به گزارش شهر بورس، نایب‌رئیس شورای ملی زعفران با بیان اینکه تنها ۳۰ درصد از صادرات این محصول به‌صورت رسمی انجام می‌شود، از قاچاق ماهانه ۱۰ تن زعفران از کشور خبر داد و تأکید کرد: رفع موانع صادراتی تنها راه جلوگیری از خروج غیرقانونی زعفران ایران است.
وضعیت تولید و اشتغال در صنعت زعفران
غلامرضا میری گفت: برداشت زعفران از دهم مهرماه آغاز شده و تا ۲۵ آذرماه ادامه خواهد داشت. به گفته وی، تا پایان برداشت نمی‌توان درباره میزان دقیق تولید یا مقایسه آن با سال گذشته اظهار نظر کرد، چرا که انتشار آمارهای زودهنگام می‌تواند به تولیدکنندگان خسارت وارد کند.
سطح زیر کشت زعفران در کشور حدود ۱۲۷ هزار هکتار برآورد می‌شود که عمدتاً در استان‌های خراسان رضوی، جنوبی و شمالی قرار دارد، هرچند کشت این محصول در ۲۷ استان کشور انجام می‌شود.
در حال حاضر بیش از ۷۰۰ هزار نفر به طور مستقیم و حدود ۳ میلیون نفر به صورت غیرمستقیم در زنجیره تولید، فرآوری، توزیع و صادرات زعفران فعال هستند. طبق آمار وزارت جهاد کشاورزی، سال گذشته حدود ۴۵۰ تن زعفران در کشور تولید شد.
چالش نقدینگی و فروش زیر قیمت
میری با اشاره به رشد بی‌رویه سطح زیر کشت زعفران و کمبود امکانات فرآوری گفت: بسیاری از کشاورزان به دلیل محدودیت زمانی ۴۸ ساعته برای نگهداری گل زعفران، مجبورند محصول خود را به فرآوری‌کنندگان بفروشند.
او افزود: بیش از هزار واحد فرآوری زعفران در کشور فعالیت دارد اما کمبود نقدینگی باعث می‌شود بسیاری از آن‌ها محصول خود را زیر قیمت واقعی روانه بازار کنند؛ موضوعی که نوسانات شدید قیمتی را در پی دارد.
رشد صادرات رسمی اما تداوم مشکلات ارزی
رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران با اشاره به رشد ۷۴ درصدی صادرات در نیمه نخست سال جاری گفت: طی شش‌ماهه اول ۱۴۰۴ حدود ۱۰۰ تن زعفران به کشورهای هدف صادر شده، در حالی که این رقم در مدت مشابه سال قبل تنها ۵۷ تن بود.
او افزود: در حال حاضر هر کیلوگرم زعفران پوشال از کشاورزان با قیمت حدود ۱۰۰ میلیون تومان و زعفران نگین با نرخ ۱۱۲ تا ۱۱۵ میلیون تومان خریداری می‌شود؛ در حالی که زعفران نگین درجه‌یک در بازار داخلی به حدود ۱۲۰ میلیون تومان رسیده است.
میری تصریح کرد: هر کیلوگرم زعفران ایران در بازار جهانی بین ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ دلار معامله می‌شود که تنها حدود ۵ درصد بالاتر از نرخ داخلی است. با وجود این، به دلیل اختلاف نرخ ارز و محدودیت‌های تحریمی، انگیزه صادرات رسمی به شدت کاهش یافته است.
موانع صادرات و خطر از دست رفتن بازارهای جهانی
به گفته نایب‌رئیس شورای ملی زعفران، صادرکنندگان این محصول برای گشایش اعتبار اسنادی با مشکلات جدی مواجه‌اند و مشتریان خارجی معمولاً پول را با تأخیر ۴۵ روزه پرداخت می‌کنند. این امر سبب شده بسیاری از صادرکنندگان از فعالیت رسمی صرف‌نظر کرده و محصول را از طریق واسطه‌ها صادر کنند.
وی افزود: در نتیجه تنها ۳۰ درصد از صادرات زعفران با کارت بازرگانی رسمی صادرکنندگان ایرانی انجام می‌شود و مابقی از مسیر تجار خارجی صورت می‌گیرد.
میری هشدار داد: قاچاق زعفران نه‌تنها به اقتصاد کشور آسیب می‌زند، بلکه اعتبار برند زعفران ایران در بازارهای جهانی را نیز تهدید می‌کند. طبق برآوردها، ماهانه حدود ۱۰ تن زعفران به صورت قاچاق از کشور خارج می‌شود و معمولاً این کالاها کیفیت پایین‌تری دارند.
بازارهای صادراتی در ۷۱ کشور
رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران اعلام کرد: با وجود تحریم‌ها، بازارهای صادراتی ایران از ۴۷ کشور به ۷۱ کشور افزایش یافته است. با این حال، موانع ارزی و محدودیت‌های صادراتی مانع توسعه بیشتر این بازارها شده است.
او تأکید کرد: در صورت رفع موانع صادرات، اصلاح مقررات ارزی و حمایت از فرآوری‌کنندگان، می‌توان سهم ایران را در بازار جهانی زعفران افزایش داد و از واگذاری بازار به تجار غیرایرانی جلوگیری کرد.
منبع: ایرنا
