مدیریت ریسک در سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت

به گزارش شهر بورس به نقل از عصر تجارت؛ سرمایه‌گذاری بلندمدت راهکاری برای ایجاد ثروت در طول زمان است که البته همواره با ریسک‌هایی همراه بوده است. مدیریت این ریسک‌ها در طول مسیر سرمایه‌گذاری، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در واقع، نحوه مدیریت ریسک است که تعیین می‌کند سرمایه‌گذاری به موفقیت منتهی شود یا با شکست مواجه شود. این مطلب به بررسی اهمیت مدیریت ریسک در سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت، روش‌های کاهش این ریسک‌ها می‌پردازد.

اهمیت مدیریت ریسک

در سرمایه‌گذاری بلندمدت، سرمایه به دارایی‌های مختلف مانند سهام، اوراق با درآمد ثابت، املاک و حتی ارزهای دیجیتال اختصاص می‌یابد. در این نوع سرمایه‌گذاری، هدف اصلی افزایش ارزش سرمایه در طول زمان است، اما ریسک‌هایی وجود دارند که می‌توانند این مسیر را مختل کنند.

یکی از ریسک‌های اصلی، ریسک بازار بوده که ناشی از نوسانات قیمتی در بازارهای مالی است. به عنوان مثال، بازار سهام ایران در سال‌های اخیر دوره‌های پرنوسانی را تجربه کرده است. رشد سریع و ناگهانی شاخص کل بورس تهران در سال ۱۳۹۹ و سپس افت شدید آن در همان تابستان موجب زیان بسیاری از سرمایه‌گذاران شد؛ این نوسانات به عوامل متعددی مانند شرایط اقتصادی، تغییرات نرخ ارز، سیاست‌های دولتی و تحریم‌های بین‌المللی وابسته است.

خبر مرتبط

ناترازی بانک‌ها؛ چالشی پیچیده برای اقتصاد

ناترازی بانک‌ها، به‌ویژه در شرایط فعلی اقتصاد ایران، از بحران نقدشوندگی دارایی‌ها تا تأثیر وام‌های تکلیفی، به یکی از چالش‌های پیچیده و بحرانی تبدیل شده است.

ریسک تورم یکی دیگر از نگرانی‌های سرمایه‌گذاری در ایران است. با توجه به نرخ تورم بالا، اگر بازده سرمایه‌گذاری‌ها کمتر از نرخ تورم باشد، ارزش پول در طول زمان کاهش می‌یابد. این موضوع به ویژه در سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت مهم است، چراکه اثر تورم در طول زمان بیشتر می‌شود. سرمایه‌گذاری در دارایی‌هایی که بتوانند با تورم همگام شوند یا فراتر از آن حرکت کنند، مانند سهام یا املاک، یکی از راه‌های مقابله با این ریسک است.

ریسک نقدشوندگی نیز مخصوص سرمایه‌گذاری‌هایی است که به راحتی نمی‌توان آن‌ها را به وجه نقد تبدیل کرد. به عنوان نمونه، بازار املاک در ایران نقدشوندگی پایین‌تری نسبت به بازار سهام دارد، به این معنا که فروش ملک زمان‌بر است و ممکن است به سرعت به وجه نقد تبدیل نشود و لذا در صورت نیاز فرد به نقدینگی، متحمل ضرر شود.

روش‌های مدیریت ریسک

باید توجه داشت که مدیریت ریسک به معنی حذف کامل ریسک نیست، بلکه به معنای کنترل و کاهش آن است. در ادامه، برخی روش‌های مؤثر برای مدیریت ریسک در سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت بررسی شده‌اند:

1. تنوع‌بخشی (Diversification): یکی از مؤثرترین راه‌ها برای کاهش ریسک، تنوع‌بخشی است. در واقع تمام تخم‌مرغ‌ها نباید در یک سبد قرار داده ‌شوند. سرمایه‌گذاری در دارایی‌های مختلف مثل سهام شرکت‌های متنوع در بورس ایران، اوراق مشارکت، طلا و املاک باعث می‌شود اگر یک بخش از بازار دچار افت شده باشد، بخش‌های دیگر بتوانند زیان را جبران کنند. به عنوان مثال، اگر شاخص بورس به دلیل ریسک‌های ژئوپلیتیک افت کند، سرمایه‌گذاری در طلا می‌تواند بخشی از این زیان را جبران کند، چراکه قیمت طلا معمولاً در این شرایط افزایش می‌یابد.
2. تخصیص دارایی (Asset Allocation): تخصیص دارایی‌ها باید بر اساس هدف سرمایه‌گذاری و میزان ریسک‌پذیری انجام شود. برای مثال، افراد با افق زمانی طولانی و تمایل به ریسک بیشتر، می‌توانند بخش بزرگ‌تری از سرمایه خود را در دارایی‌های ریسک‌پذیر مانند سهام قرار دهند. در مقابل، افرادی که به بازنشستگی نزدیک هستند، بهتر است بخش بیشتری از سرمایه خود را به دارایی‌های باثبات‌تر مانند اوراق مشارکت یا صندوق‌های درآمد ثابت اختصاص دهند.
3. متعادل‌سازی پرتفوی (Portfolio Rebalancing): با گذشت زمان، ممکن است ترکیب دارایی‌های پرتفوی به دلیل نوسانات بازار تغییر کند. برای مثال، رشد ارزش سهام شرکت‌های فناوری در بورس ایران ممکن است سهم آن در پرتفوی را بیشتر کند. برای حفظ تعادل اولیه، بهتر است به صورت دوره‌ای پرتفوی بررسی و در صورت نیاز متعادل شود تا ریسک پرتفوی همواره در سطح مناسبی باقی بماند.
4. حفظ دیدگاه بلندمدت: در سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت، حفظ دیدگاه بلندمدت و عدم تأثیرپذیری از نوسانات کوتاه‌مدت بازار بسیار مهم است. بازارهای مالی همواره دوره‌های صعودی و نزولی دارند و تصمیمات احساسی می‌تواند زیان‌آور باشد؛ برای مثال، در بورس ایران بسیاری از سرمایه‌گذاران در دوره‌های نوسانی به دلیل نگرانی از افت بیشتر، دارایی‌های خود را با زیان فروخته‌اند، در حالی که با دیدگاه بلندمدت، ممکن بود زیان‌ها جبران شوند.
5. تحقیق، آگاهی و سپردن پرتفوی به متخصصان: یکی از راه‌های مؤثر برای مدیریت ریسک، کسب آگاهی و دانش کافی درباره بازارهای مالی و روندهای اقتصادی است. درک درست از تأثیر عوامل اقتصادی و سیاست‌های دولتی بر بازارها به تصمیم‌گیری‌های بهتر کمک می‌کند. علاوه بر آن، سپردن مدیریت پرتفوی به شرکت‌ها و افراد متخصص در زمینه مدیریت سرمایه و ریسک، می‌تواند نقش مهمی در بهبود بازدهی و کاهش ریسک داشته باشد. این افراد با داشتن دانش و تجربه کافی، می‌توانند استراتژی‌های مناسبی را برای تخصیص دارایی‌ها و کاهش ریسک به کار بگیرند.

سخن پایانی

مدیریت ریسک در سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت یک فرآیند مداوم و حیاتی است که نیاز به برنامه‌ریزی، انضباط و آگاهی دارد. گرچه هیچ‌گاه نمی‌توان ریسک را به صفر رساند، اما با استفاده از راهکارهایی مثل تنوع‌بخشی، تخصیص درست دارایی‌ها، حفظ دیدگاه بلندمدت و مشورت با متخصصان، می‌توان ریسک را به سطحی قابل مدیریت کاهش داد.

سرمایه‌گذاری موفق، کسب بازدهی پایدار در طول زمان است و نه بهره‌برداری از هر نوسان قیمتی. با مدیریت درست ریسک و اتخاذ تصمیم‌های هوشمندانه، می‌توان سرمایه‌گذاری بلندمدت موفقی داشت و به اهداف مالی نزدیک‌تر شد.