به گزارش شهر بورس، در کوچه پس‌کوچه‌های قدیمی کاشان، نامی به گوش می‌رسد که با صنعت و کارآفرینی گره خورده است؛ حسن تفضلی، مردی که از دل یک خانواده بازرگان برخاست و پایه‌های صنعت نساجی مدرن ایران را بنا نهاد. او با نگاهی آینده‌نگر و اراده‌ای استوار، نه‌تنها کارخانه‌های بزرگی را تاسیس کرد، بلکه زندگی هزاران کارگر را نیز متحول ساخت. بیوگرافی حسن تفضلی، روایت مردی است که از تجارت سنتی به صنعتی‌سازی رسید و نساجی ایران را به جایگاهی بی‌سابقه رساند.
بیوگرافی حسن تفضلی؛ پدر صنعت نساجی ایران
حسن تفضلی، از تاثیرگذارترین چهره‌های صنعت نساجی ایران، در سال ۱۲۷۴ هجری شمسی در کاشان متولد شد. خانواده او از بازرگانان سرشناس بودند و تجارت نقشی مهم در زندگی آن‌ها داشت. پدرش، عبدالرحیم تفضلی، اصالتی کرمانشاهی داشت؛ اما برای گسترش فعالیت‌های تجاری به کاشان مهاجرت کرد. حسن تفضلی در محیطی رشد یافت که تجارت و کارآفرینی بخش جدایی‌ناپذیر آن بود و همین امر زمینه‌ساز ورود او به عرصه صنعت شد.
حسن تفضلی تا حدود ۴۰ سالگی در زمینه تجارت فعالیت داشت، اما در سال ۱۳۱۳ با یک تصمیم سرنوشت‌ساز، وارد صنعت نساجی شد. او با مشارکت چهار سرمایه‌گذار دیگر، شرکت ریسندگی و بافندگی کاشان را با سرمایه اولیه ۲۰۰ هزار تومان تاسیس کرد. این کارخانه که در سال ۱۳۱۵ به بهره‌برداری رسید، در آغاز راه خود با چالش‌های متعددی روبه‌رو بود، اما با مدیریت کارآمد تفضلی، به سرعت توسعه یافت.
تفضلی به‌عنوان مدیری آینده‌نگر، از همان ابتدا بر ارتقای کیفیت محصولات تاکید داشت. او برای آشنایی با فناوری‌های روز، به کشورهای مختلف از جمله اروپا و جنوب شرق آسیا سفر می‌کرد و جدیدترین تکنولوژی‌های نساجی را به ایران وارد می‌نمود. در نتیجه، کارخانه ریسندگی کاشان به‌طور مداوم نوسازی شد و تا سال ۱۳۵۶، زیربنای آن به ۵۸ هزار متر مربع افزایش یافت. این مجموعه با سرمایه‌ای بالغ بر ۱۵۵ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان، به یکی از قطب‌های اصلی صنعت نساجی کشور تبدیل شد.
تاسیس کارخانه مخمل کاشان و توسعه صنعت
در سال ۱۳۳۴، حسن تفضلی در همکاری با خاندان لاجوردی، کارخانه مخمل و ابریشم کاشان را تاسیس کرد. این مجموعه که در ابتدا با سرمایه‌گذاری ۲۵ درصدی تفضلی و ۷۵ درصدی خانواده لاجوردی راه‌اندازی شد، به سرعت به یکی از مهم‌ترین واحدهای تولیدی ایران تبدیل گردید. کارخانه مخمل کاشان طی یک دهه به رشد قابل‌توجهی دست یافت و تا سال ۱۳۴۴ بیش از دو هزار نفر را مشغول به کار کرد.
محصولات این کارخانه؛ شامل نخ، پارچه چادری، حریر، مخمل پتویی و مخمل مبلی بود که به دلیل کیفیت بالا، مورد استقبال گسترده بازار قرار گرفت. میزان فروش این مجموعه از ۴۹ میلیون تومان در سال ۱۳۴۹ به ۵۰۰ میلیون تومان در سال ۱۳۵۷ افزایش یافت.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های مدیریتی حسن تفضلی، توجه ویژه به رفاه کارگران بود. او اعتقاد داشت که کارگران باید از توسعه شرکت منتفع شوند و برای بهبود وضعیت زندگی آن‌ها اقدامات متعددی انجام داد. حقوق کارگران به‌صورت منظم هر ۱۵ روز پرداخت می‌شد و او برای خانه‌دار شدن آنان، تسهیلات مالی ویژه‌ای در نظر می‌گرفت. علاوه بر این، بخشی از سود کارخانه میان کارگران توزیع می‌شد تا آن‌ها نیز در موفقیت شرکت سهیم باشند.
دوران پس از انقلاب و چالش‌های مدیریتی
پس از انقلاب اسلامی، برخلاف بسیاری از واحدهای صنعتی، کارخانه‌های حسن تفضلی مصادره نشدند؛ اما او با مشکلات متعددی از جمله ممنوع‌المعامله و ممنوع‌الخروج شدن روبه‌رو شد. پس از درگذشت وی، مدیریت صنایع ریسندگی و بافندگی کاشان و کارخانه مخمل کاشان به بخش دولتی واگذار شد که این امر به مرور زمان موجب افت بهره‌وری و کاهش تولید شد.
جمع‌بندی
حسن تفضلی با مدیریت خلاقانه، پشتکار و بهره‌گیری از تکنولوژی‌های روز، نقشی بی‌بدیل در توسعه صنعت نساجی ایران ایفا کرد. او نه‌تنها در رشد اقتصادی کشور تاثیرگذار بود، بلکه با حمایت از کارگران و ایجاد اشتغال، الگویی برای صنعتگران آینده شد. پس از درگذشت وی، صنایع تحت مدیریت او دچار افت شدند، اما نام و میراث او همچنان در صنعت نساجی ایران زنده است. بیوگرافی حسن تفضلی، حکایت کارآفرینی است که پایه‌های توسعه صنعتی را در ایران مستحکم ساخت.
امروز، نام تفضلی با صنعت نساجی ایران گره خورده و میراث او همچنان در این حوزه باقی مانده است.
