به گزارش شهربورس، تعیین میزان حمایت‌های دولتی و یارانه‌ها همیشه یکی از دغدغه‌های مهم خانوارها بوده است. دهک‌بندی یارانه خانوارها ابزاری است که دولت با استفاده از آن، خانوارها را بر اساس وضعیت اقتصادی و درآمدی در گروه‌های مختلف طبقه‌بندی می‌کند. در این فرآیند، عواملی مانند تعداد اعضای خانوار، سن و وضعیت تأهل، میزان حقوق و درآمد، و دارایی‌هایی مانند خودرو و ملک نقش کلیدی دارند.
دهک‌بندی یارانه یکی از ابزارهای اصلی برای هدفمند کردن حمایت‌های مالی دولت است که در آن خانوارهای کشور بر اساس شاخص‌های اقتصادی در ۱۰ گروه درآمدی (دهک‌های ۱ تا ۱۰) قرار می‌گیرند.
هدف از اجرای این طرح، توزیع عادلانه‌تر منابع و رساندن یارانه‌ها به اقشار کم‌درآمد است. به همین دلیل، خانوارهای دهک‌های پایین (۱ تا ۳) معمولاً از حمایت‌های بیشتری برخوردار می‌شوند، در حالی که دهک‌های بالاتر (۸ تا ۱۰) ممکن است از برخی مزایا محروم گردند.
نحوه جمع‌آوری اطلاعات برای تعیین دهک خانوار
اطلاعات مورد نیاز برای تعیین دهک خانوار از طریق سامانه‌های مختلف دولتی گردآوری می‌شود. این داده‌ها شامل موارد زیر است:
- اطلاعات هویتی و جمعیتی از ثبت احوال و سامانه ملی ثبت اطلاعات ایرانیان (مانند تعداد اعضای خانوار، سن و وضعیت تأهل)
- اطلاعات درآمدی شامل حقوق، دستمزد و مستمری از سازمان تأمین اجتماعی و سازمان امور مالیاتی
- سوابق تراکنش‌های بانکی، مالکیت خودرو و املاک، و سایر دارایی‌های مالی و فیزیکی
فرآیند محاسبه دهک
پس از تجمیع داده‌ها، مدل‌های آماری و الگوریتم‌های تحلیلی پیشرفته برای تبدیل داده‌های خام به شاخص رفاه خانوار استفاده می‌شوند. این شاخص‌ها عواملی مانند میانگین هزینه ماهانه، درآمد سرانه، ارزش دارایی‌ها و میزان تراکنش‌های مالی را در نظر می‌گیرند. در نهایت، هر خانوار بر اساس امتیاز نهایی در یکی از دهک‌های درآمدی قرار می‌گیرد تا نوع و میزان حمایت‌های دولتی مشخص شود.
سامانه اعتراض به دهک‌بندی
در پی تغییرات اخیر در دهک‌بندی، برخی از خانوارها که پیش‌تر مشمول دریافت یارانه بودند، از فهرست حمایت‌ها حذف شده‌اند. برای رسیدگی به اعتراض این افراد،وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی سامانه‌ای با عنوان «سامانه جامع رفاه ایرانیان»یا «سامانه اعتراض به دهک‌بندی یارانه» راه‌اندازی کرده است.
این سامانه که از طریق آدرس https://hemayat.mcls.gov.ir در دسترس است، به متقاضیان امکان می‌دهد با وارد کردن کد ملی خود، نسبت به ثبت اعتراض و پیگیری وضعیت بررسی آن اقدام کنند.
در حال حاضر، برخی کاربران هنگام ورود به سامانه با پیام «در حال به‌روزرسانی» مواجه می‌شوند. هدف از ایجاد این سامانه، افزایش شفافیت در فرآیند دهک‌بندی و فراهم کردن امکان پیگیری وضعیت خانوارهایی است که تغییر دهک باعث قطع یارانه نقدی یا معیشتی آن‌ها شده است.
منبع:ایران جیب
