نخستین پیمایش سواد مالی ایرانیان، رونمایی شد

به گزارش شهر بورس، این پیمایش در حضور حسن فرج‌زاده، معاون اجرایی سازمان بورس، شاپور محمدی و حسن قالیباف اصل، روسای اسبق سازمان بورس، رضا راعی، معاون سابق بانک مرکزی و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، رسول سعدی، دبیرکل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران، عظیم ثابت، دبیرکل کانون کارگزاران بورس، محمدهادی سلیمی‌زاده، مدیرعامل شرکت اطلاع‌رسانی و آموزش بورس و جمعی از اساتید مالی دانشگاه تهران و مدیران و کارشناسان بازار سرمایه رونمایی شد.

در ابتدای این رویداد محمد ربیعی، رئیس مرکز افکارسنجی سرمایه خلاصه‌ای از این پیمایش را ارائه کرد. بر اساس داده‌های این پیمایش که در اسفند سال 1401 انجام شده است، میانگین امتیاز سواد مالی مردم ایران ۳۴.۸۶ درصد برآورد شد. نمره سواد مالی مراکز استان‌ها ۳۸.۳، شهرها ۳۶.۹ و روستاها ۲۷.۹ است.

این پیمایش در ۳۱ استان، ۹۳ شهر و ۱۵۵ روستا انجام شده و تعداد کل نمونه‌های این پیمایش ۱۲،۶۵۹ نفر بوده است.

بیشترین میانگین نمره سواد مالی به ترتیب به استان‌های تهران، اصفهان، فارس و آذربایجان شرقی و کمترین نمره سواد مالی به استان‌های ایلام، کرمانشاه و چهارمحال‌وبختیاری اختصاص داشت. در این پژوهش متغیرهایی مانند سن، جنسیت، وضعیت تاهل، میزان درآمد، تحصیلات، فعالیت در بازار سرمایه و… مورد بررسی قرار گرفته است.

بر اساس نتایج این پژوهش، سواد مالی مردم ایران با بیشتر متغیرهای بالا رابطه مستقیم دارد. یعنی هر چه تحصیلات بالاتر می‌رود، احتمال بالا بودن سواد مالی فرد هم بیشتر است؛ همچنین با افزایش سطح درآمد، سواد مالی افراد بیشتر می‌شود. سواد مالی در نقاط شهری نسبت به روستاها و در مراکز استان، نسبت‌ به شهرها بیشتر گزارش شده است.

طبق یافته‌های این نظرسنجی، میانگین نمره سواد مالی مردان ایرانی حدود 6 درصد بیشتر از زنان ایرانی است و سواد مالی مجردها از سواد مالی متاهل‌ها بیشتر است. فعالان بازار سهام هم سواد مالی بیشتری نسبت به غیربورسی‌ها دارند.

در ادامه این رویداد حسن فرج‌زاده، معاون اجرایی سازمان بورس در سخنانش پیمایش سواد مالی ایرانیان را نخستین آمار و ارقام دقیق از سواد مالی و توسعه سواد مالی را یک پروژه ملی عنوان کرد و گفت: شرکت اطلاع‌رسانی و آموزش بورس برنامه‌های جدی در راستای توسعه سواد مالی دارد. این پروژه ملی به منابع مختلفی اعم از مالی، زمانی و نیروی انسانی متخصص نیاز دارد.

وی در ادامه افزود: اواخر سال ۱۴۰۰ بود که جلسه‌ای برای طراحی چارچوب برنامه‌های آموزشی سازمان بورس داشتیم. یکی از موارد حائز اهمیت تدوین سند راهبردی آموزش در بازار سرمایه بود.

فرج‌زاده گفت: این سند به فعالیت‌های نهادهای مختلف در حوزه آموزش جهت می‌داد. یکی از نکات و ابهاماتی که در آن زمان به نظر می‌رسید، دغدغه‌ها درباره میزان سواد مالی در کشور ما بود. این آمار و ارقام یک مانع جدی بود که می‌توانست اقدامات آتی ما را به چالش مواجه کند.

وی افزود: پیمایش‌هایی از پیش صورت گرفته بود که از چندو‌چون آن آگاه نبودیم که در آن میزان سواد مالی را حدود ۲۰ درصد گزارش کرده بودند؛ اما برای تدوین سند باید به صورت دقیق بررسی می‌کردیم، که کجا هستیم. کارشناسان حاضر در جلسه مذکور معتقد بودند که میزان سواد مالی در ایران بیش از اعدادی است که در گزارش‌های بین المللی وجود دارد.

عضو هیئت مدیره سازمان بورس بیان کرد: به همت دوستان در مرکز آموزش که بخش اجرایی آن با شرکت اطلاع‌رسانی و آموزش بورس بود، یک کار مهم صورت گرفت. همکارانم امروز نتایج را ارائه کردند و این تنها گام ابتدایی بود که صورت گرفت؛ منتهی این فقط و فقط گام اول و البته گام بسیار مهمی است.

وی گفت: توسعه سواد مالی در مدارس یکی از اقداماتی‌ست که امسال آغاز شده است. به نظر می‌رسد هنوز با هدف‌گذاری‌ها فاصله داریم؛ با این حال آزمون و خطاها صورت گرفته و سال آینده اقدامات جدی‌تری در حوزه کودکان و نوجوانان خواهیم داشت.

معاون اجرایی سازمان بورس در انتها بیان کرد: توسعه سواد اقتصادی و مالی در نقاط محروم کشور کمتر اتفاق افتاده و هدف‌گذاری‌های ما می‌تواند میزان توسعه سواد مالی را افزایش دهد. امیدوارم این توسعه منجر به توسعه اقتصادی کشور شود.