به گزارش شهر بورس، در شرایطی که قیمت سکه و ارز در بالاترین سطح تاریخی خود قرار دارد، بانک مرکزی اقدام به پیش‌فروش سکه ۱۴۰۳ کرده است. این اقدام در حالی صورت می‌گیرد که مرکز مبادله ارز و طلای ایران در بیانیه‌ای رسمی تاکید کرده که بانک مرکزی و این مرکز هیچ‌گونه مسئولیتی در قبال تاخیر در تحویل سکه‌ها نخواهند داشت. همچنین، خریداران سکه حق هیچ‌گونه دعوی و شکایت نسبت به بانک مرکزی نخواهند داشت. این مفاد، نگرانی‌هایی را در میان متقاضیان ایجاد کرده که آیا این پیش‌فروش، گزینه‌ای مطمئن برای سرمایه‌گذاری است یا ریسک بالایی را به همراه دارد؟
بیانیه که مسئولیت را از بانک مرکزی سلب می‌کند؛ هشدار به خریداران سکه
بر اساس بیانیه منتشرشده، متقاضیان خرید سکه باید با آگاهی کامل از شرایط بازار و نوسانات قیمت سکه اقدام به خرید کنند. این بند، به باور بسیاری، نشان از عدم تعهد بانک مرکزی به تحویل به‌موقع سکه‌ها دارد. در تجربه‌های قبلی نیز مواردی از تأخیر در تحویل کالاهای پیش‌فروش‌شده یا تغییر شرایط تحویل مشاهده شده است که احتمال تکرار آن در این دوره نیز مطرح می‌شود.
در حالی که بانک مرکزی این سیاست را ابزاری برای کنترل بازار و مدیریت نقدینگی می‌داند، بسیاری از کارشناسان و کاربران فضای مجازی معتقدند که پیش‌فروش سکه نه‌تنها به کاهش قیمت‌ها کمکی نخواهد کرد، بلکه با هدف جذب نقدینگی مردم و تامین کسری بودجه دولت انجام می‌شود. برخی بر این باورند که افزایش نرخ دلار و سکه در ابتدا، سپس پیش‌فروش با تخفیف و در نهایت مهار قیمت‌ها از طریق این روش، نوعی بازی با سرمایه‌های مردم است که در نهایت سود آن نصیب دولت می‌شود، نه خریداران سکه.
منتقدان این طرح بر این باورند که خرید سکه‌ای که موعد تحویل آن سال آینده است، در شرایط اقتصادی کنونی ریسک بالایی دارد. تجربه‌های مشابه در پیش‌فروش‌های دیگر نشان داده که امکان اعمال مالیات‌های جدید، تاخیر در تحویل و تغییر در شرایط قرارداد وجود دارد. علاوه بر این، برخی کارشناسان هشدار می‌دهند که در صورت کاهش قیمت جهانی طلا یا تغییر سیاست‌های اقتصادی، ممکن است خریداران سکه با ضرر مواجه شوند.
بانک مرکزی این طرح را اقدامی برای ایجاد ثبات در بازار طلا و ارز می‌داند، اما انتقادات گسترده‌ای نسبت به این سیاست مطرح شده است. برخی کارشناسان اقتصادی بر این باورند که این پیش‌فروش بیش از آنکه یک فرصت اقتصادی باشد، ابزاری برای جمع‌آوری نقدینگی از مردم است.
با توجه به ریسک‌های احتمالی، مفاد بیانیه سلب مسئولیت و تجربه‌های پیشین در طرح‌های مشابه، خریداران باید با دقت بیشتری این تصمیم را بگیرند. در نهایت، این خود مردم هستند که باید تصمیم بگیرند آیا این پیش‌فروش یک سرمایه‌گذاری مطمئن است یا یک بازی پرریسک با پول‌هایشان.
