به گزارش شهر بورس، قانون مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی با هدف افزایش شفافیت معاملات اقتصادی در تیرماه ۱۴۰۴ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. بر اساس این قانون، عایدی سرمایه حاصل از انتقال انواع رمزدارایی‌ها از جمله انواع رمزارزها و رمزپول‌ها مشمول مالیات شده است.
ایرنا نوشت که مرکز پژوهش‌های مجلس گزارشی درباره تشریح سازوکار اخذ مالیات از معاملات انواع رمزدارایی‌ها، رمزپول و رمزارز بر اساس قانون مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی تهیه کرده است. محور اصلی اجرای این قانون، الزام صرافی‌های مجاز به صدور صورتحساب الکترونیکی برای معاملات رمزدارایی‌هاست. این صورتحساب‌ها به عنوان بسته استاندارد اطلاعاتی مبنای محاسبه مالیات بوده و شامل اطلاعات هویتی طرفین معامله، قیمت و زمان انجام معامله است.
چالش‌های بازار رمزدارایی و نیاز به نظارت
بازار رمزدارایی به دلیل ویژگی‌هایی نظیر ناشناس بودن طرفین برخی معاملات، امکان جابه‌جایی سریع و بدون محدودیت و نبود سازوکارهای نظارتی استاندارد می‌تواند بستری مستعد برای سوءاستفاده‌های مالی و جرایم اقتصادی باشد. ماهیت غیرشفاف معاملات رمزدارایی‌ها می‌تواند زمینه فعالیت‌های غیرقانونی از جمله پولشویی، فرار مالیاتی و تأمین مالی تروریسم را فراهم کند.
سازوکارهای اجرایی قانون مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی در معاملات رمزارز
سازوکارهای اجرایی قانون مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی شامل صدور صورتحساب الکترونیکی برای معاملات انواع رمزدارایی‌ها، تبیین انواع معاملات رمزدارایی‌ها، مالیات بر عایدی سرمایه ناشی از انتقال رمزدارایی‌ها و مالیات بر درآمد اتفاقی برای معاملات فاقد صورتحساب الکترونیکی است.
انواع معاملات رمزپول و رمزدارایی طبق قانون
انواع معاملات رمزپول و رمزدارایی به ۵ دسته تقسیم می‌شوند که در جدول زیر خلاصه شده است:
| دسته‌بندی معاملات | توضیحات و امکان اخذ مالیات |
|---|---|
| معاملات در صرافی‌های مجاز | با صدور صورتحساب الکترونیکی، مالیات از عایدی اخذ می‌شود |
| انتقال از صرافی‌های مجاز به صرافی‌های غیرمجاز | با صدور صورتحساب الکترونیکی، مالیات از عایدی اخذ می‌شود |
| انتقال از صرافی‌های غیرمجاز به صرافی‌های مجاز | با صدور صورتحساب الکترونیکی، مالیات از عایدی اخذ می‌شود |
| معاملات در خارج از صرافی‌های مجاز | با صدور صورتحساب الکترونیکی، مالیات از عایدی اخذ می‌شود |
| معاملات در صرافی‌های غیرمجاز | امکان اخذ مالیات به صورت دقیقی وجود ندارد |
در ۴ مورد نخست می‌توان با صدور صورتحساب الکترونیکی از عایدی معاملات مالیات اخذ کرد، اما در مورد آخر امکان اخذ مالیات به صورت دقیقی وجود ندارد.
معافیت‌های قانون مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی برای رمزدارایی‌ها
قانون مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی معافیت‌هایی برای اشخاص غیرتجاری در خصوص عایدی سرمایه حاصل از انتقال انواع رمزدارایی در نظر گرفته است. برخی معافیت‌ها مختص انتقال‌های خاص نظیر ارث و انتقال بلاعوض هستند و برخی معافیت‌ها روی عایدی سرمایه اعمال می‌شوند. به عنوان نمونه از مجموع عایدی سرمایه حاصل از انتقال رمزدارایی‌های اشخاص غیرتجاری، تا آستانه ۵ برابر معافیت موضوع ماده ۸۴ قانون مالیات‌های مستقیم در هر ۵ سال کسر می‌شود.
در معاملات فاقد صورتحساب الکترونیکی، سازوکار مالیات بر درآمد اتفاقی اعمال می‌شود. در این معاملات، به جای عایدی سرمایه، کل مبلغ فروش مشمول مالیات می‌شود. به عنوان مثال، اگر شخص «الف» ملکی به ارزش ۱۰ میلیارد تومان را دریافت کند و مبلغ آن را از طریق انتقال رمزارز بدون صدور صورتحساب پرداخت نماید، ارزش ملک به عنوان درآمد اتفاقی ثبت شده و مشمول مالیات می‌شود.
مسئولیت‌ها و اهداف محاسبه مالیات در قانون مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی
مسئولیت صدور صورتحساب الکترونیکی بر عهده صرافی‌های مجاز است و نحوه محاسبه مالیات بر عایدی سرمایه به گونه‌ای طراحی شده که تنها فعالیت‌های سوداگرانه هدف قرار گیرد. قانون مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی سازوکار مالیات بر درآمد اتفاقی را برای پیشگیری از توسعه بخش غیررسمی پیش‌بینی کرده است.
