به گزارش شهر بورس، مدل هستون یکی از مدل‌های مهم و پرکاربرد در دنیای مالی است که برای شبیه‌سازی و پیش‌بینی نوسانات بازار مالی به‌کار می‌رود. این مدل به‌ویژه در حوزه‌های مربوط به قیمت‌گذاری دارایی‌های مالی پیچیده مانند گزینه‌ها (Options) و مشتقات (Derivatives) استفاده می‌شود. مدل هستون یکی از مدل‌های تصادفی پیشرفته است که به‌جای فرض کردن نوسانات ثابت برای دارایی‌ها، نوسانات تصادفی را در نظر می‌گیرد. در این مقاله آموزشی به بررسی ویژگی‌ها، نحوه عملکرد، کاربردها و مزایا و معایب مدل هستون خواهیم پرداخت.

مدل هستون چیست؟

مدل هستون، که در سال 1993 توسط استیفن هستون معرفی شد، یک مدل تصادفی برای شبیه‌سازی نوسانات قیمت دارایی‌ها است. برخلاف مدل‌های کلاسیک مانند مدل بلک-شولز (Black-Scholes)، که فرض می‌کنند نوسانات بازار ثابت است، مدل هسـتون نوسانات را به‌طور تصادفی و در قالب یک فرآیند تصادفی مدل‌سازی می‌کند.

این مدل، که به‌عنوان مدل تصادفی فرآیند واریانس یا Stochastic Volatility Model شناخته می‌شود، به‌ویژه برای قیمت‌گذاری اختیارات پیچیده، مشتقات و ابزارهای مالی دیگر که دارای نوسانات غیرثابت هستند، کاربرد دارد.

نحوه عملکرد مدل هستون

مدل هستون در واقع یک فرآیند دوگانه است که شامل دو فرآیند تصادفی مختلف است: یکی برای قیمت دارایی پایه (مانند سهام) و دیگری برای نوسان‌پذیری (Volatility) آن دارایی.

فرمول ریاضی هسـتون به صورت زیر است:

در این مدل، نوسان‌پذیری به‌طور تصادفی تغییر می‌کند، نه ثابت مانند مدل بلک-شولز. این ویژگی باعث می‌شود که هسـتون دقت بیشتری در شبیه‌سازی رفتار واقعی بازار داشته باشد.

کاربردها

این مدل به‌ویژه در موارد زیر کاربرد دارد:

• قیمت‌گذاری اختیارات (Options Pricing): این مدل به تحلیلگران کمک می‌کند تا قیمت‌های دقیق‌تری برای اختیارهای خرید و فروش (Call and Put Options) محاسبه کنند، به‌ویژه زمانی که نوسانات بازار تغییر می‌کنند.
• مدیریت ریسک (Risk Management): با مدل‌سازی نوسانات تصادفی، می‌توان استراتژی‌های بهینه برای مدیریت ریسک در پرتفوهای مالی طراحی کرد.
• پیش‌بینی نوسانات بازار: با استفاده از مدل هستون، می‌توان نوسانات بازار را در آینده پیش‌بینی کرد و به سرمایه‌گذاران کمک کرد تا تصمیمات هوشمندانه‌تری بگیرند.

مزایا و معایب مدل هستون

مزایا:

• دقت بیشتر در شبیه‌سازی نوسانات: برخلاف مدل‌های کلاسیک که فرض می‌کنند نوسانات ثابت است، مدل هسـتون نوسانات تصادفی را در نظر می‌گیرد که به‌واقعیت نزدیک‌تر است.
• کاربرد گسترده: این مدل در انواع مختلف مشتقات مالی و تحلیل‌های بازار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• مدیریت ریسک بهتر: با مدل‌سازی نوسانات به‌صورت تصادفی، می‌توان به‌طور دقیق‌تری خطرات و ریسک‌های موجود در بازار را شبیه‌سازی و مدیریت کرد.

معایب:

• پیچیدگی ریاضی: مدل هسـتون پیچیدگی ریاضی بالایی دارد که نیازمند محاسبات سنگین است.
• نیاز به داده‌های دقیق: برای استفاده مؤثر از این مدل، نیاز به داده‌های دقیق و به‌روز است که ممکن است در دسترس نباشد.

مدل هستون یکی از مدل‌های پیشرفته در شبیه‌سازی نوسانات بازار است که به‌ویژه در قیمت‌گذاری اختیارات و مدیریت ریسک کاربرد دارد. با این حال، پیچیدگی‌های ریاضی و نیاز به داده‌های دقیق ممکن است مانعی برای استفاده گسترده از آن باشد. اما برای کسانی که در بازارهای مالی پیچیده فعالیت می‌کنند، این مدل می‌تواند ابزار قدرتمندی برای تحلیل و پیش‌بینی رفتار بازار باشد.