به گزارش شهر بورس، در هفته‌های اخیر، واردات بنزین سوپر به کشور به یکی از موضوعات پرسر‌و‌صدای حوزه انرژی بدل شده است. در حالی که نخستین محموله این سوخت با کیفیت بالا در آستانه ورود به ایران قرار دارد، نگاه‌ها به تأثیر این اقدام بر بازار داخلی و معادلات اقتصادی سوخت دوخته شده است.
عرضه محصولی جدید خارج از چارچوب یارانه‌ای
نخستین بار حدود یک ماه پیش، وزیر نفت از تصمیم دولت برای عرضه نوعی بنزین متفاوت تحت عنوان «بنزین سوپر وارداتی» خبر داد. بر اساس اظهارات وی، این محصول جدید قرار نیست جایگزین بنزین یارانه‌ای موجود شود و سهمیه‌های فعلی نیز بدون تغییر باقی می‌ماند. اما نکته حائز اهمیت، قیمت‌گذاری آزاد این نوع بنزین است؛ به‌گونه‌ای که نرخ هر لیتر آن دست‌کم ۵۰ هزار تومان تعیین شده و هیچ‌گونه یارانه‌ای به آن تعلق نمی‌گیرد.
مسیر تأمین: از هند تا ایران
طبق اطلاعات منتشرشده توسط سید حمید حسینی، سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی، نخستین محموله بنزین سوپر از کشور هند خریداری شده و از طریق امارات به ایران ارسال خواهد شد. به گفته او، پنج شرکت خصوصی مجاز به واردات این محصول شده‌اند. این شرکت‌ها موظف به داشتن انبارهای اختصاصی و شبکه توزیع مستقل هستند و باید قیمت فروش را با هماهنگی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی مشخص کنند.
برآورد هزینه تمام‌شده؛ فراتر از قیمت جهانی
قیمت جهانی بنزین سوپر در حال حاضر کمتر از ۵۰ سنت به ازای هر لیتر نیست. با توجه به نرخ آزاد دلار که از مرز ۱۰۰ هزار تومان عبور کرده، هزینه واردات این سوخت بدون درنظر گرفتن هزینه‌های جانبی، به بیش از ۵۰ هزار تومان برای هر لیتر می‌رسد. به این رقم باید هزینه‌های حمل‌ونقل، تخلیه در بنادر، هزینه‌های لجستیکی و همچنین سود واردکننده را نیز افزود. از این رو، بهای نهایی این محصول ممکن است برای مصرف‌کننده حتی بیشتر نیز تمام شود.
| مولفه | هزینه تقریبی (تومان) |
|---|---|
| قیمت خرید از کشور مبدأ | حداقل ۵۰,۰۰۰ |
| حمل‌ونقل و تخلیه | متغیر |
| سود واردکننده | متغیر |
ملاحظات تولید داخلی و دلایل واردات
هرچند برخی پالایشگاه‌های داخلی توانایی تولید بنزین سوپر را دارند، اما به دلیل اولویت حفظ حجم کلی تولید بنزین در کشور و محدودیت‌های فنی، تولید این سوخت خاص در داخل کشور در مقیاس بالا توجیه‌پذیر نیست. در حال حاضر تمرکز اصلی پالایشگاه‌ها بر تولید بنزین مطابق استانداردهای یورو۳ و یورو۴ قرار دارد. بنابراین، واردات بنزین سوپر به‌عنوان راه‌حلی مکمل برای پاسخ‌گویی به نیاز بازار مطرح شده است.
چالش‌های پیش‌رو؛ از نوسان ارزی تا تحریم‌ها
با وجود اینکه فرآورده‌های نفتی مستقیماً مشمول تحریم نیستند، اما محدودیت‌های ناشی از نقل‌وانتقال مالی و نوسانات ارزی، می‌توانند واردات را با پیچیدگی‌هایی همراه کنند. سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی با اشاره به این موضوع، تأکید کرده که فعال‌سازی سازوکارهای مالی شفاف برای تأمین ارز مورد نیاز واردکنندگان، یکی از چالش‌های اساسی پیش روی دولت و بخش خصوصی است.
چشم‌انداز بازار؛ بنزین سوپر وارداتی در چه مسیری قرار دارد؟
واردات بنزین سوپر می‌تواند به تنوع سبد سوختی کشور کمک کرده و بخشی از نیاز مصرف‌کنندگان خودروهای لوکس و پرقدرت را پاسخ دهد. با این حال، موفقیت این سیاست وابسته به چند عامل کلیدی از جمله نحوه تخصیص ارز، استقبال بازار، کنترل قاچاق معکوس و همچنین هماهنگی‌های میان دستگاه‌های متولی خواهد بود. باید دید در هفته‌های آینده، واکنش مصرف‌کنندگان به عرضه این محصول چگونه خواهد بود و آیا سیاست واردات سوخت پرکیفیت به روندی پایدار در بازار انرژی ایران تبدیل می‌شود یا خیر.
منبع: اقتصاد ایرانی
