به گزارش شهر بورس،ابزارهای ترکیبی یکی از پیشرفته‌ترین و پرکاربردترین مفاهیم در دنیای مالی هستند که به سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها کمک می‌کنند تا از مزایای ترکیب ویژگی‌های ابزارهای مالی مختلف بهره‌مند شوند. این ابزارها، که ترکیبی از ابزارهای بدهی و ابزارهای سهام هستند، برای ایجاد انعطاف‌پذیری و تأمین مالی خلاقانه طراحی شده‌اند. در این مقاله آموزشی، به بررسی جامع ابزارهای ترکیبی، انواع آن‌ها، کاربردها و مزایای استفاده از آن‌ها خواهیم پرداخت.
ابزارهای ترکیبی چیست؟
ابزارهای ترکیبی، ابزارهای مالی‌ای هستند که ویژگی‌های ابزارهای بدهی (مانند اوراق قرضه) و ابزارهای سهام (مانند سهام عادی) را به‌صورت همزمان در خود ترکیب می‌کنند. این ابزارها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که سرمایه‌گذار و صادرکننده بتوانند از مزایای هر دو نوع ابزار بهره‌مند شوند.
اوراق بهادار ترکیبی (Hybrid Securities) اوراقی هستند که در ساختار خود از بیش از یک بازار (مانند بازارهای نرخ بهره، ارز خارجی، سهام، مشتقات، بدهی و کالا) استفاده می‌کنند. بازده این ابزارها ممکن است مبتنی بر نرخ بهره، کالا، سهام، ارز خارجی و غیره باشد. این ابزارها در بازارهای پول و سرمایه دنیا برای پوشش نیازهایی که به‌طور روزافزون پیچیده‌تر و متنوع‌تر می‌شوند، خلق شده و مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ویژگی‌های کلیدی ابزارهای ترکیبی
1. انعطاف‌پذیری: این ابزارها قابلیت تنظیم بر اساس نیازهای خاص سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها را دارند.
2. بازدهی متنوع: سرمایه‌گذاران می‌توانند از بازدهی ثابت یا متغیر بهره‌مند شوند. این ویژگی به آن‌ها کمک می‌کند تا بر اساس شرایط بازار، بازدهی مناسبی دریافت کنند.
3. ریسک متعادل: ابزارهای ترکیبی معمولاً سطح ریسک کمتری نسبت به ابزارهای صرفاً بدهی یا سهام دارند. این ویژگی به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند که با کمترین ریسک ممکن، بازدهی مناسبی کسب کنند.
4. قابلیت تبدیل: یکی از ویژگی‌های جذاب ابزارهای ترکیبی، امکان تبدیل آن‌ها به سایر ابزارهای مالی است. این قابلیت به سرمایه‌گذاران انعطاف بیشتری در مدیریت دارایی‌های خود می‌دهد.
مثال‌های ساده‌تر برای درک بهتر:
- اوراق قرضه قابل تبدیل: شرکت “ایران خودرو” اوراقی منتشر می‌کند که دارندگان آن می‌توانند در پایان سال سوم، اوراق خود را به سهام این شرکت تبدیل کنند. اگر قیمت سهام ایران خودرو در بازار افزایش یافته باشد، این تبدیل به نفع سرمایه‌گذار خواهد بود.
- سهام ممتاز: فرض کنید شما سهام ممتازی از شرکت “فولاد مبارکه” خریداری کرده‌اید. این سهام به شما سود ثابت سالانه 10 درصد می‌دهد، حتی اگر سود سهامداران عادی کمتر باشد.
- اوراق بدهی وابسته به کالا: شرکتی اوراقی منتشر می‌کند که بازدهی آن وابسته به قیمت جهانی نفت است. اگر قیمت نفت افزایش یابد، بازدهی سرمایه‌گذار نیز بیشتر خواهد شد.
چگونه می‌توان از ابزارهای ترکیبی استفاده کرد؟
ابزارهای ترکیبی در بازارهای مالی ایران به‌عنوان راهکاری نوین برای تأمین مالی و مدیریت سرمایه معرفی شده‌اند. در این بخش، به روش‌های استفاده از این ابزارها می‌پردازیم:
1. سرمایه‌گذاری در اوراق مشارکت و اوراق بدهی قابل تبدیل
در بازار سرمایه ایران، ابزارهایی مانند اوراق مشارکت و اوراق بدهی قابل تبدیل به سهام در دسترس هستند. این اوراق برای سرمایه‌گذارانی که به دنبال بازدهی ثابت با ریسک کمتر هستند، گزینه‌ای مناسب به شمار می‌روند.
مثال: فرض کنید دولت اوراق مشارکت برای پروژه ساخت بزرگراه منتشر کرده است. سرمایه‌گذاران می‌توانند این اوراق را خریداری کرده و از سود ثابت و تضمینی بهره‌مند شوند. در صورت رشد اقتصادی، امکان تبدیل این اوراق به سهام شرکت سازنده نیز وجود دارد.
2. سهام ممتاز در شرکت‌های بزرگ بورسی
برخی از شرکت‌های بزرگ ایرانی ممکن است سهام ممتازی را عرضه کنند که برای سرمایه‌گذارانی که به دنبال امنیت بیشتر در سرمایه‌گذاری هستند، گزینه‌ای ایده‌آل است. این سهام معمولاً سود ثابت پرداخت می‌کنند و اولویت بیشتری در بازپرداخت دارند.
3. سرمایه‌گذاری در اوراق بدهی وابسته به کالا
در ایران، ابزارهایی که بازدهی آن‌ها به قیمت کالاهایی مانند نفت یا طلا وابسته است، جذابیت زیادی برای سرمایه‌گذاران دارند. این ابزارها می‌توانند به‌ویژه برای افرادی که به دنبال تنوع در پرتفوی سرمایه‌گذاری خود هستند، مفید باشند.
4. مشاوره با متخصصان مالی
برای بهره‌گیری بهینه از ابزارهای ترکیبی، مخاطبان ایرانی می‌توانند از مشاوره متخصصان مالی و شرکت‌های کارگزاری استفاده کنند. این مشاوران می‌توانند بر اساس اهداف مالی، ابزار مناسب را پیشنهاد دهند.
ابزارهای ترکیبی با ترکیب ویژگی‌های بدهی و سهام، گزینه‌ای مناسب برای سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها هستند. با ارائه بازدهی متنوع، کاهش ریسک و انعطاف‌پذیری بالا، این ابزارها توانسته‌اند به یکی از مهم‌ترین نوآوری‌های مالی تبدیل شوند. در ایران نیز استفاده از ابزارهای ترکیبی می‌تواند به سرمایه‌گذاران کمک کند تا با کاهش ریسک و افزایش بازدهی، مدیریت بهتری بر سرمایه خود داشته باشند.
