به گزارش شهر بورس، آمارهای جدید از بازار کار ایران نشان می‌دهد مشاغل آزاد در سال ۱۴۰۳ نسبت به ابتدای دهه ۱۴۰۰ رشد ۹ درصدی را تجربه کرده‌اند. این روند افزایشی همزمان با رشد بیشتر درآمد این مشاغل نسبت به مشاغل حقوق‌بگیری، سبب تغییر قابل‌توجهی در الگوی اشتغال کشور شده است.
رشد درآمد و افزایش جذابیت مشاغل آزاد
بر اساس داده‌های مرکز آمار ایران، میانگین درآمد ماهانه شاغلان آزاد در سال ۱۴۰۳ حدود ۳.۵ برابر بیشتر از سال ۱۴۰۰ شده است. این در حالی است که درآمد ماهانه کارمندان و حقوق‌بگیران در همین بازه تنها ۳ برابر افزایش یافته است.
تحلیل‌ها نشان می‌دهد که انعطاف‌پذیری بالای مشاغل آزاد در برابر تورم، یکی از دلایل اصلی رشد آن‌ها بوده است. صاحبان این مشاغل می‌توانند قیمت خدمات و کالاهای خود را متناسب با شرایط اقتصادی تغییر دهند؛ در حالی‌که حقوق کارمندان معمولاً در ابتدای سال ثابت تعیین می‌شود و تا پایان سال تغییر نمی‌کند.
کاهش جذابیت شغل کارمندی
افزایش مداوم تورم در دهه ۱۴۰۰، قدرت خرید کارمندان را به‌شدت کاهش داده است. بسیاری از کارکنان به دلیل ثبات نسبی حقوق و افزایش هزینه‌های روزمره از جمله مهدکودک، اجاره مسکن و خدمات رفاهی، با چالش‌های معیشتی جدی مواجه‌اند.
این وضعیت موجب شده تا احساس عقب‌افتادگی اقتصادی در میان قشر کارمند افزایش یابد و تمایل آن‌ها به تغییر مسیر شغلی بیشتر شود.
تغییر نگاه نسل جدید به شغل و تحصیلات
در دهه‌های گذشته، مشاغل کارمندی و به‌ویژه استخدام دولتی از جایگاه اجتماعی بالایی برخوردار بود، اما در سال‌های اخیر بسیاری از جوانان ترجیح داده‌اند به‌جای تحصیلات دانشگاهی طولانی، وارد بازار مشاغل آزاد شوند.
افزایش هزینه فرصت تحصیل، نامشخص بودن آینده شغلی و پایین بودن سطح حقوق در مشاغل رسمی، از عوامل اصلی این تغییر نگرش هستند.
تورم، محرک اصلی گسترش مشاغل آزاد
افزایش نرخ تورم از حدود ۲۰ درصد در ابتدای دهه ۱۴۰۰ به بیش از ۴۰ درصد در سال ۱۴۰۳ باعث شده درآمد واقعی کارمندان کاهش یابد. در مقابل، مشاغل آزاد به دلیل امکان تعدیل قیمت خدمات و کالاها، توانسته‌اند تا حدی خود را با شرایط جدید تطبیق دهند.
چالش‌ها و ریسک‌های مشاغل آزاد
با وجود رشد قابل‌توجه درآمد و تعداد شاغلان آزاد، این مشاغل خالی از ریسک نیستند. بی‌ثباتی اقتصادی، نوسانات بازار، آسیب‌های جسمی و حتی احتمال از دست دادن سرمایه، از تهدیدهای مهمی است که فعالان این حوزه با آن روبه‌رو هستند.
کارشناسان معتقدند اگرچه مشاغل آزاد در حال گسترش‌اند، اما نبود حمایت‌های بیمه‌ای و شغلی کافی می‌تواند پایداری این بخش از بازار کار را در آینده تهدید کند.
منبع: فرارو
