آموزش بورس: عوامل موثر بر قیمت سهام

به گزارش شهر بورس، برای فعالیت در هر بازاری لازم است تا متغیرهایی اثرگذار بر آن بازار را شناخت. تعداد عواملی که ممکن است بر بازار سهام اثرگذار باشند بسیار زیاد است که شامل عوامل در سطح شرکت مانند تغییر قیمت نهاده تولید، ساختار حاکمیت شرکت، رفتار رقبا، تغییرات دیدگاه مصرف‌کنندگان، تغییر قوانین تا عوامل سطح کلان مانند تورم، نرخ بهره، سیاست‌های بودجه‌ای، نرخ ارز و دیگر عوامل مهم است. در این بخش از آموزش بورس برخی از عوامل مهم تاثیرگذار بر بازار سهام را بررسی می‌کنیم، عواملی که در مسیر ارزش‌سنجی شرکت‌ها از اهمیت بالایی برخوردارند و تاثیر مستقیمی بر تصمیمات سرمایه‌گذاری افراد دارند.

آموزش بورس و عوامل کلان مهم

تورم

تورم به معنای افزایش سطح عمومی قیمت‌ها یا به عبارت دیگر، کاهش ارزش پول، از مسیرهای مختلفی بر بازار سهام اثر می‌گذارد. اثرگذاری بر رجحان‌های بین زمانی افراد تا هزینه سرمایه‌ی شرکت و تصمیمات تامین مالی آن را شامل می‌شود.

تورم با افزایش ترجیح زمانی (به معنای اهمیت کمتر آینده)، تمایل بنگاه‌ها به سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت را کاهش می‌دهد. از طرفی تمایل سرمایه‌گذاران و فعالان بازار سهام به سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت افزایش می‌یابد. همچنین احتمالا معاملات سفته‌بازانه نیز رونق می‌گیرند. افزایش ترجیحات زمانی باعث می‌شود تا در ارزش‌سنجی سهام شرکت‌ها، تغییراتی نسبت به زمانی که تورم کمتر بود رخ دهد.

رکود

فعالان بازار سهام باید به صورت مستمر شاخص‌های اقتصادی را بررسی کنند، این درست است که عملیات شرکت از اهمیت بالایی در تحلیل برخوردار است، اما رصد پیوسته‌ی شرایط اقتصادی از این جهت اهمیت دارد که اگر شرایط رکود اقتصادی حاکم باشد، قطعا شرکت‌ها حتی در صنایعی با شرایط خوب هم ممکن است دچار مشکل شوند. بنابراین شرایط کلی اقتصاد نیز از اصلی‌ترین عوامل موثر بر صورت‌های مالی شرکت و عملیات آن و در نتیجه قیمت سهام شرکت خواهند بود.

نرخ سود بدون ریسک

بازار سهام به‌طور ذاتی ریسک‌های مالی و غیر مالی دارد، البته در قبال این ریسک می‌تواند پاداش خوبی هم به سرمایه‌گذاران بدهد. همچنین هر تصمیمی هزینه فرصت خود را دارد. به‌طور کلی و بدون در نظر گرفتن سایر بازارها، هزینه فرصت سرمایه‌گذاری در بازار سهام از دست دادن سود بدون ریسک سرمایه‌گذاری در ابزارهای مالی مانند سپرده بانکی و صندوق‌های درآمد ثابت است که در آموزش بورس برای مبتدیان کلینیک اقتصاد آن‌ها را بررسی کرده‌ایم. طبیعی است که با بالاتر رفتن هزینه‌ی فرصت بازده انتظاری افراد در سرمایه‌گذاری پرریسک افزایش پیدا می‌کند و تا زمانی که برای مثال سهام نتواند این بازده انتظاری را پوشش دهد احتمالا پول جدیدی وارد بازار سهام نشود.

انتظارات سرمایه‌گذاران

از جمله مهمترین عوامل موثر بر قیمت و به‌طور کلی شرایط بازار، انتظارات فعالان آن نسبت به آینده است. ابزارهای متنوعی برای تحلیل انتظارات بازار توسعه یافته‌اند. یکی از گرایش‌های رشته اقتصاد و مالی که تلاش دارد تا رفتار فعالان بازارها را با دقت بیشتری بررسی کند، گرایش اقتصاد رفتاری و مالی رفتاری است. همچنین تحلیل احساسات (سنتیمنت) نیز با همین رویکرد در بین برخی از تحلیلگران و معامله‌گران به‌کار می‌رود. انتظارات، احساسات و رفتار درجه‌ای از اهمیت را دارند که حتی سیاست‌گذاران اقتصادی مانند روسای بانک‌های مرکزی نیز در تصمیم‌گیری‌ها به آن توجه می‌کنند.

آموزش بورس و عوامل داخلی شرکت

صورت‌های مالی

مشخص‌ترین عامل موثر بر قیمت سهام هر شرکت، عملکرد خود شرکت است، اما آیا تحلیل عملکرد شرکت تنها محدود به صورت‌های مالی آن است؟ صورت‌های مالی رویکردی گذشته‌نگر دارند و صرفا با تحلیل آن‌ها نمی‌توان آینده شرکت را بررسی کرد. ساختار سازمانی شرکت، پروژه‌های شرکت، نظم حاکم بر شرکت، مدیران شرکت همه از عواملی هستند که یک سرمایه‌گذار موفق با افق بلندمدت هنگام انتخاب مقصد سرمایه‎‌گذاری به آن‌ها توجه می‌کند.

سایر عوامل داخلی

سرمایه‌گذاران آینده شرکت را می‌خرند و نه گذشته‌ی آن را. با تحلیل صورت‌های مالی، تحلیلگران در اصل عملکرد مدیران و کارکنان شرکت را تحلیل می‌کنند. اگر شرایط صورت‌های مالی مناسب باشد، احتمالا عملکرد مدیران نیز مناسب بوده و احتمالا در آینده نیز عملکرد می‌تواند خوب باشد. اما به‌طور مثال آیا مدیران شرکت دید بلندمدت برای شرکت دارند؟ استراتژی شرکت در مقابل ریسک‌ها چیست؟ آیا شناسایی ریسک درست انجام شده است؟ رقبای شرکت و وضعیت کلی صنعت در بازه‌ی زمانی مورد نظر سرمایه‌گذار به چه سمتی حرکت خواهد کرد.

این‌ها مسائلی است که بیشتر ماهیت کیفی دارند تا کمی ولی در هرحال به‌طور مستقیم روی قیمت سهام اثر خواهند داشت، بنابراین در هنگام تحلیل شرکت باید آن‌ها را به‌عنوان عوامل موثر در نظر گرفت.

تحلیل ساختار داخلی شرکت شاید مهم‌ترین قسمت در تحلیل ارزش یک شرکت باشد. همانطور که بحث شد صورت‌های مالی نقطه‌ی شروع مناسبی برای این موضوع هستند. سایت کدال که در مقاله آموزش کدال کلینیک اقتصاد به‌طور کامل بررسی و تشریح شده است، اصلی‌ترین مرجع دریافت صورت‌های مالی و گزارش‌های مختلف برای تحلیلگران است.

سهامداران عمده هر شرکت از دیگر عوامل موثر بر عملکرد شرکت و قیمت آن هستند. ترکیب سهامداران عمده، پیشینه‌ی آن‌ها و همچنین اهداف آن‌ها به تحلیلگران دید مناسبی از شرایط آتی شرکت می‌دهد.

ریسک

در بحث قبلی به ریسک اشاره شد، روی دیگر بازده، ریسک است. هرچه ریسک‌های پیش روی اقتصاد، صنعت و شرکت بیشتر باشد تمایل سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری کاهش پیدا خواهد کرد. بنابراین ممکن است شرکت از هر جهت مناسب باشد ولی اقبال بازار را روبهرو نداشته باشد که علت آن احتمالا وجود ریسک‌های متعدد است.

آموزش بورس و اهمیت صنعت

صنعتی که شرکت در آن فعالیت می‌کند اهمیت فراوانی دارد. برخی از صنایع به خصوص صنایع فناوری محور مستلزم صرف هزینه‌های بسیار بالا برای تحقیق و توسعه هستند، برخی صنایع حاشیه سود پایینی دارند. وابستگی تعدادی از صنایع به شرایط اقتصاد کلان نسبت به دیگر صنایع بیشتر است. در ایران چند صنعت به صورت مستقیم تحت تاثیر سیاست‌های دولت هستند و فعالان بازار باید دائم تصمیمات دولت در ارتباط با آن صنایع را بررسی کنند.

به‌طور کلی تحلیل کامل و جامع که به یک سرمایه‌گذاری موفق بینجامد نیازمند تحقیق و بررسی بسیار و توجه به نکات جزیی بسیاری است. در همین راستا سرمایه‌گذاران همیشه باید دانش خود را ارتقا دهند تا در سرمایه‌گذاری موفق بمانند.

کلینیک اقتصاد با ارائه دوره‌های جامع متنوع، توانایی تحلیل فعالان بازار سرمایه را به کمک منابع روز دنیا ارتقا داده است و همچنین در راستای مسئولیت اجتماعی خود در وبسایت کلینیک اقتصاد به صورت منظم مقالات و یادداشت‌های آموزشی متنوعی را شامل آموزش رایگان بورس، آموزش فارکس و آموزش اقتصاد برای ارتقای سطح دانش تحلیل فعالان و علاقه‌مندان بازار با مطالب جدید به‌روزرسانی می‌کند.