پرایس اکشن چیست؟ تحلیل سهام در غیاب اندیکاتورها

معامله‌گری در بازارهای مالی تکنیک‌های گوناگونی دارد که هر معامله‌گر می‌تواند با توجه به استراتژی معاملاتی خود از آن‌ها استفاده کند. یکی از این تکنیک‌ها پرایس اکشن (Price Action) نام دارد. پرایس اکشن تکنیکی است که مبنای آن توجه به حرکات واقعی قیمت است. یعنی معامله‌گر بر اساس حرکت قیمت در خصوص معاملات خود تصمیم می‌گیرد. همین جمله توضیح مختصری است که بیان می‌کند پرایس اکشن چیست. معامله‌گرهای بسیاری با آموزش پرایس اکشن و یادگیری الگوهای آن توانسته‌اند در بازار سرمایه به موفقیت دست پیدا کنند.

بسیاری از تریدرها از اندیکاتورها برای تحلیل سهام استفاده می‌کنند. معمولا اندیکاتورها از قیمت فعلی بازار عقب‌تر هستند. در حقیقت باید گفت اندیکاتورها اطلاعات گذشته قیمت را تحلیل می‌کنند. اندیکاتورها کمک می‌کنند تا معامله‌گر بتواند حرکات آینده بازار را حدس بزند. اما روش‌هایی مانند پرایس اکشن، می‌تواند بر اساس اطلاعات گذشته، در تشخیص حرکات آینده سهم به معامله‌گر کمک کنند. در ادامه به زبان ساده و به طور دقیق‌تر به روش پرایس اکشن را بررسی می‌کنیم.

پرایس اکشن چیست؟

برای این‌که آموزش پرایس اکشن را شروع کنیم، ابتدا لازم است متوجه شویم که اصلا پرایس اکشن چیست. پرایس اکشن یک شیوه تحلیل است که معامله‌گر می‌کوشد به کمک آن و بر اساس الگوهای قیمتی موجود، یک الگوی معنادار را کشف کند. پرایس اکشن به معامله‌گرها کمک می‌کند که از بازار جلوتر باشند؛ همان کاری که اکثر اندیکاتورها از انجام آن عاجز هستند.

در این شیوه معامله، دغدغه‌مان این نیست که چه اتفاقی در حال وقوع است. بلکه تنها در پی آن هستیم که بدانیم دلیل وقوع این اتفاق چیست. به این ترتیب با تکیه بر این شیوه، می‌توان تصمیم‌های بهتری را اتخاذ کرد.

پرایس اکشن یکی از شیوه‌هایی است که در تحلیل تکنیکال مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جمله ویژگی‌های بارز این روش، می‌توان به عدم استفاده از ابزاری مانند اندیکاتورها و ربات‌های معاملاتی اشاره کرد. پرایس اکشن کاری به عواملی که در حرکت بازار موثر هستند ندارد و تنها بر تاریخچه قیمت بازار تمرکز دارد. یعنی آن‌چه در پرایس اکشن اهمیت پیدا می‌کند، حرکت قیمت در یک بازه زمانی است.

سویینگ‌ها، نمودارهای شمعی و نمودارهای میله‌ای از جمله مهم‌ترین ابزاری هستند که در روش پرایس اکشن مورد استفاده قرار می‌گیرند. منظور از سویینگ نقاط عطف بالا و پایین بازار و در حقیقت همان حمایت‌ها و مقاومت‌ها و روندهای تثبیت سهام است.

معامله‌گرها در این روش با استفاده از نمودارهای سوابق قیمت و هم‌چنین اطلاعاتی مانند قیمت عرضه و تقاضا در زمان فعلی، میزان حجم معاملات و شتاب نوسانات قیمت در پی آن هستند که یک نقطه ورود مناسب برای معامله پیدا کنند. نقطه ورود مطلوب در معاملات، نقطه‌ای است که موجب ایجاد سود بالقوه می‌شود و می‌توان به کمک آن ریسک را در معاملات کم کرد.

حذف پیچیدگی با ایجاد نمودار ساده در پرایس اکشن

نمودارهای قیمتی شلوغ یکی از ترس‌های معامله‌گران تازه‌کار است. حتی معامله‌گران باتجربه هم ممکن است در پیچ و تاب نمودارها و اندیکاتورهای گوناگون گمراه شوند. اما پرایس اکشن به معامله‌گر کمک می‌کند که نمودارهایی ساده را ایجاد کند. همان‌طور که گفتیم، از آ‌ن‌جا که در پرایس اکشن خبری از اندیکاتورها نیست، طبیعی است که نمودارهای حاصل از این روش، خلوت و ساده هستند. با توجه به این مساله شاید بتوان متوجه شد که یکی از مهم‌ترین دلایل محبوبیت این روش چیست.

برای این‌که بهتر متوجه این ویژگی شوید، دو نمودار زیر را در نظر بگیرید.

در نمودار اول هیچ اندیکاتوری به کار گرفته نشده است. این نمودار تنها حاصل یک پرایس اکشن خالص است. اما در نمودار پایینی، از اندیکاتور استوکاستیک، MACD، ADX و باند بولینگر استفاده شده است.

بهتر است بدانید که به نمودار اول، نمودار تمیز هم می‌گویند.

در این میان یک نکته مهم هم وجود دارد. باید در آموزش پرایس اکشن به این مسئله توجه کنید که نموداری که از اندیکاتورهای بسیاری استفاده می‌کند، بخش زیادی از چارت را اشغال می‌کند. این مسئله موجب کوچک‌تر شدن نمودار می‌شود. در نتیجه معامله‌گر کمتر متوجه حرکت خالص قیمت می‌شود. به این ترتیب می‌توان دریافت که پرایس اکشن کمک می‌کند که فضای بیشتری به تحرکات قیمتی اختصاص داده شود و بر این اساس، معامله‌گر می‌تواند بر حرکات قیمتی بهتر متمرکز شود.

معامله‌گر پرایس اکشن کیست؟

به معامله‌گرانی که در معاملات خود از پرایس اکشن بهره می‌برند، پرایس اکشن تریدر (Price Action Trader) گفته می‌شود. در واقع می‌توان چنین گفت که این افراد، نگاه ساده‌ای به معاملات دارند. اصلا استراتژی آن‌ها در همین ساده‌نگری خلاصه می‌شود. این معامله‌گرها نوسان‌های قیمتی، الگوهای مختلف، حجم معاملات و اطلاعات دیگر را در کنار هم استفاده می‌کنند تا بتوانند یک نقطه خوب را برای ورود به معامله بیابند.

معامله‌گرانی که از پرایس اکشن استفاده می‌کنند، تاریخچه حرکت قیمت بازار را مد نظر دارند. آن‌ها معمولا بر نمودارهای سه الی شش ماه گذشته متمرکز می‌شوند. آن‌ها در این میان به بالاترین و پایین‌ترین سطح نوسان و هم چنین سطوح حمایت و مقاومت توجه می‌کنند.

احتمال دارد برخی گمان کنند که پرایس اکشن بهترین شیوه برای تحلیل بازار است. هر شیوه تحلیل مزایا و معایبی دارد که باید به‌ آن توجه کرد. از این رو نمی‌توان گفت کدام شیوه بهترین است. افرادی که می‌خواهند به این روش معامله کنند باید درک صحیحی از بازار داشته باشند. معامله‌گر باید بتواند روند حرکت بازار را درک کند و متوجه نظم درونی آن شود.

یکی از برترین معامله‌گرهایی که از پرایس اکشن استفاده می‌کنند Tape Trader ها هستند. آن‌ها برای این‌که معاملات خود را انجام دهند، از نمودار استفاده نمی‌کنند. بلکه تنها با استفاده از نقاط حمایت و مقاومت و با توجه به حجم و قیمت معاملات سهام، سود به دست می‌آورند.

مزیت‌های روش پرایس اکشن چیست؟

بخشی از آموزش پرایس اکشن به بیان مزایای این شیوه برمی‌گردد. برای این‌که بدانیم مزیت‌های پرایس اکشن چیست، می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• این شیوه رایگان است. معامله‌‌گرانی که از این شیوه استفاده می‌کنند، نیازی ندارند که از دیگر نرم‌افزارها استفاده کنند. این معامله‌گران می‌توانند از انواع کندل‌ها، نقاط یا نمودارهای مختلف استفاده کنند و اطلاعات لازم را به دست آورند.
• چنان‌چه از یک استراتژی مشخص پرایس اکشن مطلع باشید، دیگر نیازی نیست که تحقیق بیشتری در این خصوص انجام دهید.
• همان‌گونه که پیش‌تر گفتیم، از این شیوه می‌توان در هر بازاری استفاده کرد.
• تحلیل به شیوه پرایس اکشن با استفاده از هر نرم‌افزاری ممکن است. یعنی با استفاده از نرم‌افزارهایی مانند نینجا تریدر، ترید استیشن، متاتریدر و … می‌توان این شیوه را پیاده‌ کرد.
• سرعت پرایس اکشن یکی دیگر از مزایای این روش است. هیچ تاخیری در قیمت وجود ندارد. اطلاعاتی که زمان آن‌ها گذشته است، هیچ تاثیری در معاملات شما نخواهند داشت.
• این شیوه همه‌جانبه است. یعنی آیتم‌های فراوانی با هم ترکیب می‌شوند اما با وجود این امر تداخل اطلاعات پیش نمی‌آید.
• از جمله دیگر مزایای پرایس اکشن می‌توان به این مسئله اشاره کرد که سیگنال‌های صادرشده توسط آن، سریع‌تر از اندیکاتورهایی است که معمولا از قیمت جا می‌مانند.
• به کمک آموزش و یادگیری روش پرایس اکشن می‌توانید نقاط ورودها و خروج‌ را به شکلی مطلوب‌تر بیابید.
• در این روش، به جای آن‌که منتظر بمانید تا اندیکاتور اطلاعاتی به شما بدهد، تمرکز خود را روی قیمت می‌گذارید و اطلاعات را در زمانی واقعی و کارآمد به دست خواهید آورد.

محدودیت‌های پرایس اکشن چیست؟

پرایس اکشن یک استراتژی است که می‌تواند فرد به فرد متفاوت باشد. اصلا عجیب نیست که دو معامله‌گر متفاوت، تحلیل متفاوتی از یک دارایی واحد به دست آورند. به علاوه باید به این مسئله هم توجه کرد که الگوها همیشه هم بلافاصله نتیجه نمی‌دهند. این مسئله به آن معناست که تحلیل‌گر باید به میزان کافی صبر کند تا الگو تایید شود.

یادگیری این روش به زمان احتیاج دارد و نمی‌توان انتظار داشت که یک فرد تازه‌کار بتواند به درستی این روش را به کار ببندد. در ادامه خواهیم دید که دیگر محدودیت‌های پرایس اکشن چیست.

• برخی از افراد می‌خواهند، استراتژی‌های پرایس اکشن را خودکار کنند. این کار دشوار است. شما باید خودتان ایجاد الگوها را رصد کنید و نمی‌توانید معامله‌ را به شکل خودکار انجام دهید.
• چنان‌چه در نظر دارید یک ربات معامله‌گر بسازید که معاملات شما را خودکار انجام دهد، باید گفت اکثر استراتژی‌های پرایس اکشن چنین اجازه‌ای به شما نمی‌دهند.
• نباید چنین پنداشت که پرایس اکشن یک استراتژی کامل و بی‌نقص است. محدودیت‌هایی که در این بخش به آن‌ها اشاره می‌کنیم خود مهر تاییدی بر این مطلب است.
• درست همان‌گونه که با عمل به سایر استراتژی‌های معاملاتی، ممکن است ضرر کنید، در پرایس اکشن نیز احتمال عدم موفقیت در معاملات وجود دارد.
• درست است که روی کاغذ پرایس اکشن بسیار عالی و حرفه‌ای به نظر می‌رسد، اما شما تنها زمانی می‌توانید عملکرد قیمت را درک کنید که خود وارد معامله شوید.
• چنان‌چه در قیمت‌های بالاتر خرید کنید، این احتمال وجود دارد که قیمت در آینده افت کند و کاهش یابد.
• نمی‌توانید از ضرر به طور کامل اجتناب کنید. به عنوان معامله‌گر، هنر شما این است که بیش از ضرر کردن در معاملات زیان‌ده، از معاملات سودآفرین سود به دست آورید.

چند نکته در مورد استراتژی پرایس اکشن

• معامله‌گران برای این‌که روندهای قیمتی مختلف را در پرایس اکشن مشخص کنند، دیدگاه‌های مختلفی را در این خصوص اعمال می‌کنند.

• الگوهای نموداری فراوانی به کمک پرایس اکشن به وجود می‌آیند. ابزارهای تحلیل تکنیکال (مانند میانگین متحرک) که به منظور پیش‌بینی روند سهم در آینده از آن‌ها استفاده می‌شود، خود با استفاده از پرایس اکشن به محاسبه می‌پردازند.

• افرادی که به کمک پرایس اکشن معامله می‌کنند، به اندازه نسبی شمع‌ها، شکل و موقعیت‌، میزان رشد و هم‌چنین حجم آن‌ها توجه دارند.

• در این شیوه، از ابزارهای تحلیل تکنیکال مانند میانگین متحرک، خط روند و دامنه معاملاتی و سایر ابزارها استفاده می‌شود.
• افرادی که از پرایس اکشن به منظور سفته‌بازی استفاده می‌کنند، تمام روش‌های تحلیل تکنیکال را نادیده نمی‌گیرند. بلکه می‌کوشند به کمک پرایس اکشن بر ایجاد استراتژی‌هایی مشخص تمرکز کنند تا بتوانند رفتار بازار را بهتر درک کنند.

• الگوهای پرایس اکشن با هر نمودار شمعی می‌تواند ایجاد شود. معامله‌گران در این شیوه در پی الگوهایی هستند که بیان‌گر یک نظم خاص‌اند. به این صورت یک ستاپ (الگو) ایجاد می‌شود که خود منجر به صدور سیگنال‌های خرید و فروش می‌شود.

• معامله‌گرانی که در کار خود خبره هستند، معیارهای متنوعی را برای ورود و خروج به سهام در نظر می‌گیرند. آن‌ها طی سال‌ها تجربه و فعالیت در بازار سرمایه، این معیارها را به دست آورده‌اند.

آیا تنها به کمک یک الگوی ساده در پرایس اکشن می‌توان وارد معامله شد؟

پاسخ این سوال منفی است. فراموش نکنید که نمی‌توان برای ورود به یک موقعیت معاملاتی تنها به یک ستاپ ساده اکتفا کرد. بلکه باید از ترکیب الگوهای مختلف، شمع‌ها و سایر ستاپ‌ها بهره برد.

وقتی معامله‌گر درمی‌یابد که پرایس اکشن به اندازه کافی قدرتمند است، منتظر می‌ماند تا یک نقطه مناسب برای ورود یا خروج بیابد. به این نقطه تریگر گفته می‌شود. البته ممکن است سیگنال‌هایی در هنگام معامله دیده شوند. اما این سیگنال‌ها تریگر نیستند. چرا که شمع مورد نظر باید بسته شود تا بتوان سیگنال دریافتی را معتبر نامید. فراموش نکنید که پس از ورود به معامله، لازم است حد ضرری را برای معامله خود تعریف کنید.

مراحل معامله در پرایس اکشن

می‌توان گفت تا به این‌جا تا حدودی دریافته‌ایم که پرایس اکشن چیست. این استراتژی گسترده است و همان‌گونه که گفتیم نیازمند زمان و تمرین و تکرار است. اکنون در آموزش پرایس اکشن بهتر است مراحل این روش معامله را با هم بررسی کنیم.

معامله‌گران مجرب و خبره، اقدامات مختلفی انجام می‌دهند تا الگوهای معاملاتی، نقاط ورود و خروج و تعیین حد ضرر را مورد استفاده قرار دهند. زمانی که معامله‌گر تنها از یک استراتژی برای یک یا چند سهم استفاده کند، ممکن است این امر موجب شود که فرصت‌های معاملاتی فراوانی از دست بروند. اما در بیشتر موقعیت‌ها، پرایس اکشن دو گام زیر را برای تحلیل در نظر می‌گیرد:

• تشخیص وضعیت: در این گام از پرایس اکشن، معامله‌گر باید بتواند وضعیت فعلی را تشخیص دهد. مثلا باید بتواند درک کند که سهم در حال کاهش قیمت است یا افزایش. یا مثلا اگر سهم در حال ورود به یک کانال قیمت مشخص است، باید بتواند این مسئله را تشخیص دهد.

• تشخیص فرصت‌های معاملاتی: زمانی که روند قیمت در سهامی صعودی و رو به رشد است، ممکن است حتی این رشد بیشتر هم شود و سهم، نوسان‌های زیادی را در این مسیر تجربه کند. حتی ممکن است بازگشت اتفاق افتد و قیمت سهم کم شود. این مسئله به دیدگاه تحلیل‌گر بستگی دارد. بارها به این مسئله اشاره کرده‌ایم که افراد مختلف، می‌توانند برداشت‌ها و تفسیرهای متفاوتی از وضعیتی یکسان داشته باشند. بنابراین این مسئله بر عهده معامله‌گر است و او باید فرصت‌های معاملاتی پیش رو را تشخیص دهد.

دلیل محبوبیت معامله به کمک پرایس اکشن چیست؟

معامله با پرایس اکشن به منظور کسب سود در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت یا میان‌مدت انجام می‌شود. بیشتر معامله‌گران به این مسئله اعتقاد دارند که بازار یک روند تصادفی دارد و نمی‌توان یک راه مشخص را یافت و طبق آن همیشه برنده بود. به همین دلیل تحلیل‌گر باید بتواند ابزارهای تحلیل تکنیکال را با هم ترکیب و موقعیت‌های مناسب را شناسایی کند.

از جمله ویژگی‌های مثبت پرایس اکشن می‌توان به این مسئله اشاره کرد که تحلیل‌گران می‌توانند استراتژی‌های خود را در آن به کار برند. این مسئله موجب انعطاف‌پذیری معامله خواهد شد. از پرایس اکشن می‌توان در سامانه‌های معاملاتی مختلف بهره برد. هم‌چنین اگر داده‌های قدیمی در دست دارید، می‌توانید به کمک پرایس اکشن آن‌ها را بازآزمایی کنید. چنان‌چه این استراتژی‌ها کارآمد و مفید باشند، می‌توانید از آن‌ها در معاملات خود بهره ببرید.

برخی از معامله‌گران تصور می‌کنند، اگر از چندین اندیکاتور برای معاملات خود استفاده کنند بهتر است. اما معامله‌گران پرایس اکشن می‌گویند که اگر برای تحلیل فقط به روند قیمت اتکا کنید، این پیچیدگی‌ها از بین می‌رود.

بررسی سهم در تایم‌فریم‌های مختلف

یکی دیگر از عواملی که موجب جذابیت پرایس اکشن می‌شود، این است که اجازه می‌دهد معامله‌گر سهام را در تایم‌فریم‌های مختلف، بررسی کند. این بررسی‌ها موجب تشخیص موقعیت‌های مختلف می‌شود. به عبارت دیگر زمانی که سهمی را در تایم‌فریم‌های مختلف بررسی می‌کنید، داده‌های مختلفی به دست خواهید آورد.

فراموش نکنید که در دام افراط و تفریط گیر نیفتید. درست است که بررسی سهام در چارچوب‌های زمانی مختلف می‌تواند کمک‌کننده باشد. اما اگر بیش از حد به چارچوب‌های زمانی توجه کنید، نهایتا نتیجه‌ مطلوبی نخواهید گرفت. چرا که این مسئله موجب می‌شود نتایجی بگیرید که کاملا خلاف انتظار شماست. با بررسی‌های فراوان از منظر تایم‌فریم‌های مختلف، این امکان وجود دارد که از ریسک‌های احتمالی بترسید و اصلا سمت معامله نروید. همیشه به خاطر داشته باشید که رعایت اعتدال یکی از مسائل مهمی است که به ویژه برای سرمایه‌گذاران مبتدی مشکل‌آفرین می‌شود.

چگونه می‌توان از پرایس اکشن استفاده کرد؟

پیش از این اندیکاتورهایی مانند MACD و RSI را بررسی کرده‌ و دریافتیم که این اندیکاتورها ابزارهایی برای تحلیل تکنیکال هستند. اما تفاوت پرایس اکشن با این ابزارها چیست؟ پرایس اکشن خود منبعی از داده‌هاست که ابزارهای مختلف بر اساس آن به وجود می‌آیند.

معامله‌گران نوسانی یا نوسان‌گیران (Swing Trader) و معامله‌گران روندی (Trend Trader) بیشتر در پی آن هستند که از پرایس اکشن استفاده کنند تا این‌که بخواهند به تحلیل بنیادی تکیه کنند. آن‌ها ترجیح می‌دهند به پرایس اکشن روی بیاورند و از اندیکاتورها استفاده نکنند. اما نباید فراموش کرد که عواملی مانند حجم معاملات و یافتن سطوح حمایت و مقاومت از اهمیت فراوانی برخوردارند. چرا که این موارد می‌تواند بر صحت تحلیل اثرگذار باشد. این‌ها از جمله مفاهیم اولیه بازار است. پس می‌توان گفت آشنایی با این موارد، لازمه و اساس آموزش پرایس اکشن است.

جمع‌بندی

پرایس اکشن یکی از تکنیک‌های معامله‌گری است که تنها بر اساس داده‌های قیمتی انجام می‌شود. اگر بخواهیم پرایس اکشن را به زبان ساده بیان کنیم باید بگوییم که این روش به نحوه تغییر قیمت‌ها اشاره دارد. در این روش تغییرات قیمتی تحلیل می‌شوند و بر این اساس سیگنال‌های خرید و فروش ارائه می‌شود. دلیل محبوبیت بالای این شیوه آن است که اعتبار زیادی دارد و برای انجام آن نیازی به استفاده از اندیکاتورها نیست. الگوهای پرایس اکشن فراوان‌اند. شما با توجه به شخصیت خود می‌توانید یکی از روش‌های آن‌ را برگزینید.

پرایس اکشن خود یکی از شیوه‌های تحلیل تکنیکال است و به عوامل بنیادی توجهی ندارد. اما آن‌چه که موجب تفاوت میان این شیوه و سایر روش‌های تحلیل تکنیکال می‌شود، این است که باید قیمت‌های فعلی را با قیمت‌های گذشته مقایسه کرد. این مسئله در شرایطی رخ می‌دهد که دیگر روش‌های تکنیکال، فقط بر تاریخچه قیمت‌ها تاکید دارند و به همین دلیل با تاخیر در ارائه سیگنال همراه‌اند.

در بازارهایی که نقدینگی و نوسان قیمت‌ها زیاد است، کاربرد پرایس اکشن بیشتر به چشم می‌آید. در عین این‌که این روش ساده است، اما نیازمند تمرین و تکرار است. به عنوان آخرین نکته فراموش نکنید که آموزش و استفاده از پرایس اکشن به معنای تضمین سود نیست. بلکه تنها موجب می‌شود که شما معاملات بهتری انجام دهید.