تحریم‌های ۴۰ ساله ایران؛ ریشه مشکلات اقتصادی کجاست؟

به گزارش شهر بورس، بحث‌های مطرح‌شده در مناظره نمایندگان درباره استیضاح وزیر اقتصاد، بار دیگر مشکلات ساختاری اقتصاد ایران را نمایان کرد. در یادداشت زیربه قلم دکتر حسین محمودی اصل،  چند نکته قابل تاملی را در این مورد می خوانید:

روسیه به مدت سه سالی می شود که تحریم شده است اما تحریم کشورمان بیش از ۴۰ سال است و نتیجه آن تحریم طولانی، کاهش شدید سرمایه‌گذاری و ایجاد ناترازی‌های مختلف در اقتصاد است. فقط قطعی برق و گاز، کاهش تولید و درآمدهای ارزی، بخشی از پیامدهای این تحریم‌های طولانی‌مدت است. در حالی که تحریم نفت و گاز محدودتر بوده است، اگر دهه‌ها پیش خط لوله گاز اروپا از ایران تأمین می‌شد، می‌توانستیم ابزاری غیرقابل‌تحریم داشته باشیم، همان‌طور که روسیه امروز از این ابزار بهره می‌برد.

ماندگاری رئیس‌کل بانک مرکزی یک اجبار بود

ماندگاری رئیس‌کل بانک مرکزی تصمیم دولت نبود، بلکه یک اجبار بود. وضعیت فعلی، ناشی از سیاست‌های چند سال اخیر بانک مرکزی در خصوص رانت ارزی، نرخ سود بانکی و سایر سیاست‌های پولی است.

طی سه سال گذشته، با دست‌درازی به جیب تولید، هزینه‌های دولت تأمین شده است. اکنون با کاهش حاشیه سود تولید به حدود ۱۰ درصد، دیگر توانی باقی نمانده و ظرفیت فعلی نیز به دلیل قطعی‌های مکرر انرژی پاسخگو نیست. تنها نرخ گاز پتروشیمی‌ها و صنایع برمبنای حدود ۱۹ سنت است، در حالی که رقبا گاز را با نرخ ۶ تا ۹ سنت تأمین می‌کنند.

خبر مرتبط

مذاکرات ایران و آمریکا؛ چه تغییراتی در اقتصاد ایران به‌ وجود می‌ آید؟

مذاکرات ایران با آمریکا می‌تواند نقطه عطفی در بهبود اقتصاد کشور باشد، اما چالش‌های ساختاری و نیاز به اصلاحات اساسی همچنان باقی است.

بخشی از مشکلات کنونی ناشی از رانت ارزی است. حذف رانت ارزی یک الزام است، نه یک اختیار.

تجربه حضور ترامپ در عرصه سیاسی و درگیری‌های منطقه‌ای، عامل اصلی برخی التهابات اقتصادی است.

راهکار برون رفت از مشکلات اقتصادی چیست؟

راه اصلی رشد تولید و صادرات، تکیه بر اقتصاد درون‌زا و برون‌نگر است. برای رشد تولید، ایجاد توجیه اقتصادی و افزایش معقول حاشیه سود تولید ضروری است. در سه سال گذشته، سیاست‌هایی همچون قیمت‌گذاری دستوری، موجب سرکوب تولید شده است. ارز توافقی یکی از راه‌های انتقال منابع به تولید و صادرات محسوب می‌شود.

روسیه به دلیل داشتن حاشیه سود معقول تولید  که باعث شد سود تولید بالاتر از نرخ سود بانکی باشد  توانست شرایط را کنترل کند؛ در حالی که ما این مسیر را سرکوب کرده‌ایم. بورس مسکو برعکس بازار سرمایه ایران در سه سال اخیر جذاب و در حال رشد بوده است.