ایران توانایی ایجاد اینترنت داخلی را دارد؟
برخلاف اکثر کشورهای دنیا، اینترنت ایران مالکیت دولتی و خصلت انحصاری دارد. اتصال اینترنت ایران به خارج از کشور در انحصار شرکت ارتباطات زیرساخت است که اینترنت را بین شرکت‌های تأمین‌کننده (FCPها) و اپراتورهای موبایل توزیع می‌کند. در ادامه نیز این شرکت‌ها و اپراتورها اینترنت را بین دیتاسنترها و مردم توزیع می‌کنند.
این انحصار زیرساخت هرچند مزیت‌هایی مانند خرید تجمیعی ایجاد کرده که امکان ارزان‌تر خریدن اینترنت را فراهم می‌کند، اما باعث منحصر شدن گذرگاه‌های اینترنتی به یک نهاد خاص حاکمیتی شده و همین مسئله محدودیت‌هایی را به وجود می‌آورد. به همین دلیل است که در سایر کشورها معمولاً چنین رویکردی وجود نداشته و بازیگران خصوصی نیز می‌توانند در این عرصه فعالیت کنند.
از مقایسه وضعیت سایر کشورها با کشورهای دارای انحصار، مانند ایران، می‌توان نتیجه گرفت که وجود انحصار در زیرساخت‌های تأمین و توزیع اینترنت مطلوب نبوده و به‌ویژه از این نظر که رقابت‌پذیری را کاهش داده و در زمینه سیاست‌گذاری و تنظیم‌گری چالش‌هایی ایجاد می‌کند، مناسب و قابل قبول نیست. همین انحصار در تعیین سیاست‌ها و قوانین می‌تواند امکان بیشتری برای ایجاد محدودیت فراهم کند.
همچنین، در معماری انحصاری اینترنت ایران با ابعاد و جنبه‌های فنی مذکور اعمال فیلترینگ تصمیمی حاکمیتی است که از جانب نهادهای مختلف اتخاذ شده و توسط شرکت‌های ارائه‌دهنده اینترنت اعمال می‌شود. به گفته کارشناسان، در ساختار اینترنت ایران هر زمان که قانون‌گذاران اراده کنند می‌توانند تغییراتی در اینترنت به وجود آورند و با هر هزینه‌ای ایجاد اختلال یا اقدام به محدودسازی کنند.(زومیت)
از سوی دیگر، ایجاد زیرساخت‌ها برای راه‌اندازی اینترنت ملی به این سادگی نیست. تامین زیرساخت‌هایی که بتواند اینترنت ملی با آن راه‌اندازی شود، مثل چیزی که در چین و روسیه و کره‌جنوبی برپاست، نیازمند تکنولوژی ویژه است که ایران هنوز با آن فاصله دارد، البته برخی گزارش‌ها گویای آن است که ایران از چین برای پیاده‌سازی اینترنت داخلی کمک می‌گیرد. با این حال دسترسی آزاد به شبکه جهانی بخشی از حقوق شهروندی است.
با وجود این احتمال هم وجود دارد که قطعی‌ها و اختلالاتی که در شبکه اینترنت کشور اتفاق میفتد، امری عمدی باشد. اما مسئولان کشور از شفاف‌سازی آن سرباز می‌‌زنند.
با این حال مسئولان وزارت ارتباطات می‌گویند در به مروز زمان اینترنت وصل می‌شود، اما باید دید، در روند وصل شدن دوباره اینترنت، آیا تغییری در نحوه ارائه آن صورت خواهد گرفت یا خیر.
