به گزارش شهر بورس، با نزدیک شدن به موعد ۹ شهریور و مهلت فعال‌سازی مکانیسم ماشه، فضای سیاسی منطقه و جهان بار دیگر به سمت احتمال ازسرگیری مذاکرات مستقیم میان ایران و آمریکا سوق یافته است. منابع آگاه می‌گویند که یکی از شروط اصلی طرف‌های اروپایی برای تعلیق اجرای این مکانیسم، گفت‌وگوی رو در رو میان تهران و واشنگتن است؛ پیشنهادی که مقامات آمریکایی نیز بر آن اصرار دارند و حاضر به پذیرش مذاکرات غیرمستقیم نیستند.
در ایران نیز نشانه‌های مثبتی برای ورود به این مسیر دیده می‌شود. محمدرضا عارف، معاون اول دولت، با اشاره به ضرورت اعتمادسازی، گفته است کشور در شرایط متعادل آمادگی مذاکره را دارد و در صورت فراهم شدن شرایط، گفت‌وگو می‌تواند مستقیم انجام شود. او تأکید کرده است که مذاکره به معنای تسلیم نیست، بلکه راهی برای جلوگیری از درگیری و حفظ امنیت ملی است.
زمینه‌های ازسرگیری گفت‌وگو
پس از سفر اخیر مقامات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران و گفت‌وگو درباره نقشه راه همکاری‌های آینده، گمانه‌ها درباره برگزاری ششمین دور مذاکرات ایران و آمریکا قوت گرفته است. این دور از مذاکرات که پیش‌تر به دلیل حملات اسرائیل و آمریکا به تعویق افتاده بود، اکنون با فروکش‌کردن تنش‌ها احتمالاً از سر گرفته خواهد شد.
مسعود پزشکیان نیز با دفاع از مذاکره تأکید کرده است که گفت‌وگو به معنای عقب‌نشینی نیست و در شرایط کنونی، امتناع از آن می‌تواند کشور را به سمت جنگ سوق دهد.
شرط ایران؛ رفع تحریم‌ها
مجید تخت‌روانچی، مذاکره‌کننده ارشد ایران، گفته است که تهران آماده آغاز گفت‌وگوهای جدی است، اما انتظار دارد طرف مقابل نیز برای برداشتن تحریم‌ها گام بردارد. او یادآور شده است که مذاکرات یک فرایند «بده‌وبستان» است و ایران تنها در صورت مشارکت واقعی طرف مقابل، وارد این مسیر خواهد شد.
در سوی دیگر، استیو ویتکاف، نماینده رئیس‌جمهور آمریکا در امور خاورمیانه، نیز بازگشت مذاکرات به روال عادی را تأیید کرده است. او گفته است که حتی پیش از پایان جنگ اخیر، واشنگتن بارها از طریق پیام‌های مستقیم و غیرمستقیم خواستار ادامه مذاکرات شده بود، اما به دلیل عدم تحقق پیش‌شرط‌های ایران، این روند متوقف ماند.
محورهای مورد بحث
یکی از مهم‌ترین موضوعات روی میز، نحوه همکاری آینده ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. تهران از عدم واکنش آژانس نسبت به حملات اسرائیل و آمریکا به تأسیسات هسته‌ای خود ابراز نارضایتی کرده و آن را عاملی در تشدید تنش‌ها دانسته است. با این حال، موافقت با سفر بازرسان آژانس به ایران، نشانه‌ای از تمایل تهران برای کاهش اختلافات تلقی می‌شود.
همچنین، موضوع «غنی‌سازی صفر» از سوی آمریکا مطرح شده اما ایران قاطعانه این پیشنهاد را رد کرده است. مقامات کشورمان بارها تأکید کرده‌اند که هرگز به سمت غنی‌سازی ۹۰ درصدی نخواهند رفت و فعالیت‌های هسته‌ای در چارچوب نیازهای صلح‌آمیز ادامه خواهد داشت.
طبق مواضع رسمی، غنی‌سازی کمتر از ۵ درصد برای سوخت نیروگاه‌ها و غنی‌سازی ۲۰ درصد صرفاً برای خوراک «راکتور تحقیقاتی تهران» انجام می‌شود. غنی‌سازی ۶۰ درصدی نیز تنها یک بار و آن هم پس از خرابکاری در تأسیسات هسته‌ای صورت گرفته و در صورت دستیابی به توافق هسته‌ای، بلافاصله کاهش خواهد یافت.
به نظر می‌رسد در صورت پیشرفت گفت‌وگوها، مذاکرات مستقیم تهران و واشنگتن می‌تواند به یکی از مهم‌ترین رویدادهای دیپلماتیک سال جاری تبدیل شود؛ رویدادی که نتیجه آن، تأثیری مستقیم بر امنیت و ثبات منطقه خواهد داشت.
منبع: تجارت‌نیوز
