نرخ بهره شناور چیست؟ | تعریف، ویژگی‌ها و کاربردهای آن

به گزارش شهر بورس، نرخ بهره شناور یکی از انواع رایج نرخ‌های بهره است که در بسیاری از وام‌ها و محصولات مالی استفاده می‌شود. برخلاف نرخ بهره ثابت که مقدار آن در طول مدت قرارداد ثابت می‌ماند، نرخ بهره شناور به صورت دوره‌ای تغییر می‌کند و بر اساس شاخص‌های مختلفی نظیر نرخ بهره بازار یا نرخ بهره بانک مرکزی تعیین می‌شود. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که نرخ بهره شناور برای برخی از افراد و سرمایه‌گذاران جذاب باشد. در این مقاله آموزشی، به بررسی دقیق نرخ بهره شناور، مزایا و معایب آن و کاربردهای مختلف این نوع نرخ خواهیم پرداخت.

نرخ بهره شناور چیست؟

نرخ بهره شناور، همان‌طور که از نامش پیداست، به نرخی اطلاق می‌شود که در طول مدت زمان وام یا سرمایه‌گذاری تغییر می‌کند. این تغییرات معمولاً بر اساس یک شاخص خاص انجام می‌شود که در بیشتر مواقع نرخ بهره بازار یا نرخ‌های اعلام‌شده توسط بانک مرکزی است. به این ترتیب، اگر نرخ‌های بازار افزایش یا کاهش یابد، نرخ بهره شما نیز به تبع آن تغییر خواهد کرد.

برای مثال، اگر شما وام مسکن با نرخ بهره شناور دریافت کنید و نرخ بهره بازار افزایش یابد، بهره‌ای که شما باید پرداخت کنید نیز افزایش می‌یابد. به همین ترتیب، اگر نرخ‌های بهره کاهش یابند، شما از کاهش هزینه‌های بهره بهره‌مند خواهید شد.

ویژگی‌ها و مزایا

نرخ بهره شناور ویژگی‌های خاص خود را دارد که آن را از نرخ بهره ثابت متمایز می‌کند. برخی از مهم‌ترین ویژگی‌ها و مزایای این نرخ عبارتند از:

خبر مرتبط

نرخ بازده چیست؟ | میزان سود یا زیان سرمایه‌گذار

نرخ بازده یکی از مهم‌ترین معیارهای ارزیابی سرمایه‌گذاری‌ها است که میزان سود یا زیان حاصل از یک سرمایه‌گذاری را به صورت درصد نشان می‌دهد.

1. امکان کاهش هزینه‌ها در صورت کاهش نرخ‌ها

یکی از بزرگ‌ترین مزایای این نرخ این است که در صورتی که نرخ‌های بهره بازار کاهش یابند، شما از این کاهش بهره‌مند خواهید شد. این ویژگی به ویژه در شرایطی که نرخ بهره‌ها در بازار کاهش می‌یابند، برای وام‌گیرندگان مفید است.

2. انعطاف‌پذیری بیشتر

این نرخ به شما این امکان را می‌دهد که در صورت تغییرات مثبت در بازار، هزینه‌های خود را کاهش دهید. این نرخ به دلیل تغییرات دوره‌ای خود، می‌تواند به شما کمک کند تا در مواقعی که نرخ‌های بازار پایین هستند، از شرایط بهتر بهره‌مند شوید.

3. پتانسیل برای نرخ‌های پایین‌تر

در بسیاری از مواقع، نرخ‌های بهره شناور می‌توانند از نرخ‌های ثابت پایین‌تر باشند. در شرایطی که بازار با نرخ‌های بهره پایین‌تر عمل می‌کند، نرخ بهره شناور به طور طبیعی پایین‌تر از نرخ‌های ثابت قرار خواهد گرفت و این می‌تواند به سرمایه‌گذار یا وام‌گیرنده کمک کند تا هزینه‌های کمتری پرداخت کند.

معایب

با وجود مزایای فراوان، این نرخ معایبی نیز هست که باید در نظر گرفته شوند. برخی از مهم‌ترین معایب نرخ بهره شناور عبارتند از:

1. عدم پیش‌بینی‌پذیری

یکی از بزرگ‌ترین معایب نرخ بهره شناور این است که شما نمی‌توانید دقیقاً پیش‌بینی کنید که در آینده چقدر باید پرداخت کنید. اگر نرخ‌های بهره بازار به طور ناگهانی افزایش یابند، شما مجبور خواهید بود که بهره بالاتری پرداخت کنید. این موضوع ممکن است برای افرادی که به دنبال ثبات و پیش‌بینی‌پذیری هزینه‌ها هستند، چالش‌برانگیز باشد.

2. ریسک‌های ناشی از نوسانات بازار

این نرخ ممکن است به دلیل نوسانات نرخ بهره بازار، تغییرات زیادی را در پرداخت‌ها ایجاد کند. در صورتی که نرخ‌های بهره افزایش یابند، شما مجبور خواهید بود که هزینه‌های بالاتری بپردازید. این نوسانات ممکن است برای افراد با درآمد ثابت یا کسانی که توانایی مواجهه با تغییرات مالی را ندارند، مشکلاتی ایجاد کند.

3. عدم کنترل کامل بر هزینه‌ها

با نرخ بهره شناور، شما به طور کامل بر هزینه‌های بهره خود کنترل ندارید. در حالی که در نرخ بهره ثابت، شما می‌دانید که در هر ماه چه مقدار باید پرداخت کنید، در نرخ بهره شناور این امکان وجود ندارد و شما باید با نوسانات بازار سازگار شوید.

کاربردهای نرخ بهره شناور

این نرخ در انواع مختلفی از محصولات مالی و وام‌ها به کار می‌رود. این نرخ معمولاً در شرایط خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرد که شرایط بازار تأثیر زیادی بر آن‌ها داشته باشد. برخی از مهم‌ترین کاربردهای نرخ بهره شناور عبارتند از:

1. وام‌های مسکن و وام‌های بلندمدت

در برخی از وام‌های مسکن و وام‌های بلندمدت، نرخ بهره شناور به کار می‌رود. این نوع وام‌ها معمولاً برای افرادی که تمایل دارند از کاهش نرخ‌های بهره بهره‌مند شوند، مناسب است. این نرخ می‌تواند به ویژه در شرایطی که نرخ‌های بهره بازار پایین است، مفید باشد.

2. وام‌های شخصی

برخی از وام‌های شخصی نیز می‌توانند دارای نرخ بهره شناور باشند. این وام‌ها به افراد این امکان را می‌دهند که از تغییرات نرخ‌های بازار بهره‌مند شوند و هزینه‌های کمتری پرداخت کنند. با این حال، این نوع وام‌ها ممکن است برای افرادی که تمایل به پیش‌بینی دقیق پرداخت‌ها دارند، مناسب نباشند.

3. اوراق قرضه با نرخ بهره شناور

در برخی از اوراق قرضه نیز از این نرخ استفاده می‌شود. این اوراق برای سرمایه‌گذاران جذاب هستند، زیرا اگر نرخ‌های بازار افزایش یابند، سود بیشتری خواهند داشت. با این حال، سرمایه‌گذاران باید این نکته را در نظر داشته باشند که ممکن است نرخ بهره کاهش یابد و سود آن‌ها نیز پایین بیاید.

4. حساب‌های پس‌انداز با نرخ بهره شناور

برخی از حساب‌های پس‌انداز و سپرده‌ها نیز از این نرخ بهره می‌برند. در این نوع حساب‌ها، بهره به طور دوره‌ای بر اساس تغییرات نرخ‌های بازار تنظیم می‌شود. این حساب‌ها برای افرادی که به دنبال بهره بیشتر در صورت کاهش نرخ‌ها هستند، مناسب است.

نرخ بهره شناور یکی از مفاهیم کلیدی در دنیای مالی است که مزایای زیادی مانند انعطاف‌پذیری، پتانسیل برای نرخ‌های پایین‌تر و امکان کاهش هزینه‌ها در صورت کاهش نرخ‌های بازار را برای وام‌گیرندگان و سرمایه‌گذاران فراهم می‌آورد. با این حال، معایب این نرخ شامل عدم پیش‌بینی‌پذیری و ریسک‌های ناشی از نوسانات بازار است. به‌طور کلی، نرخ بهره شناور برای کسانی که توانایی مدیریت تغییرات مالی و ریسک‌های بازار را دارند، گزینه مناسبی است.