خرید و فروش پله‌ای در بورس

از نام خرید و فروش پله‌ای مشخص است که این عبارت به معامله سهام در چند مرحله اشاره دارد. این روش در کنترل ریسک و کسب سود بسیار موثر است. به همین دلیل است که آموزش خرید و فروش پله‌ای در بورس برای سرمایه‌گذاران این حوزه اهمیت دارد.

خرید و فروش پله‌ای در بورس تا حد زیادی به استراتژی معاملاتی افراد بستگی دارد و بخشی نیز به میزان ریسک‌پذیری آن‌ها برمی‌گردد. در ادامه این مطلب آموزش می‌دهیم که چطور می‌توان معامله را در یک استراتژی پله‌ای به چند مرحله تقسیم کرد و اصول این کار چیست.

استراتژی خرید و فروش پله‌ای سهم چیست؟

معامله‌گران، استراتژی‌های فراوانی را در بورس و بازارهای مالی به کار می‌بندند. برخی از این استراتژی‌ها نقشی اساسی و پایه را ایفا می‌کنند. به گونه‌ای که می‌توانند میزان موفقیت را در معاملات افزایش و ریسک را کاهش دهند. خرید پله‌ای نیز در دسته همین استراتژی‌ها قرار می‌گیرد. به همین دلیل است که خرید و فروش پله‌ای در بورس اهمیت فراوانی دارد.

اما معنای خرید و فروش پله‌ای چیست. بیایید کمی به عقب برگردیم. معامله‌گران برای این‌که بتوانند سودآوری کنند، از تحلیل روش‌های تحلیلی، اندیکاتورها و سایر ابزارهایی که در دست دارند، استفاده می‌کنند. آن‌ها به کمک این ابزارها می‌توانند بهترین زمان و نقطه برای ورود به سهام را تشخیص دهند. اما همه می‌دانند که با تکیه بر این ابزارها هم نمی‌توان ادعا کرد که ریسک معاملات به صفر کاهش خواهد یافت. به خاطر داشته باشید، تنها کاری که معامله‌گر می‌تواند بکند، کاهش ریسک است، نه حذف کامل آن.

این مسئله به وضوح نشان می‌دهد که تحلیل به تنهایی نمی‌تواند چندان موجب کاهش ریسک شود. به همین دلیل باید به استراتژی‌های دیگری هم متوسل شد. یکی از این شیوه‌ها خرید و فروش پله‌ای در بورس است. در این روش خرید یا فروش سهام به صورت مرحله‌ای و در چند بخش انجام خواهد شد. یعنی سهامدار به یک‌باره همه سهم خود را نمی‌فروشد یا همه سرمایه‌ای را که برای خرید یک سهم در نظر گرفته، صرف این کار نمی‌کند. این توضیح به کلیت این استراتژی معاملاتی اشاره دارد ولی روش‌های پیاده‌سازی آن متفاوت است. در ادامه این مقاله، روش‌های خرید و فروش سهام به صورت پله‌ای را آموزش می‌دهیم.

چرا خرید و فروش پله‌ای در بورس مهم است؟

با توضیخاتی که بیان کردیم، مشخص است که خرید و فروش پله‌ای می‌تواند نظم زیادی را در معاملات شما به وجود آورد. فراموش نکنید که نباید به طمع اجازه جولان دهید. باید پیش از این‌که سودتان را از دست دهید، سهام خود را بفروشید.

بازار سهام، بازاری است بر پایه احتمالات. پس هیچ‌گاه هیچ‌ فردی با هیچ ابزاری نمی‌تواند تمام سهم‌ها را با قطعیت و صحت ۱۰۰ درصدی تحلیل کند. به همین دلیل است که احتیاط در معامله حرف اول را می‌زند. به علاوه خرید و فروش پله‌ای سهم در بررسی سقف‌ها و کف‌های قیمتی به شما کمک می‌کند. پس در کنار ابزار تحلیل تکنیکال، به کمک این استراتژی خرید و فروش می‌توانید عملکرد مناسب‌تری داشته باشید.

خرید و فروش پله‌ای در بورس روشی است که باید از آن به عنوان بخشی از استراتژی خود استفاده کنید. درست است که این کار می‌تواند بسیار مفید باشد، اما نباید گمان کنید که با اتکا به این روش، دیگر تمام نیازهای معاملاتی‌تان برطرف خواهد شد. روش صحیح آن است که از این شیوه‌ها در کنار سایر اصول مدیریت سرمایه و ریسک استفاده کنید تا نتایج مطلوب‌تری کسب کنید.

مزایای خرید پله‌ای

فرض کنید ۱۰ میلیون تومان از سرمایه خود را برای خرید سهامی خاص در نظر گرفته‌اید. قیمت سهام در شرایط کنونی ۳۰۰ تومان است. با توجه به تحلیل‌هایی که انجام داده‌اید، می‌دانید که این قیمت برای ورود مناسب است. بر اساس همین پیش‌بینی‌ها، احتمال می‌دهید که قیمت تا ۶۰۰ تومان هم رشد کند.

حال فرض کنید تحلیل شما اشتباه از آب درآيد. یعنی ۳۰۰ تومان کف قیمتی نباشد و قیمت سهم تا ۲۰۰ تومان افت کند. در چنین شرایطی اگر همه سرمایه خود را در قیمت ۳۰۰ تومان وارد سهم کرده باشید، باید صبر کنید تا اصلاح سهم تمام شود و شاهد از بین رفتن ارزش دارایی‌تان خواهید بود. اما اگر تنها بخشی از ۱۰ میلیون تومان را وارد سهم کرده باشید، می‌توانید با بقیه پول خود، سهم را در قیمت‌های پایین‌تر خریداری کنید.

مزایای فروش پله‌ای

مسئله دیگر که در این میان مهم است، به شرایطی برمی‌گردد که قیمت سهم در حال بالا رفتن است. در مثالی که در بخش قبل بیان کردیم، شما پیش‌بینی کرده بودید که قیمت سهم تا ۶۰۰ تومان رشد خواهد کرد. فرض کنید که سهم در مبلغ ۴۵۰ تومان شرایط نامساعدی دارد و شما از این بابت نگران هستید. طبق استراتژی فروش پله‌ای، شما می‌توانید بخشی از دارایی خود را در این شرایط بفروشید و منتظر بمانید تا ببینید سهم در آینده چه واکنشی نشان خواهد داد.

در این حالت، اگر قیمت سهم افت کند، خیال‌تان راحت است که در قیمت‌های بالاتر سیو سود انجام داده‌اید. در مقابل اگر قیمت بالا برود، هرچه به تارگت خود یعنی ۶۰۰ تومان نزدیک می‌شوید، خود را برای فروش به صورت پله‌ای آماده می‌کنید.

در حالتی دیگر ممکن است سهم از ۶۰۰ تومان هم عبور کند. به این ترتیب باید مجددا تحلیل خود را بررسی کنید. از آن‌جا که در این مثال تا کنون به کمک خرید و فروش پله‌ای، سهم را معامله کرده‌اید، ریسک پایینی متوجه شما بوده است. پس می‌توانید در سهام باقی بمانید و این ریسک کم را بپذیرید. به این ترتیب می‌توانید در قیمت‌های بالای ۶۰۰ تومان نیز هم‌چنان در سهم بمانید. اگر به تحلیل اولیه خود پایبند باشید، می‌توانید سهم را به صورت پله‌ای در حوالی تارگت یا همان هدف قیمتی خود بفروشید.

مفروضات خرید پله‌ای

اما نکته این‌جاست که چه زمانی اقدام به خرید پله‌ای کنیم. آیا در هر زمان می‌توان این کار را انجام داد؟ پاسخ به این پرسش را می‌توان در چهار نکته زیر خلاصه کرد:

• زمانی که فرض غالب از رشد بازار خبر می‌دهد.
• زمانی که پیش‌بینی‌های ناشی از تحلیل‌ها، حاکی از آن است که سهم در آینده نزدیک تغییر جهت نخواهد داشت. یعنی روند آن منفی نخواهد شد.
• زمانی که حرکت آینده قیمت‌ها آهسته باشد. به این ترتیب ما می‌توانیم تصمیم‌های صحیح را به درستی اتخاذ کنیم.
• زمانی که پیش‌بینی می‌کنیم که قیمت سهم در آینده افزایش پیدا خواهد کرد.

در حقیقت ما زمانی به خرید پله‌ای روی می‌آوریم که بر اساس پیش‌بینی‌ها انتظار داریم قیمت سهم در آینده نزدیک رشد داشته باشد. سپس با توجه به استراتژی‌های خرید و فروش پله‌ای سهم، معامله را انجام می‌دهیم.

روش‌های خرید پله‌ای

خرید پله‌ای می‌تواند به روش‌های متعددی انجام شود. اما در این بخش، روش‌های مهم این استراتژی خرید را تنها به صورت خلاصه بیان می‌کنیم.

روش اول

در روش اول، سرمایه‌گذار مبلغ سرمایه‌گذاری در سهم را افزایش می‌دهد. این مسئله به آن معناست که سهامی را که از قبل خریداری کرده‌ایم، مجددا خرید کنیم. این کار به ما کمک می‌کند که میانگین قیمت تمام‌شده سهم تغییر کند. به علاوه با افزایش قیمت سهم در آینده نیز می‌توانیم کسب سود کنیم.

روش دوم

روش بعدی این‌گونه است که دفعات خرید سهام را افزایش دهیم. هر چه سهام بیشتری خریداری کنیم، سود بیشتری در پی افزایش قیمت کسب خواهیم کرد.

روش سوم

در روش سوم نیز هم‌زمان از طریق افزایش مبلغ و دفعات سرمایه‌گذاری، خرید را انجام می‌دهیم. این روش، استفاده هم‌زمان از دو شیوه پیشین خواهد بود. 

عوامل موثر در انتخاب روش‌های خرید پله‌ای

اما استفاده از این روش‌ها خود در گرو عوامل دیگری است. به هر حال باید بدانید که چه مسائلی می‌تواند به شما کمک کند که یکی از روش‌های فوق را برگزینید. در ادامه دو عامل مهم را در این خصوص بررسی خواهیم کرد.

هزینه معاملاتی

زمانی که هزینه معاملاتی کم باشد، افزایش تعداد دفعات خرید و تناوب معاملات، منطقی‌تر به نظر می‌رسد. اما کارمزد بالای معاملات، مسئله‌ای است که می‌تواند دست‌وپای سهام‌دار را برای پیاده‌سازی این روش ببندد. پس با توجه به این مسئله می‌توانید روش‌ صحیح‌تر را برگزینید.

نوسان‌های قیمت

در خرید پله‌ای سهم، سخت‌ترین کار آن است که جهت حرکت بازار را پیش‌بینی کنید. چنان‌چه جهت حرکت بازار طبق پیش‌بینی ما مثبت نماند، نمی‌توانیم اهداف خود را پیاده کنیم. در واقع اگر جهت بازار زودتر از آنچه پیش‌بینی کرده‌ایم معکوس شود، سودی را که می‌توانستیم از خرید اولیه به دست آوریم، از دست خواهیم داد. پس به منظور خرید مرحله‌ای، باید دقت کنیم که افق میان‌مدت بازار مثبت باشد. حال فرض می‌کنیم این افق مثبت باشد؛ در این شرایط می‌توانیم خرید خود را به یکی از شیوه‌های ذکر شده انجام دهیم.

خرید پله‌ای در زمان کاهش قیمت‌ها

برای این‌که در یک سهم میانگین کم کنید، باید به هنگام کاهش قیمت‌ها مجددا بر تعداد سهام خود بیفزایید. به این ترتیب که روی اولین حمایت معتبری که احتمال می‌دهید افزایش قیمت در آن نقطه اتفاق بیفتد، یک پله خرید را انجام دهید.

چنان‌چه قصد دارید در پنج پله خرید را انجام دهید، در حمایت‌های بعدی هم پله‌های بعدی را خرید کنید. اما ممکن است خریدتان سه‌مرحله‌ای باشد. به این ترتیب، خرید دوم را در آغاز روند صعودی سهم انجام دهید. در نهایت پله آخر در شرایطی تعیین می‌شود که ضررها جبران شده باشند.

خرید پله‌ای در افزایش قیمت‌ها

در این شرایط، برای سود بیشتر خرید پله‌ای را انجام می‌دهیم. فرض کنید در یک حمایت، دارایی را خریداری کردیم و سهم با تقاضا مواجه شد. در نتیجه قیمت آن بیشتر می‌شود و روند صعودی خواهد داشت. در این حالت، زمانی که اولین مقاومت این سهم بشکند و سهم در بالای آن تثبیت شود یا در شرایطی که پولبک اتفاق افتد، یک پله دیگر خرید می‌کنیم. در نهایت با شکست مقاومت بعدی هم، پله آخر را خرید می‌کنیم.

تعیین حجم خرید در هر پله

در این بخش سه روش را به منظور تعیین میزان حجم خرید بررسی می‌کنیم.

• در روش اول حجم بیشتر را در پله اول می‌خریم و کاهش حجم در پله‌های بعدی اتفاق می‌افتد. مزیت این شیوه آن است که موجب می‌شود که سود بیشتری از خرید اولیه به دست آوریم. هم‌چنین قیمت تمام‌شده سهم با سرعت آرامی بالا می‌رود. زیرا هرچه قیمت‌ها افزایش پیدا می‌کند، حجم خرید ما در پله‌های بعدی کم می‌شود. به علاوه حجم سرمایه‌گذاری ما در این سهم، به مرور زیاد می‌شود. به این ترتیب تناوب معامله می‌تواند به سودآوری ما کمک کند. اما ریسک این روش آن است که اگر پیش‌بینی ما اشتباه باشد و قیمت افزایش پیدا نکند، زیان خواهیم کرد. زیرا بیشترین حجم خرید خود را در مرحله اول انجام داده‌ایم.
• در این روش، در هر پله، حجم‌های یک‌سانی را خریداری می‌کنیم. در این شرایط اگر پیش‌بینی ما اشتباه باشد و بازار بر خلاف این پیش‌بینی حرکت کند، به اندازه روش قبلی متضرر نخواهیم شد. اما از سوی دیگر اگر قیمت سهم بالا رود، در پله اول حجم کم‌تری خریده‌ایم و این مسئله موجب می‌شود که میانگین قیمت تمام‌شده بالا رود. به همین دلیل این امر به کاهش سود ما خواهد انجامید.
• روش سوم، روش اقتضایی است. یعنی با توجه به روند آینده بازار و تجزیه و تحلیلی که انجام داده‌ایم، می‌توانیم یکی از دو روش بالا را پیاده کنیم. مثلا اگر فکر می‌کنیم بازار روندی رو‌به‌رشد دارد و در آینده تغییر جهت نخواهد داد، بهتر است روش اول را انتخاب کنیم. اما اگر در مورد مثبت بودن جهت بازار چندان مطمئن نیستیم و فکر می‌کنیم که احتمال دارد جهت بازار معکوس شود، روش دوم را انجام می‌دهیم. در واقع در روش اقتضایی، باید دید احتمال کدام حالت پررنگ‌تر است و سپس بر طبق آن تصمیم مناسب را اتخاذ می‌کنیم.

فروش پله‌ای

فروش پله‌ای هم به همین ترتیب صورت می‌گیرد. یعنی در فروش پله‌ای هم هدف معامله‌گر افزایش سود و کم کردن زیان است. مانند خرید پله‌ای، فروش پله‌ای نیز در هنگام حرکت‌های صعودی و نزولی سهم انجام می‌شود که در ادامه آن بررسی خواهیم کرد.

فروش پله‌ای در روندهای صعودی

زمانی که سهمی را در قیمت ۱۲۰۰ تومان خریداری می‌کنید و سهم تا ۱۵۰۰ تومان رشد می‌کند، می‌توانید تمام دارایی خود را بفروشید. اما راه دیگری نیز دارید. می‌توانید یک پله از دارایی را بفروشید و پله‌های بعدی را نگه دارید. در این شرایط اگر سهم هم‌چنان رشد کند، می‌توانید از سود آن بهره برید.

فروش پله‌ای در روندهای نزولی

زمانی که پس از خرید سهم، قیمت در حال کم شدن است، به کمک فروش پله‌ای می‌توانید کم‌کم سود خود را سیو کنید. به این ترتیب با از دست دادن کامل سود خود، مقابله خواهید کرد.

استراتژی‌های خرید و فروش پله‌ای

با توجه به آن‌چه در مورد خرید و فروش پله‌ای بیان کردیم، می‌خواهیم دو استراتژی برای این نوع خرید و فروش ارائه دهیم که اگر به درستی آن را پیاده کنید، می‌توانید به میزان زیادی ریسک خود را کم کنید و سودآوری خوبی داشته باشید:

جمع‌بندی

خرید و فروش پله‌ای در بورس یکی از استراتژی‌هایی است که معامله‌گران برای کاهش ریسک و حفظ سود از آن استفاده می‌کنند. به زبان ساده، خرید پله‌ای زمانی انجام می‌شود که حس می‌کنیم سهم پتانسیل رشد دارد اما از رشد آن در کوتاه‌مدت مطمئن نیستیم. به همین دلیل خرید خود را به چند پله تقسیم می‌کنیم و در هر پله بخشی از سهام را خریداری می‌کنیم.

این کار به ما کمک می‌کند از سود آتی سهم بهره‌مند شویم. هم‌چنین اگر تحلیل ما نادرست باشد، از بخش‌های بعدی خرید اجتناب می‌کنیم. به این ترتیب، حداقل بخشی از سرمایه خود را نجات داده‌ایم. با توجه به تحلیل و سبک معامله و روحیات خود، بهتر است روش‌های مختلفی را برای معاملات‌تان در نظر بگیرید.