل‌چسب باشد.

شهر بورس: در شرایط تحریم، آیا ارزهای دیجیتال می‌تواند کمک کند که کشور ما تراکنش‌های مالی راحت‌تری با سراسر دنیا داشته باشند؟

فلسفه وجودی ارزهای دیجیتال، پرداخت است؛ یعنی می‌توان در کم‌ترین زمان بیشترین تراکنش را انجام داد. دور زدن تحریم‌ها بخشی از کاربردهای ارزهای دیجیتال است.

شهر بورس: در این شرایط، خرید دستگاه‌های ماینر را توصیه می‌کنید؟

خیر. بر اساس نظر شخصی، من هیچ اعتقاد و علاقه‌ای به تولید ندارم، چون مشکلات بسیار زیادی دارد. نوسانات برق و فرسودگی قطعات دستگاه از جمله این مشکلات است. توصیه من، سرمایه‌گذاری بلندمدت است.

شهر بورس: در پایان چه صحبتی با علاقه‌مندان این حوزه دارید؟

می‌خواهم مطلبی را بگویم که ممکن است کلیشه‌ای باشد، اما لازم می‌دانم که بار دیگر بر آن تأکید کنم. در ریزش اخیر بازار سرمایه، تنها دولت مقصر نبود و عدم آموزش و آگاهی نیز در آن تأثیر داشت.

درباره خرید و فروش ارزهای دیجیتال نیز مردم باید در ابتدا اصول اولیه آن را بدانند و با چالش‌هایش آشنا شوند. حتی باید نوسانات قیمت دلار را هم در نظر گرفت و سپس بر اساس آن به خرید ارزهای دیجیتال پرداخت.

‌گفت‌وگو از امیر ملک‎‌زاده