به گزارش شهر بورس، طبق قانون کار، کارفرمایان موظفند در پایان سال عیدی و سنوات را به کارگران پرداخت کنند؛ اما مشکلاتی نظیر تاخیر و پرداخت ناقص به دلیل مسائل اقتصادی و کمبود نقدینگی در اجرای این مقررات مشاهده می‌شود. برای کارگران، این مبالغ در تامین هزینه‌های شب عید و تهیه نیازهای ضروری نقش کلیدی دارند؛ به همین دلیل آگاهی دقیق از تفاوت عیدی و سنوات اهمیت ویژه‌ای دارد.
تعریف عیدی
عیدی یا پاداش پایان سال مبلغی است که بر اساس قانون کار ایران، کارفرمایان موظف به پرداخت آن به کارگران می‌باشند. این مبلغ به عنوان تشویق و کمک هزینه جهت تامین هزینه‌های پایان سال نو (عید نوروز) در نظر گرفته شده و معمولا در اواخر بهمن یا اوایل اسفند واریز می‌شود.
برای محاسبه عیدی، حقوق هر کارگر بر اساس حداقل حقوق مصوب وزارت کار در نظر گرفته می‌شود؛ به طوری که هر کارگر حداقل معادل دو برابر و حداکثر معادل سه برابر حقوق پایه دریافت می‌کند. شرایط دریافت شامل داشتن حداقل یک سال کارکرد یا در صورت کمتر بودن، محاسبه به صورت متناسب است. همچنین، کارکنانی که در مرخصی استعلاجی یا زایمان هستند، سابقه کاری کامل آن‌ها لحاظ می‌شود و کارکنان مشمول بیمه بیکاری از دریافت عیدی محروم می‌گردند.
تعریف سنوات
سنوات یا مزایای پایان خدمت مبلغی است که به عنوان جبران زحمات کارگر در طول مدت خدمت وی به ازای هر سال کارکرد تعیین می‌شود. این مبلغ معمولا در زمان قطع همکاری (مانند بازنشستگی، استعفا یا اخراج) پرداخت می‌شود و به نوعی پس‌انداز اجباری برای کارگر محسوب می‌گردد.
میزان سنوات معادل یک ماه آخرین حقوق ثابت دریافتی کارگر به ازای هر سال خدمت است؛ در صورت کارکرد کمتر از یک سال، مبلغ به صورت متناسب محاسبه می‌شود. در قراردادهای موقت نیز، سنوات به همین صورت تسویه می‌شود.
تفاوت‌های اصلی عیدی و سنوات
زمان پرداخت
- عیدی: به صورت سالانه در پایان سال (بهمن یا اسفند) و پیش از آغاز سال جدید پرداخت می‌شود.
- سنوات: در زمان اتمام قرارداد یا قطع همکاری (بازنشستگی، استعفا یا اخراج) به صورت یک‌جا تسویه می‌شود.
مبنای محاسبه
- عیدی: بر اساس حداقل حقوق مصوب وزارت کار محاسبه می‌شود؛ به طوری که کارگر حداقل دو برابر و حداکثر سه برابر حقوق پایه دریافت می‌کند.
- سنوات: معادل یک ماه آخرین حقوق به ازای هر سال خدمت است؛ یا در موارد متناسب با تعداد روزهای کارکرد (فرمول: حقوق پایه × تعداد روزهای کار ÷ ۳۶۵).
هدف پرداخت
- عیدی: تامین هزینه‌های فوری پایان سال و ایجاد انگیزه در میان کارکنان.
- سنوات: جبران زحمات طولانی‌مدت و تضمین امنیت مالی کارگر پس از پایان همکاری.
شرایط دریافت
- عیدی: شامل تمامی کارگران (تمام وقت، پاره وقت، فصلی و روزمزد) با حداقل کارکرد تعیین‌شده؛ در صورت کارکرد کمتر از یک سال، مبلغ به صورت متناسب محاسبه می‌شود.
- سنوات: برای هر سال کارکرد محاسبه می‌شود؛ در قراردادهای موقت نیز مبلغ به نسبت روزهای کارکرد تعیین می‌گردد.
الزام قانونی
- عیدی: طبق ماده واحده مصوب سال ۱۳۷۰ پرداخت عیدی الزامی بوده و عدم پرداخت آن تخلف محسوب می‌شود.
- سنوات: بر اساس ماده ۲۴ قانون کار، کارفرما موظف به پرداخت سنوات در زمان قطع همکاری است.
تاثیر نوع قرارداد
- عیدی: برای همه کارگران بدون توجه به نوع قرارداد (دائمی یا موقت) به شرط داشتن حداقل کارکرد تعیین شده اعمال می‌شود.
- سنوات: در قراردادهای موقت نیز ممکن است در پایان هر قرارداد تسویه شود؛ اما در قراردادهای دائمی معمولا در پایان خدمت پرداخت می‌شود.
جمع‌بندی
عیدی و سنوات هر دو حقوق قانونی مهمی هستند که با هدف تامین نیازهای مالی کارگران در پایان سال و پایان همکاری تعیین شده‌اند؛ اما از نظر زمان پرداخت، مبنای محاسبه و هدف نهایی، تفاوت‌های اساسی دارند. آگاهی دقیق از این تفاوت‌ها می‌تواند به اجرای صحیح مقررات و جلوگیری از بروز اختلافات قانونی در میان کارگران و کارفرمایان منجر شود.
