به گزارش شهر بورس، طرح واگذاری سهام عدالت که در سال ۱۳۸۴ با هدف افزایش ثروت خانوارهای ایرانی آغاز شد، پس از گذشت دو دهه هنوز به مرحله خرید و فروش آزاد نرسیده است. موضوع آزادسازی این سهام از خرداد ۱۳۹۹ مطرح شد و در آن زمان دولت وقت اعلام کرد که دو روش مستقیم و غیرمستقیم برای واگذاری آن به سهامداران در نظر گرفته شده است.
با این حال، در سال ۱۴۰۱ موضع‌گیری‌ها تغییر کرد و تأکید شد که سهام عدالت برای نگهداری بلندمدت طراحی شده و هدف از آن، استفاده از سود سالانه بوده است، نه فروش آن در بازار. اجرای این سیاست منوط به تصمیم شورای عالی بورس شد، اما تاکنون اقدام مشخصی در این زمینه صورت نگرفته است.
چالش بزرگ بازار سرمایه
با توجه به این که حدود ۴۹ میلیون نفر دارنده سهام عدالت هستند، آزادسازی این دارایی و ورود حجم بالایی از عرضه به بازار سرمایه، یکی از چالش‌های اصلی اجرای این سیاست است. تاکنون سازمان بورس نیز تصمیمی برای رفع محدودیت‌های معاملاتی این سهام اتخاذ نکرده است.
ارزش سهام عدالت و سود پرداختی
آخرین سود واریزی سهام عدالت مربوط به سال مالی ۱۴۰۱ بود که برای سهام ۴۹۲ هزار تومانی ۳۵۲ هزار تومان، سهام ۵۳۲ هزار تومانی ۳۸۰ هزار تومان و برای سهام یک میلیون تومانی ۷۱۶ هزار تومان محاسبه شد. سود مربوط به سال مالی ۱۴۰۲ هنوز پرداخت نشده، اما به گفته مسئولان سازمان بورس، مجامع شرکت‌های سرمایه‌پذیر برگزار شده و پرداخت سود در انتظار تصمیم نهایی است.
انتقادها به عدم اجرای آزادسازی
پس از استقرار دولت چهاردهم، موضوع خرید و فروش سهام عدالت بار دیگر مورد توجه قرار گرفت اما تاکنون اجرایی نشده است. در این میان، عبدالناصر همتی، وزیر سابق اقتصاد، که اخیراً در مجلس استیضاح شد، از عدم تعیین تکلیف این دارایی انتقاد کرد. وی اظهار داشت: «ما ۴۹ میلیون نفر را سهامدار کرده‌ایم، اما نه امکان استفاده از دارایی‌شان را به آن‌ها داده‌ایم و نه اجازه خرید و فروش آن را صادر کرده‌ایم. در این مدت، حدود دو میلیون نفر از دارندگان این سهام فوت کرده‌اند، در حالی که ارزش سهام یک میلیون تومانی امروز به حدود ۳۰ میلیون تومان رسیده است.»
آینده نامشخص آزادسازی سهام عدالت
با رأی مجلس به برکناری همتی، سرنوشت طرح آزادسازی سهام عدالت همچنان نامعلوم باقی مانده است. در حال حاضر، سایت مربوط به آزادسازی این سهام غیرفعال بوده و امکان انتخاب روش مستقیم برای سهامداران فراهم نیست. حال باید دید که جانشین همتی چه تصمیمی در مورد این موضوع اتخاذ خواهد کرد و آیا بالاخره قفل ۲۰ ساله سهام عدالت شکسته می‌شود یا خیر.
