به گزارش شهر بورس، سالیان طولانی است که طلا یکی از معتبرترین و مهمترین ابزارها برای نشان دادن و حفظ ثروت بوده است. این موضوع حتی با گذشت زمان تغییر چندانی نکرده است و طلا به عنوان یک سرمایه‌گذاری مناسب برای حفظ ارزش پول در زمان تورم به شمار می‌رود. با این حال، هم با پیشرفت سطح زندگی و گسترش فضای مجازی و هم با توجه به مشکلاتی که خرید طلای فیزیکی دارد، روش‌های جدیدی برای سرمایه‌گذاری در طلا به وجود بیایند. یکی از این روش‌ها، صندوق طلا است.

صندوق طلا چیست؟

صندوق طلا راهی مطمئن برای سرمایه‌گذاری آنلاین در طلا است. در این روش، شرکت‌های معتبر پس از گرفتن تمام مجوزها و نظارت لازم از نهادهای رسمی، اقدام به جمع‌آوری سرمایه می‌کنند و مبالغ جمع شده را به خرید طلا و در برخی موارد اندکی نقره اختصاص می‌دهند. طلا و سکه خریداری شده از سوی این صندوق‎ها در انبارهای بورس کالا نگهداری می‌شود و خرید و فروش این طلا از سوی نهادهای رسمی تحت نظر قرار دارد. به همین دلیل هم صندوق طلای بورسی راهی امن برای سرمایه‌گذاری در طلا به حساب می‌آید.

ترکیب دارایی صندوق طلا چیست؟

ترکیب دارایی صندوق طلا به طور کلی از چهار دارایی تشکیل شده است:

• گواهی سکه: یکی از دارایی‌های صندوق‌های طلا گواهی سکه بورسی است. این گواهی‌ها از سال 1394 در بازار سرمایه معرفی شدند. گواهی‌های تمام سکه طرح جدید در دسته‌های مختلف بانک‌های آینده، سامان، ملت، صادرات و رفاه وجود دارند.
• شمش طلا: دارایی دیگری که صندوق‌های طلا می‌توانند داشته باشند، گواهی شمش طلا است. این شمش 995 یا به اصطلاح 24 عیار است و در بورس کالا خرید و فروش می‌شوند.
• نقره: صندوق‌های طلا علاوه بر این فلز زرد می‌توانند تا حداکثر 5 درصد از دارایی خود را به خرید گواهی سپرده کالایی نقره اختصاص دهند. قراردادهای این گواهی سپرده در بورس کالا معامله می‌شود و هر قرارداد معادل یک گرم نقره استاندارد یا یک هزارم یک شمش یک کیلوگرمی نقره با عیار 999.9 است.
• سایر دارایی‌ها: صندوق‌های طلا می‌توانند برخی دیگر از دارایی‌ها را نیز علاوه بر موارد بالا داشته باشند. از جمله این دارایی‌ها می‌توان به وجه نقد، سپرده بانکی، اوراق درآمد ثابت و برخی موارد مانند اوراق تسهیلات مسکن دیگر اشاره کرد.

مزایای سرمایه‌گذاری در صندوق طلا چیست؟

سرمایه‌گذاری در صندوق طلا چندین مزیت دارد و به همین دلیل هم هست که در سال‌های اخیر مورد استقبال علاقمندان به سرمایه‌گذاری در طلا قرار گرفته است. این مزایا موجب شده‌اند که صندوق طلا برای بسیاری از افراد به جایگزینی برای خرید و سرمایه‌گذاری در طلا تبدیل شود. این مزایا عبارتند از:

• امنیت و ایمنی حداکثری : سرمایه‌گذاری در صندوق‌های طلا ایمنی و امنیت بالایی دارد. علت این موضوع آن است که با خرید واحدهای صندوق‌ طلا سرمایه شما نه قابلیت سرقت دارد و نه امکان جعلی بودن دارد. علاوه بر این، داشتن مجوزهای لازم از سوی نهادهای رسمی کشور، امکان رصد لحظه‌ای دارایی، گزارش‌های ماهانه رسمی و پشتوانه داشتن طلای این صندوق‌ها، امنیت و ایمنی سرمایه‌گذاری در آنها را حداکثر می‌کند.
• امکان سرمایه‌گذاری با پول کم : یکی از مشکلات افراد در خرید طلا این است که پولشان به خرید آن نمی‌رسد. با بالا رفتن قیمت طلا در یک سال اخیر، خرید این فلز ارزشمند حتی در قطعات کوچک برای بسیاری از خانوارها دشوار شده است. این در حالی است که صندوق‌های طلا با تقسیم دارایی‌های خود به واحدهای کوچک، امکان سرمایه‌گذاری با پول کم ( از 500 هزار تومان به بالا) را برای افراد فراهم می‌کنند.
• بدون اجرت و مالیات: یکی دیگر از مزایای صندوق طلا این است که سرمایه‌گذاری در آن سرمایه شما را مشابه با رشد قیمت طلا بالا می‌برد در عین حال که برای خرید آن نیازی به پرداخت اجرت سنگین، مالیات بر ارزش افزوده و موارد مشابه ندارید. همین موضوع خرید صندوق طلا را مقرون به صرفه می‌کند.
• نقدشوندگی بالا: گاهی اوقات به خصوص زمانی که قیمت طلا در بازار افت می‌کند، نقدشوندگی طلای فیزیکی پایین می‌آید. این در حالی است که با خرید صندوق‌های طلا شما همیشه نقدشوندگی بالایی دارید و علاوه بر این که در زمان معاملات به راحتی می‌توانید طلای خود را به فروش برسانید، ظرف یک روز کاری نیز سرمایه شما در حسابتان خواهد بود.
• سرمایه‌گذاری همزمان در شمش و سکه: یکی از نکاتی که در مورد سرمایه‌گذاری در طلا اهمیت دارد، توجه به حباب است. این حباب معمولا وقتی قیمت دلار بالا می‌رود، در سکه نمود پیدا می‌کند و حباب آن بسیار بالا می‌رود. این در حالی است که صندوق‌های طلا امکان سرمایه‌گذاری همزمان در شمش و سکه را ممکن می‌سازند و به همین دلیل حباب ذاتی کمتری دارند. حباب اسمی صندوق‌های طلا هم به دلیل فعالیت بازارگردان معمولا پایین و در مواردی حتی نزدیک به صفر است.

 معایب سرمایه‌گذاری در صندوق طلا چیست؟

صندوق‌های سرمایه‌گذاری در طلا، در کنار مزایای زیاد خود معایبی هم دارند. این معایب عبارتند از:

عدم دریافت طلای فیزیکی: صندوق‌های طلا به دلیل ماهیتی که دارند، امکان ارائه طلای فیزیکی به افراد ندارند. این موضوع البته به ایمنی و نقدشوندگی بالای سرمایه شما کمک می‌کند اما اگر کسی مایل به دریافت فیزیکی طلا باشد، این امکان را با خرید صندوق طلا نخواهد داشت.

بسته بودن در روزهای پنجشنبه: صندوق طلا در مقایسه با طلای فیزیکی در روزها و ساعات محدودتری معامله می‌شود. پیش از این ساعات معامله صندوق‌های طلا از 12 تا 15 روزهای شنبه تا چهارشنبه بود اما در حال حاضر به ساعات 12 تا 18 روزهای فوق رسیده است. بنابراین روزهای پنجشنبه این صندوق‌ها معامله نمی‌شوند و پیش یا پس از ساعات فوق نیز امکان معامله ندارند.

سرمایه‌گذاری در صندوق طلا مناسب چه کسانی است؟

سرمایه‌گذاری در صندوق طلا برای تمام کسانی که به طلا به عنوان یک گزینه برای سرمایه‌گذاری و حفظ ارزش پول فکر می‌کنند، مناسب است. خرید این صندوق‌ها در بلندمدت گزینه خوبی برای حفظ ارزش پول محسوب می‌شود و بازدهی بهتری نسبت به دلار داشته است، به همین دلیل هم برای سرمایه‌گذارانی که چنین دیدگاهی دارند، خوب است.

چطور صندوق طلا بخریم؟

برای خرید صندوق طلا چند مرحله را باید طی کنیم. پیش از همه چیز، باید به سامانه سجام مراجعه کنیم و با احراز هویت کد بورسی دریافت کنیم. پس از دریافت کد بورسی و ثبت‌نام در یکی از کارگزاری‌های کشور، می‌توانیم نسبت به خرید و فروش صندوق‌های طلا اقدام کنیم. برای این موضوع کارهای زیر را انجام می‌دهیم:

مطالعه بیشتر: صندوق طلا بخریم یا طلای آب شده؟

ابتدا وارد پنل کارگزاری خود می‌شویم:

سپس در قسمت جستجو، نام صندوق طلای مورد نظرمان را وارد و روی آن کلیک می‌کنیم. به عنوان مثال در اینجا صندوق گوهر انتخاب شده است.

اطلاعات مربوط به صندوق به شکل زیر نمایش داده می‌شود:

پس از باز شدن اطلاعات صندوق، در زمان باز بودن بازار میزان حجم تقاضا و قیمت خود را وارد و روی دکمه خرید کلیک می‌کنیم. برای فروش تنها کافی است که گزینه فروش انتخاب شود و بقیه مراحل شبیه خرید است.

در صورت انجام شدن معامله، دارایی به سبد شما اضافه می‌شود. لازم به ذکر است که اگر قدرت خرید شما کافی نباشد، ابتدا باید موجودی خود در کارگزاری را افزایش دهید و سپس اقدام به انتخاب صندوق طلای مورد نظر کنید.

صندوق طلا بخریم یا سکه یا طلای فیزیکی؟

خرید طلا می‌تواند انواع مختلفی داشته باشد: صندوق طلا، سکه یا طلای فیزیکی. هر کدام از این موارد مزایای خاص خود را دارند. صندوق‌های طلا نسبت به طلا و سکه برای سرمایه‌گذاری مناسب‌ترند اما طلای فیزیکی برای مقاصد زینتی هم استفاده می‌شود. مزیت مهم صندوق طلا، نداشتن اجرت و مالیات است. اگر بخواهید با خرید طلای فیزیکی به شما اجرت تعلق نگیرد، باید طلای دست دوم یا آب شده بخرید که با مساله اعتماد کردن همراه است. در مورد سکه نیز باید به حباب توجه کرد. انواع سکه، به خصوص سکه‌های کوچک‌تر هنگام رشد قیمت دلار در بازار آزاد با افزایش تقاضا روبرو می‌شوند و حباب زیادی می‌گیرند. به همین دلیل هم گاهی برای سرمایه‌گذاری مناسب نیستند. این در حالی است که صندوق‌های طلا سبد دارایی خود رو به نحوی مدیریت می‌کنند که حباب کمی داشته باشند یا اصلا حباب نگیرند.

چطور بهترین صندوق طلا را انتخاب کنیم؟

برای انتخاب بهترین صندوق طلا خوب است به چند معیار توجه کنیم. برخی از این دلایل کم‌اهمیت‌تر هستند و برخی اهمیت بیشتری دارند. به عنوان مثال، بازدهی در انتخاب یک صندوق طلا اهمیت زیادی دارد اما معیارهای دیگری نیز مانند حباب صندوق طلا در میان‌مدت و بلندمدت و میزان نوسان قیمت به عنوان سنجه‌ای از ریسک مطرح هستند. علاوه بر این، باید به ارزش معاملات و حجم معاملات صندوق طلا و سهم آن از ارزش کل دارایی صندوق توجه کرد چرا که نشانه‌ای از نقدشوندگی آن صندوق است. در نهایت، می‌توان به میزان ارزش کل دارایی صندوق، طول عمر صندوق و ترکیب دارایی آن به عنوان معیارهای کم‌اهمیت‌تری برای انتخاب صندوق طلا اشاره کرد.

لیست پربازده‌ترین صندوق‌های طلا در سال 1404 در بورس ایران

در حال حاضر 21 صندوق طلا در ایران فعال هستند. هشت مورد از این صندوق‌ها در یک سال اخیر تاسیس شده‌اند که نشان‌دهنده محبوبیت یک سال اخیر طلا و دارایی‌های مبتنی بر آن در یک سال گذشته است. به دلیل افت قیمت طلا نسبت به ابتدای سال، صندوق‌های طلا در سال 1404 با افت ارزش روبرو شده‌اند. بهترین بازدهی صندوق‌های طلا از ابتدای سال مربوط به صندوق‌های زروان، گنج، جواهر، آلتون، لیان، زمرد، نفیس، ناب، گوهر، مفید و قیراط.