به گزارش شهر بورس، ترکیه در مسیر کاهش وابستگی به گاز ایران و روسیه قرار گرفته و با سرمایه‌گذاری گسترده در تولید داخلی و افزایش واردات گاز طبیعی مایع (ال‌ان‌جی) از آمریکا، درصدد تأمین بیش از نیمی از نیاز گازی خود تا پایان سال ۲۰۲۸ است.
تحلیلگران انرژی می‌گویند این تغییر راهبرد، می‌تواند نقشه تأمین انرژی در منطقه را دگرگون کند و موقعیت روسیه و ایران در بازار گاز ترکیه را به چالش بکشد.
فشار واشنگتن و مسیر تنوع‌بخشی انرژی
دولت آمریکا طی ماه‌های اخیر متحدان خود، از جمله ترکیه – عضو ناتو – را تحت فشار قرار داده تا روابط انرژی با مسکو و تهران را محدود کنند. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در نشستی در کاخ سفید از رجب طیب اردوغان خواسته بود خرید گاز از روسیه را کاهش دهد.
در این میان، آنکارا با هدف تقویت امنیت انرژی و تبدیل شدن به هاب گازی منطقه، به دنبال تنوع‌بخشی به منابع وارداتی است؛ برنامه‌ای که شامل توسعه تولید داخلی، واردات ال‌ان‌جی از آمریکا و صادرات مجدد گاز به اروپا می‌شود.
کاهش سهم روسیه در بازار ترکیه
روسیه که تا دو دهه پیش بیش از ۶۰ درصد گاز ترکیه را تأمین می‌کرد، اکنون سهم خود را به حدود ۳۷ درصد کاهش داده است. این تغییر از زمان آغاز جنگ روسیه و اوکراین در سال ۲۰۲۲ شدت گرفت؛ زیرا بسیاری از کشورهای اروپایی خرید گاز از مسکو را متوقف کردند.
قراردادهای بلندمدت گازی ترکیه با روسیه و ایران نیز در آستانه انقضا هستند؛ از جمله قرارداد ۲۲ میلیارد متر مکعبی روسیه از طریق خطوط لوله «بلو استریم» و «ترک استریم» و قرارداد ۱۰ میلیارد متر مکعبی با ایران که اواسط سال آینده پایان می‌یابد.
افزایش ظرفیت تولید و واردات ال‌ان‌جی
ترکیه هم‌زمان با توسعه میادین گازی داخلی از سوی شرکت دولتی TPAO، در حال گسترش پایانه‌های واردات ال‌ان‌جی است. طبق برآوردها، تولید داخلی و واردات قراردادی گاز طبیعی مایع از سال ۲۰۲۸ به بیش از ۲۶ میلیارد متر مکعب در سال خواهد رسید، در حالی که این رقم در سال جاری تنها ۱۵ میلیارد متر مکعب است.
برای تحقق این هدف، ترکیه تاکنون قراردادهایی به ارزش ۴۳ میلیارد دلار با شرکت‌های آمریکایی امضا کرده است که از جمله آن‌ها، قرارداد ۲۰ ساله با شرکت مرکوریا در سپتامبر است.
رقابت میان گاز روسیه، ایران و آمریکا
به گفته کارشناسان، اگرچه گاز روسیه همچنان از نظر قیمت رقابتی است، اما ترکیه با افزایش واردات از آمریکا و الجزایر، در حال کاهش وابستگی به منابع سنتی خود است.
آلپ‌ارسلان بایراکتار، وزیر انرژی ترکیه، در گفت‌وگویی تلویزیونی اظهار داشت:
«ترکیه باید گاز خود را از همه تأمین‌کنندگان، از جمله روسیه، ایران و جمهوری آذربایجان تهیه کند؛ اما واردات ال‌ان‌جی آمریکا گزینه‌ای ارزان‌تر و انعطاف‌پذیرتر است.»
در همین حال، سوهبت کاربوز از سازمان مدیترانه‌ای انرژی و آب‌وهوا گفت:
«ترکیه احتمالاً بخشی از قراردادهای فعلی را تمدید می‌کند اما با شرایط جدید و حجم‌های کمتر تا تنوع تأمین انرژی خود را افزایش دهد.»
ترکیه در مسیر صادرات گاز به اروپا
ترکیه اکنون ظرفیت واردات سالانه ۵۸ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی مایع را ایجاد کرده است؛ رقمی که برای پوشش کل تقاضای داخلی کافی است. این کشور همچنین قراردادهایی برای صادرات گاز به مجارستان و رومانی امضا کرده و در حال تبدیل شدن به یک بازیگر کلیدی در تجارت انرژی اروپاست.
کارشناسان معتقدند با اجرای کامل این برنامه، ترکیه از سال ۲۰۲۸ می‌تواند گاز روسیه و ایران را در داخل مصرف کرده و گاز تولیدی خود و ال‌ان‌جی وارداتی را به اروپا صادر کند.
جمع‌بندی
با افزایش ظرفیت تولید داخلی و قراردادهای جدید واردات ال‌ان‌جی، ترکیه در حال بازتعریف جایگاه خود در بازار انرژی است. این روند، نه‌تنها وابستگی این کشور به ایران و روسیه را کاهش می‌دهد، بلکه می‌تواند رقابت گازی تازه‌ای در منطقه خاورمیانه و اروپا ایجاد کند.
منبع: ایسنا
