به گزارش شهر بورس، هشدار سازمان هواشناسی نسبت به «دمای جهنمی» همراه با درخواست صرفه‌جوییِ شرکت مدیریت شبکه برق ایران (Tavanir)، مصرف برق را بیش از ۷۷ هزار مگاوات ثبت کرد. با این حال، کارشناسان معتقدند راهکارهای فناورانه و سیاستی مانند برنامه‌های پاسخ به تقاضا، اصلاح تعرفه‌ها، توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، ذخیره‌سازی انرژی و مدرن‌سازی شبکه، فراتر از همراهی مردم برای تضمین پایداری شبکه برق ضروری است.
وضعیت فعلی و روند مصرف
هشدار هواشناسی
سازمان هواشناسی با اعلام افزایش دو درجه‌ای دما در برخی استان‌ها، نسبت به گسترش موج گرما هشدار داد که می‌تواند فشار مضاعفی بر شبکه برق وارد کند.
افزایش مصرف برق
اردشیر مذکوری، مدیرعامل شرکت مدیریت شبکه برق ایران، گفت مصرف برق در هفته جاری نسبت به هفته گذشته بیش از ۱۰۰۰ مگاوات رشد کرده و از مرز ۷۷ هزار مگاوات عبور کرده است. این رقم در مقایسه با نیاز پیک سال گذشته (حدود ۸۰ هزار مگاوات) اندکی کمتر بود، اما نزدیک به سقف برنامه‌ریزی‌شده برای امسال است.
چالش‌ها فراتر از همراهی مردم
فشار بر زیرساخت شبکه
افزایش لحظات پیک مصرف، ساختار قدیمی خطوط انتقال و ایستگاه‌های توزیع را در معرض ریسک قطع و ناپایداری قرار می‌دهد.
محدودیت تأمین سوخت
سال گذشته مصرف به ۸۰ هزار مگاوات رسید، اما امسال با هدف مدیریت مصرف زیر ۷۲ هزار مگاوات، دولت متکی به گاز داخلی و گازوئیل برای نیروگاه‌هاست که در تابستان ممکن است با محدودیت عرضه روبه‌رو شود.
مصرف بدون مجوز
شایعاتی مبنی بر استخراج غیرمجاز رمزارز به‌عنوان عامل فشار اضافی مطرح است؛ استخراج بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال با مصرف بالای برق دولتی، منبعی پنهان از فشار بر شبکه به‌شمار می‌آید.
راهکارهای سیاستی و فناورانه
برنامه‌های پاسخ به تقاضا (Demand Response)
اجرای DRPs به مشترکان انگیزه می‌دهد در ساعات اوج مصرف بار خود را کاهش دهند. پژوهشی نشان می‌دهد که با تسهیل زمان‌بندی مصرف وسایل پرمصرف، می‌توان بار ۱۰–۱۵ درصدی را انتقال داد و از ناپایداری جلوگیری کرد.
اصلاح تعرفه و قیمت‌گذاری زمان-بندی‌شده
اعمال تعرفه‌های زمان اوج (TOU) می‌تواند مشترکان را به استفاده خارج از پیک تشویق کند؛ براساس گزارش ترویج قصوری، هر یک درجه افزایش دما حدود ۱۸۰۰ مگاوات بار اضافه می‌کند که با توزیع تعرفه می‌توان این بار را تعدیل کرد.
توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و تولید پراکنده
افزایش ظرفیت خورشیدی برنامه‌ریزی‌شده تا ۱۰ هزار مگاوات تا مارس ۲۰۲۶، می‌تواند پیک تابستانی را کاهش دهد. ترکیب سامانه‌های خورشیدی سقفی و ذخیره‌سازی باتری در مقیاس کوچک، فشار بر شبکه را می‌کاهد.
مدرن‌سازی شبکه و ذخیره‌سازی انرژی
سرمایه‌گذاری در شبکه هوشمند (Smart Grid) و ایستگاه‌های ذخیره‌سازی (BESS)، امکان پاسخ سریع به نوسانات بار و کاهش تلفات را فراهم می‌کند. پروژه‌های بادی و خورشیدی همراه با باتری‌های بزرگ می‌توانند نیاز پیک را پوشش دهند.
اقدامات نظارتی و مقابله با مصرف غیرمجاز
کنترل و شناسایی مراکز استخراج رمزارز و صنایع پرمصرف انرژی‌بر (مثل سیمان و فولاد) برای اعمال محدودیت و تشویق به مصرف متوازن ضروری است. تقویت بازرسی‌ها و انگیزه‌های قانونی می‌تواند از فشار مخفی جلوگیری کند.
نتیجه‌گیری
اگرچه همکاری عمومی برای کاهش مصرف برق حیاتی است، اما بدون اصلاحات ساختاری، توسعه فناوری و سیاست‌گذاری هوشمندانه، پایداری شبکه برق در مقابل موج‌های گرمایی آینده تضمین نخواهد شد. اجرای «برنامه پاسخ به تقاضا»، «تعرفه‌گذاری زمان اوج»، «گسترش انرژی‌های تجدیدپذیر»، «مدرن‌سازی شبکه» و «مقابله با مصرف غیرمجاز»، مسیرهای کلیدی برای تأمین برق پایدار در ایران است.
