سفته الکترونیکی نسخه دیجیتال سفته سنتی است که با هدف ساده‌سازی فرآیندهای مالی و کاهش ریسک سوءاستفاده در ایران رواج یافته است. این سند تجاری، به‌ویژه در دریافت وام‌های بانکی مانند وام بانک رسالت، ضمانت قراردادهای کاری، و معاملات تجاری کاربرد دارد. در این مقاله، نحوه دریافت سفته الکترونیکی، مراحل صدور آن از طریق سامانه‌هایی مانند آی‌کاپ، و نکات حقوقی مرتبط را به‌صورت جامع بررسی می‌کنیم. برای اطلاعات بیشتر درباره سفته و قوانین آن، به راهنمای جامع سفته در شهر بورس مراجعه کنید.
سفته الکترونیکی چیست؟
سفته الکترونیکی سندی دیجیتال است که طبق ماده 307 قانون تجارت ایران، تعهد پرداخت مبلغ مشخصی را در تاریخ معین یا عندالمطالبه تضمین می‌کند. این سند از طریق سامانه‌های بانکی مانند آی‌کاپ صادر شده و با امضای دیجیتال اعتبارسنجی می‌شود. برخلاف سفته کاغذی، این نوع سفته به‌صورت آنلاین و بدون نیاز به مراجعه حضوری صادر می‌شود، که فرآیند را سریع‌تر و امن‌تر می‌کند.
مزایای سفته الکترونیکی
- سرعت و راحتی: صدور و ضمانت بدون نیاز به مراجعه به بانک.
- امنیت بالا: امضای دیجیتال و ثبت در سامانه‌های معتبر مانند مرآت، ریسک جعل را کاهش می‌دهد.
- دسترسی 24 ساعته: از طریق اپلیکیشن‌هایی مانند آی‌کاپ در دسترس است.
کاربردهای سفته الکترونیکی
سفته الکترونیکی در موقعیت‌های مختلف مالی و حقوقی استفاده می‌شود:
- ضمانت وام بانکی: برای دریافت وام از بانک‌هایی مانند بانک رسالت، متقاضی و ضامن باید سفته الکترونیکی با مبلغ 120% وام ارائه دهند.
- ضمانت حسن انجام کار: در قراردادهای کاری برای تضمین تعهدات.
- معاملات تجاری: برای تضمین پرداخت در خرید و فروش.
- پرداخت‌های آنلاین و انتقال وجه: در برخی موارد برای تراکنش‌های مالی امن.
جدول کاربردهای سفته الکترونیکی
| کاربرد | توضیحات | نمونه استفاده |
|---|---|---|
| ضمانت وام | تضمین بازپرداخت وام بانکی | وام 400 میلیونی بانک رسالت |
| حسن انجام کار | تضمین تعهدات در قراردادهای کاری | ضمانت کارمند در شرکت خصوصی |
| معاملات تجاری | تضمین پرداخت در قراردادهای خرید و فروش | خرید کالا با پرداخت در سررسید |
| پرداخت‌های آنلاین | پرداخت یا انتقال وجه امن | تراکنش‌های تجاری در پلتفرم‌های دیجیتال |
نحوه دریافت سفته الکترونیکی
برای دریافت سفته الکترونیکی، به‌ویژه برای وام‌های بانک رسالت، مراحل زیر را دنبال کنید:
- افتتاح حساب در بانک رسالت
- متقاضی و ضامن باید حساب قرض‌الحسنه در بانک رسالت داشته باشند.
- اعتبارسنجی در سامانه مرآت
- ثبت‌نام در سامانه مرآت (mraat.ir) و بارگذاری مدارک هویتی (کارت ملی، شناسنامه) برای ارزیابی رتبه اعتباری (ممتاز، متناسب، یا نامتناسب).
- دریافت امضای دیجیتال
- از طریق اپلیکیشن آی‌کاپ (icup.ir)، امضای دیجیتال را فعال کنید. این مرحله برای احراز هویت الزامی است.
- خرید سفته الکترونیکی
- در آی‌کاپ، گزینه “سفته الکترونیکی” را انتخاب کنید، مبلغ (120% وام) و اطلاعات گیرنده را وارد کنید، و پس از تأیید، سفته صادر می‌شود.
- ضمانت سفته (برای ضامن)
- ضامن با وارد کردن شناسه یکتای سفته و کد ملی متقاضی، سفته را در آی‌کاپ ضمانت می‌کند.
- ثبت در پرونده وام
- پس از تأیید، سفته به‌صورت خودکار در سامانه مرآت ثبت شده و پیامک تأیید دریافت می‌شود.
نکته: در حال حاضر، اپلیکیشن آی‌کاپ فقط برای دستگاه‌های اندرویدی در دسترس است.
نکات حقوقی مهم
- مبلغ سفته: باید 120% مبلغ وام باشد (مثلاً برای وام 100 میلیون تومانی، سفته 120 میلیون تومانی).
- امضای دیجیتال: بدون امضای دیجیتال، سفته الکترونیکی معتبر نیست.
- عدم سوءاستفاده: اطلاعات سفته (مانند شناسه یکتا) را فقط با افراد مطمئن به اشتراک بگذارید.
- اعتبارسنجی ضامن: ضامن باید رتبه اعتباری مناسب (ممتاز یا متناسب) داشته باشد.
سوالات متداول درباره سفته الکترونیکی
سفته الکترونیکی از کجا تهیه کنیم؟
از طریق اپلیکیشن آی‌کاپ یا وب‌سایت بانک رسالت، پس از اعتبارسنجی در سامانه مرآت.
آیا سفته الکترونیکی برای همه بانک‌ها معتبر است؟
خیر، برای بانک رسالت، فقط سفته صادرشده از آی‌کاپ معتبر است.
ضامن سفته الکترونیکی چه شرایطی باید داشته باشد؟
ضامن باید حساب فعال در بانک رسالت، اعتبارسنجی مرآت، و امضای دیجیتال داشته باشد.
آیا سفته الکترونیکی قابل انتقال است؟
بله، با ظهرنویسی دیجیتال قابل انتقال است، مگر اینکه صادرکننده آن را ممنوع کرده باشد.
سفته الکترونیکی با سرعت و امنیت بالا، جایگزین مناسبی برای سفته کاغذی در معاملات و وام‌های بانکی است. با رعایت مراحل دریافت و نکات حقوقی، می‌توانید از این ابزار مالی به‌طور مؤثر استفاده کنید. برای اطلاعات جامع‌تر درباره سفته و مقایسه آن با سایر اسناد تجاری، به راهنمای جامع سفته مراجعه کنید.
