به گزارش شهر بورس، در طی سال‌های اخیر، بازار خودرو در ایران تحت تأثیر شدید نوسانات اقتصادی و تورم قرار گرفته است. با شروع تحریم‌ها از سال ۱۳۹۷، بازار خودرو دچار تغییرات عمده‌ای شد که باعث افزایش تقاضای کاذب در کنار تقاضای واقعی شد. این وضعیت به دلیل عدم اصلاح قیمت‌ها و فاصله زیاد بین قیمت کارخانه و بازار، تقویت شد. به گفته کارشناسان، سیاست‌های نادرست قیمت‌گذاری و راه‌اندازی لاتاری خودرو، واسطه‌گری و دلالی در بازار خودرو را افزایش داد و مصرف‌کنندگان واقعی را از دسترسی به خودرو محروم کرد. در این میان، واسطه‌گران با خرید خودرو از کارخانه و فروش آن با قیمت‌های بالا در بازار، سودهای کلانی کسب کرده‌اند.
در طی سال‌های اخیر، به دلیل خطاهای سیاستگذاری، سرمایه‌های سرگردان بسیاری به بازار خودرو وارد شده‌اند. با این حال، به نظر می‌رسد که این خطاها با توجه به رویکردهای ثابت و عدم تغییر در صنعت خودرو همچنان ادامه خواهد داشت. به همین دلیل، تقاضای واقعی خودرو در این بازار همچنان مشخص نیست و ارقام مختلفی برای آن ارائه می‌شود. برخی کارشناسان معتقدند که تقاضای واقعی حدود یک میلیون دستگاه است، در حالی که دیگران این عدد را حدود ۸۰۰ هزار دستگاه می‌دانند.
در سال گذشته، خودروسازان یک میلیون و ۱۳۶ هزار خودرو به بازار عرضه کردند، اما این بازار همچنان با کمبود خودرو مواجه بود. این نشان می‌دهد که تقاضای کاذب، میزان تقاضای واقعی را نمی‌تواند مشخص کند. در حالی که در سال ۱۳۹۶، خودروسازان یک میلیون و ۵۰۰ هزار خودرو به بازار عرضه کردند و به دلیل کمبود تقاضا مجبور به استفاده از روش‌های مختلف برای ترغیب خریداران به خرید خودرو شدند. این مسئله نشان می‌دهد که تقاضای واقعی خودرو بیشتر از یک میلیون دستگاه نیست و حتی ممکن است کمتر از آن باشد.
تقاضای کاذب و واقعی در بازار خودرو
منشأ تقاضای کاذب خودرو به سال ۱۳۹۷ برمی‌گردد؛ سالی که تولید خودرو از یک میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه به ۹۰۰ هزار دستگاه کاهش یافت. این کاهش تولید و عرضه، تقاضا در بازار را افزایش داد و باعث شد خرید خودرو از کارخانه و فروش آن در بازار با قیمت‌های بالاتر سودآور شود. از آن زمان، سرمایه‌های سرگردان زیادی به این بازار وارد شده‌اند. با وجود بهبود روند تولید از سال ۱۳۹۷ تا کنون، دلالان همچنان به دنبال کسب سودهای کلان از بازار خودرو هستند.
پیش‌بینی تقاضای واقعی خودرو تا سال ۱۴۰۸
یک گزارش پژوهشی از یک پژوهشکده خودرو نشان می‌دهد که تقاضای واقعی خودرو تا سال ۱۴۰۸ به شرط اصلاح قیمت‌ها به چه میزان خواهد رسید. این گزارش سه سناریو را برای میزان تقاضای واقعی تعریف می‌کند: بهبود شرایط اقتصادی، تداوم شرایط فعلی و بدتر شدن شرایط.
در سناریوی بهبود شرایط، با افزایش رشد اقتصادی و بهبود قدرت خرید مردم، تقاضای خودرو می‌تواند از یک میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه در سال ۱۴۰۳ به یک میلیون و ۴۵۰ هزار دستگاه در سال ۱۴۰۸ برسد. اما اگر شرایط فعلی ادامه یابد، تقاضای خودرو از یک میلیون و ۲۵ هزار دستگاه در سال ۱۴۰۳ به ۸۵۰ هزار دستگاه در سال ۱۴۰۸ کاهش خواهد یافت. در بدترین سناریو، با بدتر شدن شرایط اقتصادی و افزایش تورم، تقاضای خودرو از ۹۰۰ هزار دستگاه در سال جاری به ۶۰۰ هزار دستگاه در سال ۱۴۰۸ خواهد رسید.
بدین ترتیب، آینده تقاضای خودرو در ایران به شدت وابسته به شرایط اقتصادی و سیاست‌های دولت در صنعت خودرو خواهد بود.
منبع: اقتصادنیوز
