به گزارش شهر بورس، تازه‌ترین داده‌های رسمی نشان می‌دهد که نیمی از مهارت‌آموختگان کشور از بازار کار خارج شده‌اند و نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان آموزش عالی در تابستان ۱۴۰۴ به ۱۰.۶ درصد رسیده است. این در حالی است که میزان بیکاری در میان زنان و ساکنان مناطق روستایی بالاتر از میانگین کل کشور گزارش شده است.
سهم بالای تحصیل‌کرده‌ها از بیکاری
بر اساس آمارهای موجود، فارغ‌التحصیلان آموزش عالی ۴۰.۳ درصد از کل جمعیت بیکار کشور را تشکیل می‌دهند؛ در حالی که سهم آنان از جمعیت شاغل تنها ۲۷ درصد است. این روند نسبت به سال گذشته کاهش اندکی داشته و نشان‌دهنده ادامه چالش اشتغال تحصیل‌کرده‌ها در کشور است.
ریشه‌های بیکاری در میان مهارت‌آموختگان
تحلیل‌ها نشان می‌دهد عوامل متعددی در بروز این وضعیت نقش دارند؛ از جمله عدم انطباق آموزش‌ها با نیاز واقعی بازار کار، کمبود فرصت‌های شغلی، ضعف مهارت‌های عملی و نرم، و موانع فرهنگی و جنسیتی.
در بسیاری از رشته‌ها، تحصیلات نظری جای مهارت‌های کاربردی را گرفته و همین موضوع باعث شده جوانان تحصیل‌کرده با کمبود مهارت‌های فنی و ارتباطی مواجه باشند. در نتیجه، ورود آنان به بازار کار با دشواری‌های جدی همراه است.
نیمی از مهارت‌آموختگان غیرفعال اقتصادی‌اند
طبق آمار ارائه‌شده از سوی دبیرکل خانه تعاون‌گران ایران، از میان بیش از ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر مهارت‌آموخته بین سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳، تنها ۵۱.۱ درصد فعال اقتصادی بوده‌اند و نزدیک به نیمی از آنان در بازار کار غیرفعال مانده‌اند.
این وضعیت نشان می‌دهد که صرف آموزش مهارت بدون برنامه‌ریزی برای اشتغال و کارآفرینی، نمی‌تواند مؤثر باشد و بخش قابل توجهی از سرمایه انسانی کشور بلااستفاده می‌ماند.
مهارت‌آموزی هدفمند، راه‌حل فراموش‌شده
کارشناسان تأکید دارند که برای مقابله با این چالش باید نظام آموزشی کشور با نیاز بازار کار هماهنگ شود.
راهکارهای پیشنهادی شامل موارد زیر است:
| راهکار | توضیح |
|---|---|
| بازنگری در برنامه‌های درسی دانشگاه‌ها | گنجاندن آموزش مهارت‌های عملی و نرم در کنار دروس نظری |
| برگزاری دوره‌های مهارتی مشترک با صنایع | طراحی دوره‌های کاربردی بر اساس تقاضای واقعی بازار |
| حمایت از کارآفرینی و اشتغال فارغ‌التحصیلان | ارائه تسهیلات بانکی، مشوق‌های مالی و حمایت‌های قانونی |
| تمرکز بر اشتغال زنان و مناطق روستایی | رفع موانع فرهنگی و اجتماعی برای حضور مؤثر در بازار کار |
| رصد مداوم وضعیت اشتغال | ایجاد سامانه‌های جامع پایش بازار کار و مهارت‌ها |
ضرورت تحول در نظام آموزش و اشتغال
بیکاری فارغ‌التحصیلان، به‌ویژه در میان زنان و روستاییان، یکی از چالش‌های جدی اقتصادی و اجتماعی کشور است. کارشناسان معتقدند بدون تحول اساسی در نظام آموزشی و سیاست‌های اشتغال‌زایی، نمی‌توان انتظار کاهش بیکاری و افزایش بهره‌وری را داشت.
به گفته تحلیلگران، سرمایه‌گذاری در مهارت‌آموزی تنها زمانی نتیجه‌بخش خواهد بود که با سیاست‌های حمایتی، برنامه‌های کارآفرینی و فرصت‌های واقعی اشتغال همراه شود.
منبع: تسنیم
