به گزارش شهر بورس، بازار سهام تهران در سال‌های اخیر بیش از آنکه بازتاب‌دهنده واقعی اقتصاد کشور باشد، تحت تأثیر هیجان‌های جمعی و اخبار سیاسی قرار گرفته است. شاخص کل در برخی روزها با یک خبر سیاسی رشدهای شتابان را تجربه می‌کند و در روزهای دیگر با وجود گزارش‌های مثبت شرکت‌ها، به دلیل جو منفی بازار، سقوط می‌کند یا درجا می‌زند.
یکی از دلایل اصلی این رفتار، دوگانگی امید و هراس در بورس است. فعالان بازار گاهی ارزش واقعی سهام را می‌بینند اما همچنان در صف‌های فروش می‌نشینند و در مواقعی که خرید سهام توجیه ندارد، بازار با هیجان و صف‌های خرید مواجه می‌شود. نبود ابزارهای متنوع پوشش ریسک و حساسیت بالای بازار نسبت به قیمت‌ها، باعث شده تا دادوستدهای هیجانی اثر خود را روی تابلو معاملات باقی بگذارند.
رفتارهای توده‌وار و اسارت در اعداد نیز این دوگانگی را تشدید کرده است. بسیاری از سرمایه‌گذاران خرد، بدون تحلیل بنیادی یا تکنیکال، تنها به دنبال صف‌ها حرکت می‌کنند و به همین دلیل خریدهای شلوغ و فروش‌های شتاب‌زده، بی‌ثباتی بازار را افزایش داده است.
آسوات داموداران، استاد دانشگاه و صاحب‌نظر حوزه ارزش‌گذاری، تأکید می‌کند که تکیه صرف بر اعداد صورت‌های مالی بدون توجه به روایت کسب‌وکار، می‌تواند سرمایه‌گذاران را از واقعیت بازار دور کند. این رفتار باعث می‌شود که حتی حمایت‌های روانی شاخص‌ها نیز در شرایط هیجانی شکسته شوند و ترس سرمایه‌گذاران افزایش یابد.
سیاست‌گذاران و تصمیمات کلان اقتصادی نیز نقش مهمی در این چرخه دارند. بی‌ثباتی سیاست‌های قیمت‌گذاری، دخالت‌های مستقیم در صنایع و تصمیمات ناگهانی، قدرت پیش‌بینی فعالان را کاهش داده و رفتارهای هیجانی را تشدید کرده است.
راهکار خروج از این دوگانگی، بازگرداندن ثبات به بازار و تقویت ابزارهای پوشش ریسک است. تنوع ابزارها، مدیریت انتظارات سرمایه‌گذاران و آموزش بورس می‌تواند اثر هیجانات جمعی را کاهش دهد و روند تصمیم‌گیری فعالان را به سمت تحلیل‌های منطقی سوق دهد.
منبع: دنیای اقتصاد
