به گزارش شهر بورس، این روزها نوجوانانی را می‌توان دید که برخی همراه والدین و برخی در کنار دوستان خود راهی آموزشگاه‌های رانندگی می‌شوند؛ در ذهنشان، تصویر خود را با کلاه‌کاسکت‌های رنگارنگ و موتورهای فانتزی مجسم می‌کنند. چهره‌هایی پر از هیجان اما آمیخته با کمی نگرانی. بعضی از خطرات خیابان‌ها و تصادفات آگاه‌اند، برخی دیگر هنوز نمی‌دانند در مسیر جدیدشان چه چالش‌هایی در انتظارشان است.
از دی‌ماه ۱۴۰۳ با تغییر آیین‌نامه صدور گواهینامه موتورسیکلت، امکان دریافت گواهینامه برای پسران ۱۶ ساله فراهم شد و طی روزهای اخیر صدور این مجوز به‌صورت رسمی آغاز شده است. این تصمیم در حالی اجرایی شد که استقبال گسترده نوجوانان از آن، هم‌زمان با نگرانی از افزایش آمار تصادفات همراه بوده است؛ چرا که براساس آمار رسمی نیمه نخست سال ۱۴۰۴، موتورسیکلت‌سواران ۴۷ درصد از تلفات رانندگی در تهران را شامل می‌شوند و بیشترین قربانیان این حوادث در بازه سنی ۱۸ تا ۳۰ سال قرار دارند.
جزئیات مصوبه و محدودیت‌های تردد
پلیس راهور فراجا در دی‌ماه ۱۴۰۳ از کاهش سن دریافت گواهینامه موتورسیکلت از ۱۸ به ۱۶ سال خبر داد. بر اساس اصلاحات جدید، گواهینامه موتورسیکلت به چهار گروه تقسیم شده که دو گروه نخست به نوجوانان ۱۶ ساله تعلق دارد.
در گروه نخست با عنوان «الف‌میم»، نوجوانان می‌توانند از موتورسیکلت‌های سبک بنزینی با حجم سیلندر حداکثر ۵۰ سی‌سی یا مدل‌های برقی با توان حداکثر ۴ کیلووات استفاده کنند.
در گروه دوم، یعنی«الف‌یک»، امکان استفاده از موتورسیکلت‌هایی با حجم سیلندر تا ۱۲۵ سی‌سی یا برقی‌هایی با توان حداکثر ۱۱ کیلووات فراهم است.
با گذشت ۹ ماه از تصویب این قانون، سردار تیمور حسینی از اجرای رسمی آن با اعمال محدودیت‌های جدید خبر داد. به گفته او، موتورسواران نوجوان با وجود دریافت گواهینامه، مجاز به تردد در بزرگراه‌ها و تونل‌های شهری نیستند و همچنین در شرایط نامساعد جوی مانند بارندگی نیز حق رانندگی ندارند. هرچند این محدودیت‌ها برای افزایش ایمنی در نظر گرفته شده، اما همچنان پرسش‌هایی درباره نحوه نظارت بر اجرای آن‌ها وجود دارد.
افزایش تقاضا در آموزشگاه‌ها
به گفته مسئول پذیرش یکی از آموزشگاه‌های موتورسیکلت در شرق تهران، استقبال نوجوانان از این طرح چشمگیر بوده است:
در ده روز اخیر مراجعه‌کنندگان نوجوان چند برابر شده‌اند. چون اغلب دانش‌آموز هستند، کلاس‌های آموزشی‌شان را عصرها برگزار می‌کنیم.
به گفته یکی دیگر از مسئولان آموزشگاه‌ها، هزینه دریافت گواهینامه برای نوجوانان ۱۶ ساله ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تعیین شده است. وی می‌گوید:
وقتی قانون اجازه داده، رضایت خانواده تأثیر چندانی ندارد. اما از نظر من این تصمیم چندان درست نیست، چون نوجوانان هنوز به سن قانونی نرسیده‌اند و احتمال افزایش تصادفات وجود دارد.
رونق بازار موتورهای سبک
هم‌زمان با افزایش ثبت‌نام در آموزشگاه‌ها، بازار خرید موتورسیکلت‌های سبک نیز رونق گرفته است. یکی از فروشندگان بازار گمرک تهران می‌گوید:
در چند روز اخیر مراجعه خانواده‌ها بیشتر شده و معمولاً نوجوان‌ها همراه والدینشان برای خرید می‌آیند. موتورهای ۵۰ سی‌سی که در آیین‌نامه ذکر شده، مناسب ۱۶ ساله‌ها نیست و بیشتر برای کودکان طراحی شده است. موتورهای ۱۱۰ تا ۱۲۵ سی‌سی برای این سن مناسب‌ترند. در مدل‌های برقی هم موتورهای هزار وات که سرعتی حدود ۴۰ کیلومتر در ساعت دارند، بیشترین تقاضا را دارند.
تجربه کشورهای اروپایی
کاهش سن دریافت گواهینامه موتورسیکلت تنها در ایران رخ نداده است. بسیاری از کشورهای اروپایی نیز در سال‌های اخیر با وضع محدودیت‌های ویژه، این امکان را برای نوجوانان فراهم کرده‌اند. بر اساس دستورالعمل اتحادیه اروپا، نوجوانان ۱۶ ساله مجاز به رانندگی با موتورسیکلت‌های حداکثر ۱۲۵ سی‌سی هستند. در برخی کشورها از جمله آلمان، نوجوانان تنها در حضور فرد بزرگسال می‌توانند موتورسواری کنند تا خطر بروز تصادف کاهش یابد.
کارشناسان معتقدند تصمیم اخیر پلیس می‌تواند فرصتی برای آموزش فرهنگ صحیح رانندگی از سنین پایین‌تر باشد، اما تنها در صورتی که نظارت دقیق، آموزش مستمر و محدودیت‌های ایمنی به‌طور کامل اجرا شود. در غیر این صورت، کاهش سن گواهینامه ممکن است به عاملی برای افزایش تلفات جاده‌ای در میان نوجوانان تبدیل شود.
