به گزارش شهر بورس، جداسازی شبکه آب شرب از آب غیرشرب، رویایی دور از دسترس یا راهکاری برای عبور از بحران آب؟ این طرح اگرچه در نگاه اول راهکاری ایده‌آل برای مدیریت پایدار منابع آب به نظر می‌رسد، اما تاکنون در هیچ کشوری به صورت سراسری اجرا نشده است. دلیل اصلی، هزینه‌های سرسام‌آور احداث و نگهداری دو شبکه موازی و از سوی دیگر، نبود استانداردهای جهانی برای «آب بهداشتی» است. در واقع مدل رایج در جهان، ارائه یک آب باکیفیت آشامیدنی برای همه مصارف است. اما در برخی از کشورها این نوع جداسازی یک مفهوم پیشرفته در مدیریت پایدار آب و مربوط به بحث تصفیه و توزیع آب مطابق با مصارف مختلف است. در خصوص این مدل، به جای تولید یک آب باکیفیت یکسان برای همه مصارف، آب با کیفیت‌های مختلف برای مصارف مختلف تولید و توزیع می‌شود.
چالش‌های اقتصادی جداسازی شبکه آب شرب از آب غیرشرب
رئیس مرکز سلامت محیط کار وزارت بهداشت با اشاره به دلایل عدم تصویب طرح جداسازی شبکه آب شرب از آب غیرشرب خاطرنشان کرد: این طرح مصوب نشد که به مرحله اجرا برسد. وی با تأکید بر لزوم ایجاد زیرساخت‌های اساسی برای اجرای چنین طرحی افزود: به طوری که برای انجام این طرح باید زیرساخت‌های مربوطه را ابتدا ایجاد کرد و شبکه موجود آبرسانی کشور را یا باید تبدیل به شبکه آب غیرشرب کنند و شبکه جدیدی برای آب شرب ایجاد شود که از نظر اقتصادی اصلاً مقرون به صرفه نیست دو شبکه موازی آب داخل شهرها داشته باشیم. این مقام مسئول ضمن توضیح روش‌های جایگزین توضیح داد: بنابراین در چنین شرایطی می‌توانند از روش‌های جایگزین مانند توزیع آب شرب در بسته‌بندی‌های مخصوص توسط شرکت‌های آب و فاضلاب استفاده کنند تا آب مورد نیاز مردم تأمین شود.
ضرورت تدوین استاندارد برای آب غیرشرب در شبکه آبرسانی
محسن فرهادی با اشاره به پیش‌شرط اساسی برای تغییر سیستم توزیع آب خاطرنشان کرد: ما نمی‌توانیم برای حفظ سلامت مردم، آبی را که در دسترس آنها قرار می‌دهیم به آب شرب و غیرشرب تقسیم کنیم، زیرا در حال حاضر هیچ استانداردی برای آب غیرشرب داخل شبکه آبرسانی ایران وجود ندارد. وی با تأکید بر استانداردهای موجود برای آب شرب افزود: در حال حاضر برای آب شرب، استانداردهای ملی دقیق میکروبی، شیمیایی و فیزیکی وجود دارد که با حضور مجرب‌ترین متخصصان و نمایندگان وزارت بهداشت تدوین شده و وزارت نیرو موظف است مطابق قانون آبی مطابق با این استانداردها را در اختیار مصرف‌کنندگان قرار دهد. این کارشناس در ادامه اظهار داشت: اگر بخواهند چنین طرحی را اجرا کنند باید ویژگی‌های قابل توجهی (استانداردی مشخص) برای آن در نظر بگیرند و نمی‌توانند آبی با مشکل آلودگی میکروبی را حتی برای مصارفی همچون استحمام در شبکه آبرسانی وارد کنند، زیرا ممکن است باعث مشکلات پوستی و چشمی برای مصرف‌کنندگان شود.
موانع استانداردسازی در طرح جداسازی آب شرب از آب بهداشتی
یکی از مسئولان مطلع در شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور (آبفای کشور) با اشاره به موانع اجرای طرح جداسازی آب شرب از آب بهداشتی خاطرنشان کرد: اولین قدم برای اجرای این طرح، تدوین استانداردی برای آب بهداشتی است که منظور از آب بهداشتی، آبی است که برای مصارف بهداشت فردی مانند استحمام، سرویس بهداشتی و روشویی استفاده می‌شود. وی با تأکید بر وضعیت فعلی استانداردها افزود: در حال حاضر استانداردهای مشخصی برای آب شرب و پخت و پز وجود دارد، اما استاندارد مدونی برای آبی که صرفاً برای مصارف بهداشتی استفاده می‌شود، تعریف نشده است. این مقام مسئول ضمن توضیح نیاز به همکاری نهادها توضیح داد: تدوین چنین استانداردی نیازمند همکاری وزارت بهداشت، سازمان ملی استاندارد و سایر نهادهای مربوطه است. وی در ادامه اظهار داشت: بر اساس مطالعات، تحقیقات میدانی و مکاتبات با دانشگاه‌های معتبر علوم پزشکی و مراجع بین‌المللی، در هیچ کشوری استاندارد جداگانه‌ای برای آب بهداشتی از شرب تعریف نشده است. این کارشناس با اشاره به مدل جهانی توزیع آب خاطرنشان کرد: در بسیاری از کشورها، آبی که از طریق لوله‌کشی توزیع می‌شود، همان آب شرب است و برای تمام مصارف از جمله آشامیدن و استحمام استفاده می‌شود. وی با تأکید بر نگرانی‌های بهداشتی افزود: نگرانی وزارت بهداشت و دغدغه اصلی، حفظ سلامت مردم است. بنابراین نظر کارشناسی این است که آبی که برای مصارف بهداشت فردی استفاده می‌شود، از همان استانداردهای سختگیرانه آب شرب تبعیت کند. این موضوع، پایه اصلی طرح جداسازی را با چالش مواجه می‌سازد.
