۲۶ نکته که درک آن پیش از سرمایه‌گذاری در بورس ضروری است

نکات سرمایه‌گذاری در بازار بورس

۱- افزایش قیمت با افزایش عرضه همراه است

با افزایش قیمت سهام، عرضه نیز افزایش پیدا خواهد کرد. یعنی افزایش عرضه در ادامه افزایش قیمت رخ خواهد داد. این امر به ویژه در محدوده‌های مقاومت، بیشتر به چشم می‌خورد.

۲- با کاهش قیمت، تقاضا زیاد می‌شود

زمانی که قیمت سهم کم می‌شود، هم‌زمان با این کاهش قیمت، شاهد افزایش میزان تقاضا هم هستیم. چنین مسئله‌ای در محدوده‌های حمایت، بیشتر اتفاق می‌افتد.

بیشتر بخوانید: رشد شارپی در بورس چیست؟ جهش قیمت سهام در بازه‌ای کوتاه

۳- به صنایع برتر اهمیت دهید

پیش از معامله در بازار بورس به چیدمان سبد سهام توجه ویژه‌ای داشته باشید. باید صنایع برتر را مد نظر قرار دهید و از میان آن‌ها به انتخاب سهم بپردازید. در این صورت می‌توانید انتظار سودآوری را داشته باشید. بر این اساس باید چهار الی پنج صنعت برتر را انتخاب کنید. سپس ۲۰ الی ۲۵ درصد سرمایه‌گذاری خود را از این صنایع انجام دهید. یعنی سهامی از هر کدام از این صنایع خریداری کنید. این یک اقدام مثبت در راستای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری است.

۴- صف خرید را رصد کنید

اگر چندین روز شاهد صف خرید در یک نماد بودید، باید حواستان به حجم بالای معاملات باشد. دقیقا در نقطه‌ای که صف خرید می‌ریزد و قیمت آخرین معامله در حال کم شدن است، زمان مناسبی برای فروش سهم است.

۵- چشم‌انداز صنایع را بررسی کنید

معامله در بازار بورس به همین چند مورد محدود نمی‌شود. باید صنعتی را انتخاب کنید که آینده درخشانی دارد. قرار نیست پیش‌گویی کنید. تنها کافی است به این مطلب توجه کنید که به کدام‌یک از صنایع در آینده بیشتر نیاز داریم. از سویی دیگر باید ببینید کدام صنایع کمتر قابل تکثیر هستند. باید دست روی سهامی بگذارید که قابل واردات نیستند. نباید کشورهایی که به لحاظ صنعتی از ما برتر هستند قادر به تولید بیشتر و ارزان‌تر و بهتر باشند. تمام این موارد می‌تواند چشم‌انداز صنعت موردنظر را مشخص کند.

۶- نزدیک مقاومت سهام نخرید

از نکات مهم دیگر که باید پیش از هرگونه معامله در بازار بورس به آن توجه کنید، این است که سهمی را که نزدیک مقاومت قرار دارد، نخرید. اما هر زمان که این مقاومت شکسته شد و قیمت در بالای سطح مقاومت تثبیت شد، می‌توانید به سهم ورود کنید. فراموش نکنید حد ضرر را روی مقاومت شکسته‌شده (که اکنون به حمایت تبدیل شده است) قرار دهید.

۷- شرکتی را انتخاب کنید که بیشترین بازدهی را دارد

زمانی که چهار یا پنج صنعت برتر را انتخاب کردید، نوبت به اقدام دیگری می‌رسد. باید در هر یک از این صنایع، شرکتی را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنید که میانگین بازدهی بیشتری در مقایسه با بقیه شرکت‌ها دارد.

۸- با شکست حمایت مهم، سهم را بفروشید

وقتی دیدید که سهمی رو به نزول است و این افت ادامه‌دار به نظر می‌رسد، منتظر برگشت قیمت سهم نباشید. آن‌چه که باید در چنین مواقعی مد نظر قرار دهید، در نظر گرفتن محدوده حمایت سهم است. اگر سهم به زیر محدوده حمایت مهم رسید، بدون معطلی آن را بفروشید. در این‌جا منظور از حمایت مهم چیزی حدود ۱۰ درصد کمتر از قیمت خرید است.

بیشتر بخوانید: درسی که باید از بورس ونزوئلا گرفت

متاسفانه بارها دیده شده که بسیاری از افراد در چنین شرایطی به جای این‌که رفتاری منطقی از خود نشان دهند، دنبال اخبار مثبت می‌گردند. این افراد می‌خواهند خود را دل‌گرم کنند. اما این قبیل کارها در خرید و فروش سهام در بازار بورس و معامله‌گری جایی ندارد. هرچقدر هم امیدوار باشید، این امید کمکی به برگشت روند سهم در حال سقوط نخواهد کرد. در یک کلام روند سهم هیچ کاری به امیدواری شما ندارد!

۹- سهامی با نقدشوندگی بالا انتخاب کنید

اگر بخواهیم یک توصیه مهم دیگر را پیش از معامله در بازار بورس بیان کنیم، باید بگوییم که سهمی را انتخاب کنید که حجم معاملات روزانه آن زیاد است. یعنی در آن سهم هم فروشندگان و هم خریداران زیادی وجود داشته باشد. چنین سهمی نقدشوندگی بالایی دارد. افزون بر این مورد، فاکتورهای دیگری نظیر تعداد سهام معامله‌شده، حجم معاملات شرکت، دفعات معامله، تعداد خریدار و فروشنده و هم‌چنین سوابق باز بودن نماد نیز از اهمیت زیادی برخوردارند.

مثلا به این امر توجه کنید که اگر سهمی را انتخاب کنید که نقدشوندگی پایینی داشته باشد، هنگام فروش آن به مشکل برمی‌خورید. حتی گاهی ممکن است سهم مذکور چیزی حدود شش ماه بسته باشد.

۱۰- شناوری سهام باید معقول باشد

سهام شناور آزاد را نباید فراموش کنید. باید سهمی را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنید که شناوری آن بالای ۱۰ الی ۱۵ درصد باشد. البته گمان نکنید که شناوری بسیار بالا یک فاکتور مثبت است. بهتر آن است که سهم دو یا سه سهام‌دار عمده داشته باشد. سهمی که سهام‌دار عمده ندارد مانند تحصیل‌کرده‌ای است که جامعه از آن حمایت نمی‌کند. نهایتا این فرد در گرفتن قراردادها هم موفق عمل نخواهد کرد.

۱۱- از سود خود مراقبت کنید

پیش از معامله در بازار بورس به این نکته توجه کنید که کاهش سود هم خود نوعی ضرر است. وقتی سهم رشد کند، باید حد ضرر را بالاتر ببرید. مثلا اگر سهمی  را در قیمت ۵۰۰ تومان خریداری کرده‌اید و اکنون به ۶۰۰ تومان رسیده است، باید حد ضرر را بالا ببرید. ممکن است قبلا حد ضرر شما روی ۴۵۰ تومان بوده باشد و اکنون باید آن را به ۵۵۰ تومان تغییر دهید.

۱۲- همه سودهای بازار را نمی‌توان به دست آورد

اما یکی دیگر از نکات سرمایه‌گذاری در بورس باید پیش از معامله در بازار بورس آن را مدنظر قرار داد به یک حقیقت آشکار اشاره دارد. هیچ معامله‌گری قادر به کسب تمام سودهای بازار بورس نیست. پس اگر سهمی را یافتید که هم‌چنان در حال رشد است حسرت نخورید که چرا شما آن سهم را در سبد خود ندارید. یعنی چنان‌چه سهم بیش از ۱۰۰ درصد رشد کرده باشد، به فکر ورود به‌ آن نیفتید. از قدم گذاشتن در این باتلاق‌ها پرهیز کنید. سودهای مطمئن دیگری در انتظار شما هستند.

۱۳- بیش از حد ریسک نکنید

اشتباه نکنید. اگر گفتیم وارد برخی سهم‌ها نشوید، منظورمان این نیست که این سهم‌ها حتما روندی نزولی خواهند داشت. هیچ‌ فردی قادر به آن نیست که بفهمد قیمت سهام تا چند روز دیگر صعودی خواهد بود. بحثی که در این‌جا وجود دارد این است که ورود به چنین سهامی ریسک بالایی را در پی دارد.

۱۴- به سود نقدی و سوابق عملکرد شرکت توجه کنید

هر شرکتی که سود نقدی بیشتری را پیشنهاد دهد برای سرمایه‌گذاری بهتر است. این هم یکی دیگر از نکات مهم پیش از سرمایه‌گذاری در بازار بورس است. پس سعی کنید سهامی را انتخاب کنید که پیشنهاد پرداخت سود نقدی آن بالاتر از ۸۰ درصد باشد. البته در این میان ممکن است که شرکتی با ارائه پیشنهاد ۱۰۰ درصدی تقسیم سود نقدی، سهام‌داران را ترغیب کند. به این فکر کنید که ممکن است این شرکت در مجمع بورسی به وعده‌های خود عمل نکند. به همین دلیل است که توصیه می‌شود به عملکرد سهم در دوره‌های گذشته توجه کنید.

۱۵- شرکت‌های کم‌سرمایه، گزینه‌های بهتر سرمایه‌گذاری

با توجه به آن‌که موقعیت و شکل بازار بورس در کشور ما متفاوت است و هم‌چنین دامنه نوسان و حجم مبنا نیز تفاوت‌هایی دارد، شرکت‌هایی که با سرمایه کمتری وارد بازار می‌شوند، برای سرمایه‌گذاری مناسب‌تر هستند. البته ریسک این شرکت‌ها بیشتر است.

۱۶- از اخبار سیاسی و اقتصادی آگاه باشید

یکی دیگر از نکات مهم قبل از سرمایه‌گذاری در بازار بورس این است که باید به اخبار سیاسی و اقتصادی داخلی و خارجی توجه کنید. شاید فکر کنید گوش دادن به اخبار و یا مطالعه روزنامه‌های اقتصادی وقت‌گیر است؛ اما این مسائل به شما کمک می‌کند تا روند بازار را بهتر پیش‌بینی کنید. به همین ترتیب قادر خواهید بود برخی صنایع را مورد توجه قرار دهید.

۱۷- از گزارش عملکرد شرکت‌ها غافل نشوید

در زمان سرمایه‌گذاری در بورس بهتر است بدانید که باید گزارش عملکرد شرکت‌ها را مطالعه کنید. شرکت‌ها موظف هستند که گزارش عملکرد خود را به موقع و در دوره‌های سه، شش، ۹ و ۱۲ ماهه ارائه کنند. به سراغ سهمی بروید که در گزارش خود پیش‌بینی سودش را محقق کرده باشد.

۱۸– در هر صورت بازگشت به میانگین اتفاق می‌افتد

بازار بورس در شرایط خوش‌بینی یا بدبینی، نهایتا در بلندمدت به سطح ارزش واقعی خود و اعتدال می‌رسد. تئوری بازگشت به میانگین بیانگر آن است که در اکثر مواقع، وقتی بازار از میانگین فاصله می‌گیرد یعنی اوج گرفته یا افت می‌کند، دوباره به سمت میانگین خود بازمی‌گردد و در نتیجه در طولانی‌مدت نزدیک به یک خط نوسان دارد. هر بازاری از جمله بازار بورس چنین شرایطی را تجربه می‌کند.

۱۹- بازار همیشه قبل از رشد غیرمتعارف اصلاح می‌شود

هر لحظه امکان دارد که بازار بورس و سهام بیش از حد رشد کند و سپس با اصلاح نامتعارف روبه‌رو شود. به خاطر داشته باشید که هنگامی اصلاح قیمت اتفاق می‌افتد که ارزش سهام از نقطه اوج، بیشتر از ۱۰ درصد و کمتر از ۲۰ درصد کاهش پیدا کند. در نتیجه اصلاح بیش از حد، به معنی کاهش بیش از این اعداد است.

زمانی که بازار ریزش دارد، فرصت مناسبی برای خرید سهام توسط سرمایه گذاران است ولی این را به یاد داشته باشید که ممکن است قیمت چه در جهت منفی و چه در جهت مثبت بیش از اندازه اصلاح شود.

۲۰- بازار به طور دائم رشد بیش از اندازه ندارد

گاهی حتی پردرآمدترین سرمایه‌گذاران بورس هم فکر می‌کنند، زمانی که همه چیز به نفع آن‌ها در رشد است، برای به دست آوردن سود محدودیت وجود ندارد. اما حقیقت این است که این سخن درست نیست و در حوزه اقتصاد هیچ چیز دائمی نیست.

اگر بازار شرایط قرمز را بگذراند و شما منتظر فرصت مناسب برای خرید سهام باشید و یا بازار در حال رشد باشد و شما قصد فروش و به دست آوردن سود داشته باشید، فرقی نمی‌کند و باید بدانید که این روند دائمی نیست.

۲۱- زمان مناسب برای ورود و خروج از هر سهام را تعیین کنید

در ادامه نکات مهم در سرمایه‌گذاری در بازار بورس باید به یاد داشت که سهامی که قیمت آن به سرعت رشد می‌کند، معمولا اصلاح قیمت زیادی هم خواهد داشت. این امر سبب می‌شود که سرمایه‌داران قادر نباشند با خیال آسوده برای اقدام بعد خود تصمیم بگیرند.

نکته مهم این است که وقتی بازار بیش از حد رشد می‌کند، برای پیشگیری از تصمیمات هیجانی و عجولانه، دیگر خرید و فروش نکنید. با مشخص کردن زمان ورود به یک سهم و خروج از آن، سرمایه‌گذار کمتر ضرر می‌کند و یا سود کسب شده از این سرمایه‌گذاری از بین نمی‌رود.

۲۲- در اوج نخرید، در کف نفروشید

افراد فعال در بورس معمولا به آخرین اخبار یا گفته‌های دیگران اعتماد می‌کنند. باید بدانیم که وقتی اخبار و گزارشی از روند قیمت یک سهم منتشر می‌شود، حرکت آن سهام متوقف شده و در حال بازگشت به میانگین است. بنابراین این اعتمادهای اشتباه باعث می‌شود که فردی سهامی را در اوج بخرد یا در کف بفروشد. ضمن اینکه تصمیم برای خروج از یک سهام، از ورود به آن دشوارتر است. یکی از نکات مهم در سرمایه‌گذاری این است که سعی کنید در تفکر خود استقلال داشته باشید تا بتوانید به درستی در بازار بورس عمل کنید.

۲۳- ترس و طمع، دو دشمن سرمایه‌گذاران در بازار بورس

به یقین باید گفت که احساسات انسانی چون ترس و طمع و عجول بودن بدترین دشمن در سرمایه‌گذاری درست هستند. رویکرد و عملکرد منظم در بازار ویژگی است که بیشترین سود را برای شما به ارمغان می آورد، حال چه برای بلندمدت سرمایه‌گذاری کنید و چه به صورت روزانه معامله داشته باشید.

برای هر خرید و فروش باید با برنامه‌ریزی اقدام کنید و بدانید که زمان صعود و نزول بازار چه موقع است.

همان گونه که گفتیم، تصمیم‌گیری در زمان خروج از یک سهم به مراتب سخت‌تر از ورود به سهام یک شرکت است. شاید در تئوری‌ها و برآوردهای خود از بازار و کسب سود و زیان آن درست عمل کنید؛ اما وقتی زمان عمل می‌رسد، ترس و طمع مانع تصمیم‌گیری درست شما بشود و برای شما عملکرد اشتباهی را رقم بزند.

اگر به تازگی وارد بازار بورس شده‌اید یا سال‌ها است که به صورت حرفه‌ای بازار را دنبال می‌کنید، باز هم امکان دارد که تحت تاثیر نوسان‌های بازار و اخبار و هیجانات آن قرار بگیرید.

۲۴- به مراحل بازار خرسی توجه کنید

اشخاصی که بازار را تحلیل می‌کنند، الگوهای رایجی را در عملکردهای بارز گاوی و خرسی ارائه می‌دهند. در الگویی که برای بازار خرسی وجود دارد، بیان می‌شود که فروش زیاد سهام به پایین آمدن قیمت منجر می‌شود. همچنین در این بازار قیمت‌ها حدود ۲۰ درصد یا گاهی بیشتر ارزش خود را از دست می‌دهند. در بیشتر مواقع، بازار خرسی به دلیل کارکرد ضعیف اقتصادی پدید می‌آید و همه شاخص‌ها را شامل می‌گردد.

در این بازار معمولا ارزش سهام موقتا افزایش می‌یابد و قبل از اصلاح قیمت و کاهش قیمت، باعث جلب توجه سرمایه‌گذاران می‌شود. این افزایش قیمت‌های کاذب باعث خوش‌بینی و حدس و گمان‌های اشتباه نسبت به آینده بازار می‌شود که خیلی زود متوقف خواهد شد. در چنین شرایطی که برخی سرمایه‌داران در اوج سهام را خریداری کرده‌اند، با کاهش قیمت روبه‌رو می‌شوند و ضرر می‌کنند. در پایانِ بازار خرسی، بازار به شدت تضعیف می‌شود، به طوری که رکود بر بازار حاکم می‌شود.

۲۵- از نظرها و پیش‌بینی‌های افراد متخصص بهره ببرید

زمانی که شخصی قصد خرید یک سهم را دارد و خریدار دیگری برای آن سهم وجود ندارد؛ به این معنی است که در چنین شرایطی ارزش سهام پایین می‌آید. این امر برای فروش هم صدق می‌کند. در نتیجه وقتی یک کارشناس بازار در تحلیل‌ها و پیش‌بینی‌های خود به خرید یا فروش یک سهم توصیه می‌کند، دقت داشته باشید که همه به این سخنان توجه می‌کنند؛ به طوری که خرید و فروش سهام اشباع می‌شود و شرایط دیگری اتفاق می‌افتد.

۲۶- بازار گاوی بهتر از بازار خرسی است

به بازاری که در آن قیمت‌ها روند افزایشی دارند، بازار گاوی می‌گویند و این بازار برای افراد فعال در بورس جذاب است. مشخص است که در این روند، افزایش ارزش سهام و کسب سود باعث خوشحالی همه می‌شود.

در این بین برخی اقدام به فروش قرضی سهام می‌کنند. سرمایه‌گذارانی که این کار را می‌کنند، با امید به کم شدن قیمت، سهامی را که قرض گرفته‌اند، به فروش می‌رساند. در عوض تعهد می‌دهند که اصل و بهره سهم را به شخص قرض‌دهنده سهام بدهند. در حقیقت سهمی که متعلق به آن‌ها نیست را به صورت قرضی گران‌تر می‌فروشند و سپس با خرید ارزان‌تر همان سهم، به شخص صاحب قرض بازمی‌گردانند. اینگونه می‌توان از افت قیمت نیز سود کرد.

جمع‌بندی

در این مقاله نکات مهمی را بیان کردیم که پیش از سرمایه‌گذاری در بازار بورس باید به آن‌ها توجه ویژه‌ای داشت. توجه به این توصیه‌ها و تمرین آن‌ها نتیجه بهتری را در سرمایه‌گذاری به دنبال خواهد داشت. هوشیار بودن در بزنگاه‌های بازار سرمایه، حفظ سود، آگاهی از عملکرد شرکت‌ها و اخبار سیاسی و اقتصادی و توجه به تنوع مناسب سبد سهام از جمله مواردی هستند که درباره آن‌ها صحبت کردیم.

اما اگر زمان کافی را برای یادگیری مفاهیم بورسی ندارید، یا به ابزارهای تحلیلی دسترسی ندارید جای نگرانی وجود ندارد. چرا که روش‌هایی برای سرمایه ‌گذاری در بورس وجود دارند که غیرمستقیم هستند. به این ترتیب می‌توانید از طریق شرکت‌های سبدگردان وارد بازار بورس شوید. فقط دقت کنید که شرکت‌ مذکور از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار مجوز رسمی دریافت کرده باشد. سپس با خیال راحت مدیریت سبد سهام خود را به کارشناسان مجرب بازار سرمایه بسپارید.

منبع: اخبار بورس