به گزارش شهر بورس، شواهد جدید از داده‌های هواشناسی جهانی نشان می‌دهد که پدیده ال‌نینو در فصل‌های پیش‌رو، به‌ویژه پاییز و زمستان، می‌تواند تاثیرات چشمگیری بر اقلیم ایران بگذارد. این تغییرات می‌تواند شامل بارش‌های سنگین در جنوب و شرق کشور و کاهش بارش برف در کوهستان‌ها باشد.

بر اساس داده‌های هواشناسی جهانی و مدل‌های پیش‌بینی سازمان‌های بین‌المللی مانند سازمان ملی اقیانوسی و جوی ایالات متحده (NOAA) و مرکز پیش‌بینی میان‌مدت اروپا (ECMWF)، پدیده ال‌نینو در منطقه استوایی اقیانوس آرام به تثبیت خود رسیده است. این الگو می‌تواند تاثیرات عمده‌ای بر اقلیم ایران داشته باشد.

ال‌نینو به‌طور کلی یک پدیده اقلیمی است که در آن دمای سطح آب‌های اقیانوس آرام در منطقه استوایی به میزان قابل‌توجهی افزایش می‌یابد. این افزایش دما می‌تواند الگوهای بارشی در مناطق مختلف جهان، از جمله ایران، را به شدت تحت تأثیر قرار دهد.

تاثیرات بارشی و دمایی بر اقلیم ایران

طبق پیش‌بینی‌ها و الگوهای آماری سال‌های مشابه مانند ۱۹۹۷-۱۹۹۸ و ۲۰۱۵-۲۰۱۶، ایران در فصل‌های پیش‌رو با تغییرات بارشی و دمایی چشمگیری روبه‌رو خواهد شد. این تغییرات می‌تواند شامل افزایش بارش‌ها در مناطق جنوبی، جنوب‌غربی و شرقی ایران و کاهش بارش برف در ارتفاعات زاگرس و البرز باشد.

• استان‌هایی مانند خوزستان، فارس، هرمزگان، کرمان، سیستان‌وبلوچستان و کهگیلویه‌وبویراحمد به احتمال زیاد در ماه‌های آبان، آذر و دی ۱۴۰۴ با بارش‌های سنگین مواجه خواهند شد. این بارش‌ها عمدتاً به صورت رگبارهای موقتی و شدید خواهند بود که ممکن است منجر به سیلاب‌های ناگهانی در مناطق جنوبی و جنوب‌شرقی کشور شوند.

• مدل‌های میان‌فصلی دمایی نشان می‌دهند که زمستان پیش‌رو در بیشتر مناطق ایران با دمایی حدود ۱ تا ۲ درجه سلسیوس بالاتر از حد نرمال خواهد بود. این افزایش دما می‌تواند بارش‌های برف در ارتفاعات زاگرس و البرز را به باران تبدیل کند و به طور قابل‌توجهی ذخایر برفی کشور را کاهش دهد. این امر می‌تواند بر منابع آب سدهای مهم مانند سد کرج، لار و زاینده‌رود تأثیر منفی بگذارد.

• نواحی شمالی کشور، به ویژه سواحل دریای خزر، به احتمال زیاد با کاهش بارش‌ها و افزایش دما مواجه خواهند شد. این تغییرات اقلیمی می‌تواند به کاهش بهره‌وری کشاورزی و مشکلاتی در تولید محصولات زراعی در این مناطق منجر شود.

فرصت‌ها و تهدیدهای ال‌نینو برای ایران

پدیده ال‌نینو می‌تواند تهدیدهایی جدی به همراه داشته باشد، اما در عین حال فرصتی برای بهره‌برداری از منابع آبی کشور نیز ایجاد می‌کند. به‌ویژه در نواحی جنوبی و مرکز کشور که بارش‌های شدید پیش‌بینی شده است، می‌توان از این فرصت برای تغذیه مصنوعی آبخوان‌ها و احیای تالاب‌های خشکیده استفاده کرد. از سوی دیگر، مدیریت صحیح سیلاب‌ها می‌تواند کمک زیادی به ذخیره‌سازی منابع آبی کشور کند.

• بارش‌های ناگهانی و رگباری ممکن است منجر به وقوع سیلاب‌های شدید در این مناطق شوند. این سیلاب‌ها می‌توانند تهدیدی جدی برای زیرساخت‌های فرسوده در این مناطق، به ویژه در شهرها، باشند.

• کاهش بارش برف در ارتفاعات، به‌ویژه در ارتفاعات زاگرس و البرز، می‌تواند به کاهش ذخایر آبی برای فصل تابستان آینده منجر شود. این امر به ویژه برای سدهای کلیدی مانند سد کرج، لار و زاینده‌رود که به ذخایر برفی وابسته‌اند، مشکل‌ساز خواهد بود.

اقدامات لازم برای مدیریت شرایط اقلیمی پیش‌رو

دستگاه‌های اجرایی کشور باید برای مقابله با تغییرات اقلیمی ناشی از ال‌نینو آماده باشند. برخی از اقداماتی که باید انجام شود عبارتند از:

• سازمان مدیریت بحران و وزارت نیرو: تدوین سناریوهای عملیاتی برای مدیریت سیلاب‌ها و پیشگیری از خسارات گسترده

• وزارت جهاد کشاورزی: به‌روزرسانی الگوی کشت زمستانه با در نظر گرفتن احتمال بارش‌های شدید و تأخیردار

• شرکت مدیریت منابع آب ایران: طراحی برنامه‌های جامع برای افزایش ذخایر سدها و بهره‌برداری از بارش‌های فراگیر برای بهبود وضعیت منابع زیرزمینی

پدیده ال‌نینو در سال ۱۴۰۴ می‌تواند تاثیرات چشمگیری بر اقلیم ایران داشته باشد. افزایش بارندگی در جنوب و مرکز کشور، کاهش برف در کوهستان‌ها و افزایش دمای عمومی از مهم‌ترین پیامدهای این پدیده خواهند بود. با این حال، اگر دستگاه‌های مسئول بتوانند از این تغییرات به‌طور مؤثر بهره‌برداری کنند، می‌توانند تهدیدهای اقلیمی را به فرصتی برای بازسازی منابع آبی کشور تبدیل کنند.

منبع:میلی‌گلد