به گزارش شهر بورس، دولتمردان ایرانی بار دیگر وعده ساخت هواپیمای داخلی را تکرار کرده‌اند. این بار سرپرست سازمان هواپیمایی کشوری از ادامه جدی پروژه بومی‌سازی هواپیما خبر داده و اعلام کرده که ایران قصد دارد در این عرصه به خودکفایی برسد. با این حال، با توجه به تحریم‌ها، مشکلات اقتصادی و کمبود دانش فنی، آیا ایران در این مسیر موفق خواهد شد؟
تلاش‌های ایران در مسیر بومی‌سازی صنعت هواپیماسازی
ورود به صنعت هواپیماسازی از دیرباز به‌عنوان یکی از آرزوهای بلندپروازانه مسئولان ایرانی مطرح بوده است. این تلاش‌ها از دهه‌های گذشته، به‌ویژه پس از جنگ هشت‌ساله، آغاز شده و همچنان ادامه دارد. در این راستا، ایران سرمایه‌گذاری‌هایی در زمینه بومی‌سازی انجام داده و حتی واردات محصولات مشابه را محدود کرده است.
حسین پورفرزانه، سرپرست سازمان هواپیمایی کشوری، اعلام کرده است که خودکفایی در فناوری و تجاری‌سازی دانش مهندسی از اولویت‌های این سازمان به شمار می‌رود و صنعت هواپیماسازی با جدیت بیشتری پیگیری خواهد شد. اما تجربه‌های قبلی ایران در عرصه‌هایی مانند خودروسازی نشان داده که موفقیت در حوزه‌هایی که به تکنولوژی پیشرفته نیاز دارند، کار چندان ساده‌ای نیست.
مروری بر پروژه‌های پیشین ایران در صنعت هواپیماسازی
تاکنون ایران چندین بار تلاش کرده است تا وارد صنعت هواپیماسازی شود. از جمله پروژه‌های شاخص، می‌توان به پروژه “ایران-۱۴۰” اشاره کرد که در سال ۱۳۷۳ با همکاری شرکت اوکراینی آنتونوف آغاز شد. این پروژه اگرچه در سال ۱۳۸۹ از خط تولید خارج شد، اما تا سال ۱۳۸۴ مجوزهای پرواز آن صادر می‌شد. با سقوط این هواپیما در سال ۱۳۹۳، پروژه به‌طور کامل کنار گذاشته شد.
پروژه دیگری که ایران برای ساخت هواپیما آغاز کرد، “ایران-۱۴۱” بود که قرار بود تا سال ۱۳۹۲ به نتیجه برسد، اما موفقیتی به‌دست نیامد. در نهایت، جدیدترین تلاش ایران برای ساخت هواپیما به پروژه “سیمرغ” بازمی‌گردد. این هواپیمای ترابری سبک، در خرداد ۱۴۰۳ اولین پرواز آزمایشی خود را انجام داد.
چالش‌های پیش‌روی ایران در بومی‌سازی صنعت هواپیما
ایران با مشکلات متعددی از جمله تحریم‌های بین‌المللی، وضعیت نامطلوب اقتصادی و حتی کمبود دانش فنی لازم دست‌وپنجه نرم می‌کند. تنها ۱۸ کشور از ۱۹۵ کشور جهان در صنعت هواپیماسازی فعالیت می‌کنند که بیشتر آن‌ها کشورهای توسعه‌یافته‌ای مانند آمریکا، فرانسه، آلمان، و چین هستند. این کشورها هم از نظر شرایط اقتصادی و هم سیاسی در وضعیت بهتری نسبت به ایران قرار دارند.
آیا ایران باید وارد صنعت هواپیماسازی شود؟
بسیاری از کارشناسان بر این باورند که ورود به صنعت هواپیماسازی بدون دسترسی به تکنولوژی‌های پیشرفته و تعامل با سایر کشورها، چالش‌برانگیز خواهد بود. یکی از دلایل شکست‌های پیشین ایران در این زمینه، بی‌توجهی به تجاری‌سازی و عدم رقابت در سطح بین‌المللی بوده است. با توجه به تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی، شاید بهتر باشد ایران به جای تمرکز بر بومی‌سازی هواپیما، بر واردات و همکاری با کشورهای دیگر تمرکز کند تا هم امنیت مردم حفظ شود و هم رضایت عمومی افزایش یابد.
مقایسه با کشورهای فعال در صنعت هواپیماسازی
| کشور | وضعیت در صنعت هواپیماسازی |
|---|---|
| آمریکا | سازنده معروف‌ترین هواپیماها (بوئینگ) |
| فرانسه، آلمان، چین | تولیدکنندگان هواپیماهای مهم و تجاری |
| ایران | تلاش برای بومی‌سازی با محدودیت‌های شدید |
ایران در مسیر بومی‌سازی صنعت هواپیماسازی تلاش‌های بسیاری کرده است، اما هنوز فاصله زیادی با کشورهای پیشرو در این عرصه دارد. به همین دلیل، تعامل و همکاری با سایر کشورها می‌تواند به توسعه و بهبود این صنعت کمک کند.
منبع: تجارت نیوز
