آخرین به‌روزرسانی: 27 مرداد 1404

خودروی شاهین، یکی از موفق‌ترین محصولات سایپا در دهه‌های اخیر، به‌عنوان یک سدان خانوادگی مدرن در سال 1399 با نام اولیه «رهام» معرفی شد و پس از تغییرات در طراحی و استراتژی‌های فروش، با نام شاهین به بازار آمد. این خودرو که بر پایه پلتفرم SP100 توسعه یافته، با طراحی جذاب، امکانات به‌روز و عملکرد مناسب، به یکی از محبوب‌ترین خودروهای داخلی تبدیل شده است. در این مقاله از مجموعه مقالات بررسی خودرو، به بررسی جامع شاهین از جنبه‌های طراحی، مشخصات فنی، امکانات، قیمت‌، مزایا، معایب و مقایسه با رقبا می‌پردازیم.

پیشنهاد مطالعه: مقایسه شاهین سایپا با دنا پلاس ایران‌خودرو

تاریخچه و توسعه شاهین

پروژه شاهین فراز و نشیب‌های بسیاری را تجربه کرد. ابتدا قرار بود این خودرو بر پایه پلتفرم اصلاح‌شده تویوتا یاریس با پیشرانه برلیانس سری H300 و گیربکس 6 سرعته اتوماتیک تولید شود، اما تحریم‌های آمریکا این برنامه‌ها را مختل کرد. سایپا با تکیه بر توان داخلی و استفاده از پیشرانه اصلاح‌شده M15TC (مجهز به توربوشارژ) و گیربکس 5 سرعته دستی با ضرایب بهبودیافته، پروژه را به سرانجام رساند. اگرچه برخی ویژگی‌های اولیه به دلیل تحریم‌ها حذف شدند، اما شاهین با ویژگی‌های فنی متفاوت و طراحی مدرن به خط تولید رسید و پس از رفع مشکلات اولیه، جایگاه خود را در بازار تثبیت کرد.

طراحی خارجی شاهین

شاهین با طراحی مدرن و خطوط صاف و منحنی‌های جذاب، تحولی در محصولات سایپا ایجاد کرده است. نمای جلوی خودرو با چراغ‌های LED تیز، جلوپنجره بزرگ مشکی و طراحی تهاجمی، ظاهری چشم‌نواز دارد. نمای عقب با چراغ‌های باریک و افقی هماهنگی خوبی با بدنه ایجاد کرده است. استفاده از فولاد با مقاومت بالا در ساخت بدنه، علاوه بر کاهش وزن (1260 تا 1325 کیلوگرم)، ایمنی را بهبود بخشیده و مصرف سوخت را بهینه کرده است. با این حال، ابعاد کوچک‌تر رینگ‌ها (15 اینچ) و ناهماهنگی جزئی در خطوط عقب بدنه از نکات قابل‌بهبود هستند.

طراحی داخلی شاهین

کابین شاهین با طراحی ساده اما کاربردی، فضای نسبتاً جاداری برای سرنشینان فراهم می‌کند. فاصله محوری 2650 میلی‌متری، فضای کافی برای سر و پای سرنشینان، به‌ویژه در ردیف عقب، ایجاد کرده است. با این حال، کیفیت متریال کابین (پلاستیک‌های داشبورد و تودری‌ها) و مونتاژ متوسط، حس اقتصادی بودن را منتقل می‌کند. امکانات رفاهی مانند نمایشگر 7 اینچی (10 اینچی در مدل‌های لوکس)، سانروف، و تهویه اتوماتیک تا حدی این حس را تعدیل می‌کنند. صندوق عقب 420 لیتری برای نیازهای خانوادگی مناسب است، اما عدم تاشوندگی صندلی‌های عقب یک نقطه ضعف محسوب می‌شود.

مشخصات فنی شاهین

شاهین در دو نوع پیشرانه عرضه شده است:

1. شاهین تیپ S و G (موتور M15TC)

• موتور: 1.5 لیتری توربوشارژ، 4 سیلندر، 8 سوپاپ

• قدرت: 110 اسب بخار در 5000 دور در دقیقه

• گشتاور: 178 نیوتن‌متر در 2500-3500 دور در دقیقه

• گیربکس: 5 سرعته دستی یا 6 سرعته اتوماتیک (CVT در مدل‌های جدید)

• حداکثر سرعت: 190 کیلومتر بر ساعت

• مصرف سوخت ترکیبی: 7.2 لیتر در 100 کیلومتر

• وزن: 1260-1325 کیلوگرم

• حجم باک: 47 لیتر

• استاندارد آلایندگی: یورو 5

2. شاهین پلاس (موتور ME16)

• موتور: 1.6 لیتری تنفس طبیعی، 4 سیلندر، 16 سوپاپ

• قدرت: 115 اسب بخار

• گشتاور: 150 نیوتن‌متر

• گیربکس: 6 سرعته اتوماتیک

• مصرف سوخت ترکیبی: 7.2 لیتر در 100 کیلومتر

موتور M15TC با توربوشارژ گشتاور مناسبی در دورهای پایین ارائه می‌دهد که برای رانندگی در سربالایی‌ها و مسیرهای شهری مناسب است، اما ساختار 8 سوپاپه آن در دورهای بالا محدودیت ایجاد می‌کند. موتور ME16 با فناوری‌هایی مانند زمان‌بندی متغیر سوپاپ و پمپ روغن متغیر، راندمان بهتری دارد، اما استهلاک کمتر آن به دلیل تنفس طبیعی، مزیت بزرگی محسوب می‌شود.

امکانات و آپشن‌های شاهین

شاهین در دو تیپ اصلی عرضه می‌شود:

تیپ S (پایه)

• امکانات: تهویه دستی، شیشه‌های برقی، ترمزهای ABS و EBD، 2 کیسه هوا، رینگ‌های فولادی

تیپ G و پلاس (فول آپشن)

• امکانات: نمایشگر 7 اینچی (10 اینچی در مدل‌های لوکس)، سانروف برقی، تهویه اتوماتیک، کروز کنترل، دوربین و سنسور عقب، آینه‌های برقی تاشو، سیستم ورود بدون کلید، استارت دکمه‌ای، فرمان برقی، سیستم کنترل فشار باد تایر (TPMS)، ترمزهای دیسکی چهارچرخ با ABS، EBD، BAS، و ESC (در مدل‌های جدیدتر)

ایمنی شاهین با 2 تا 6 کیسه هوا (بسته به تیپ)، پلتفرم SP100 با مقاومت بالا، و سیستم‌های کمکی مانند ESC و HSA تقویت شده است. با این حال، نبود کیسه‌های هوای جانبی در تیپ‌های پایه و کیفیت متوسط مونتاژ کابین از نقاط ضعف هستند.

قیمت شاهین (1399 تا 1404)

قیمت شاهین در سال‌های مختلف به دلیل نوسانات ارزی و شرایط بازار تغییر کرده است. در ادامه، قیمت‌های بازار آزاد و کارخانه تا 27 مرداد 1404 ارائه شده است:

منبع قیمت‌ها: اطلاعات بازار آزاد از وب‌سایت‌های معتبر مانند اقتصادآنلاین و همراه مکانیک استخراج شده است. قیمت‌های کارخانه از اطلاعیه سایپا در تیر 1404 به‌روز شده‌اند.

اختلاف قیمت بین کارخانه و بازار آزاد (تا 48% در برخی مدل‌ها) شاهین را به گزینه‌ای جذاب برای سرمایه‌گذاری تبدیل کرده است.

مزایا و معایب شاهین

مزایا

• طراحی ظاهری مدرن و هماهنگ

• گشتاور مناسب موتور توربو در دورهای پایین

• امکانات رفاهی قابل‌قبول در تیپ G و پلاس

• ایمنی بهبودیافته نسبت به محصولات قدیمی سایپا

• شبکه گسترده خدمات پس از فروش سایپا

معایب

• کیفیت پایین متریال کابین و مونتاژ

• ساختار قدیمی موتور 8 سوپاپه در مدل‌های توربو

• دردسرهای نگهداری پیشرانه توربوشارژ

• نبود سیستم کنترل پایداری در تیپ‌های پایه

• فضای صندوق عقب کمتر نسبت به رقبا (420 لیتر)

مقایسه شاهین با رقبا

شاهین در بازار داخلی با خودروهایی مانند دنا پلاس، تارا و پژو 207i صندوق‌دار رقابت می‌کند. در جدول زیر، مشخصات شاهین با رقبا مقایسه شده است:

مقایسه با دنا پلاس

شاهین با طراحی مدرن‌تر و ایمنی بهتر (به لطف پلتفرم SP100) نسبت به دنا پلاس برتری دارد. اما دنا پلاس با موتور تنفس طبیعی استهلاک کمتری دارد، فضای صندوق بزرگ‌تری (500 لیتر) ارائه می‌دهد و کیفیت کابین بهتری دارد.

مقایسه با تارا

تارا با پیشرانه 16 سوپاپه تنفس طبیعی و امکانات ایمنی مانند ESC، در زمینه استهلاک و رفاه سرنشینان برتری دارد. اما شاهین با طراحی جذاب‌تر و آپشن‌هایی مانند سانروف (در تیپ G) و گشتاور بهتر در دورهای پایین، گزینه‌ای رقابتی است.

مقایسه با پژو 207i صندوق‌دار

پژو 207i با فرمان‌پذیری بهتر و استهلاک کمتر، گزینه‌ای اقتصادی‌تر است، اما شاهین با پلتفرم جدیدتر، فضای جادارتر برای سرنشینان عقب و آپشن‌های بیشتر، انتخاب کامل‌تری محسوب می‌شود.

نتیجه‌گیری

شاهین سایپا با طراحی مدرن، امکانات رفاهی قابل‌قبول و ایمنی بهبودیافته نسبت به محصولات قدیمی سایپا، یکی از بهترین گزینه‌های سدان در بازار ایران است. اگرچه کیفیت متریال کابین و محدودیت‌های موتور 8 سوپاپه توربو از نقاط ضعف آن هستند، اما قیمت رقابتی، گشتاور مناسب و شبکه گسترده خدمات پس از فروش، آن را به گزینه‌ای جذاب برای خانواده‌ها و خریداران اقتصادی تبدیل کرده است. با برنامه‌های سایپا برای داخلی‌سازی پیشرانه ME16 و افزودن آپشن‌های ایمنی، آینده روشنی در انتظار شاهین است.

نظر شما چیست؟ آیا تجربه‌ای از رانندگی با شاهین دارید؟ نظرات و تجربیات خود را با ما در میان بگذارید.